Pneumoloxía do Hula remite cada ano a cinco pacientes con Epoc grave para que se avalíe se poden ser candidatos a un transplante de pulmón. Menos da metade acaban entrando finalmente en lista. Rafael Golpe, responsable da unidade da enfermidade no hospital lucense, explica que deben cumprir unha serie de condicionantes esixentes. En primeiro lugar, ser menores de 65 anos se se trata de trasplantar un só pulmón ou menor de 60 se se van a recibir dous.
Ademais, os pacientes non poden ter outras enfermidades. Pódeselles considerar candidatos se teñen, por exemplo, unha hipertensión ben controlada pero non se pasaron un cancro nos cinco anos anteriores. O transplante é a última opción para pacientes de mal prognóstico que, chegado á última opción de tratamento, seguen sen obter beneficio.
No Día da Epoc, o doutor Golpe recorda a elevada prevalencia desa patoloxía. Calcúlase que o 16,8% da poboación maior de 40 anos ten a enfermidade, sáibao ou non. é unha patoloxía cun considerable infradiagnóstico. Ao redor do 73% das persoas que a padecen non están diagnosticadas. Para reducir esa porcentaxe, o neumólogo do Hula destaca a necesidade de facer espirometrías en Atención Primaria.
A realización desa proba –das que se fan ao ano unhas 5.000 no Hula– estaba a estenderse polos centros de saúde cando chegou a pandemia, o que cortou a progresión do programa, xa que foi preciso adaptar os protocolos de seguridade á nova situación. Aínda que algúns a retomaron, non están tan universalizada a súa realización como os especialistas quererían. "Para unha enfermidade cunha prevalencia tan alta non é suficiente coas que se fan no hospital", destaca o doutor Golpe.
En Lugo hai 8.600 pacientes coa enfermidade, dos que a inmensa maioría contrólanse en Primaria. ás consultas monográficas de Epoc do Hula chegan cada ano uns 300 novos pacientes. A maioría son homes, aínda que o neumólogo do hospital lucense, recoñece que cada vez se diagnostica a máis mulleres, froito dunha incorporación posterior ao hábito de fumar. Como, ademais, ese costume chegou máis tarde ás zonas rurais, Lugo aínda ten unha menor porcentaxe de mulleres con Epoc que outras zonas pero "a tendencia está clara", explica o doutor Golpe.
O tabaco e a exposición a outros tóxicos , como o fume das cociñas de leña, especialmente as antigas lareiras e cociñas económicas, son os dous principais causantes da enfermidade. Na provincia de Lugo, a segunda causa ten máis presencia que noutras zonas e esa Epoc causada pola combustión de biomasa é unha das liñas de investigación clásica do servizo de Pneumoloxía do Hula, que achou que un de cada catro enfermos érano por ese motivo.
Nun artigo publicado este ano polo grupo de traballo do servizo revelou que a Epoc causada por fume de leña ten un risco semellante á causada polo tabaco, por producir agudizaciones graves; é dicir, empeoramentos da enfermidade que pode desembocar nun ingreso e que aumentan o risco de mortalidade.
As sociedades científicas coinciden en que un cribado para Epoc non sería costoeficiente pero se recomenda que os fumadores ou exfumadores ou persoas expostas ao fume de leña e síntomas como tose, expectoración e dificultade para respirar co esforzo fáganse unha espirometría.
