Un novo traballo de investigadores do Laboratorio de Radón de Galicia -no que 230 dos 3.700 participantes son lucenses- probou a relación lineal entre a exposición ao gas e o risco de cancro de pulmón. é dicir, non é só que sexa un factor de risco senón que, a medida que se incrementa a exposición aumenta de forma equivalente o risco relativo de desenvolver un tumor.
Ese é o principal achado do estudo, publicado na revista Environmental Research, segundo explica o profesor titular de Medicina Preventiva e Saúde Pública da facultade de Medicamento Alberto Ruano Raviña, que admite que a relación entre radón e cancro de pulmón é coñecida desde hai tempo. Con todo, probar ese aumento lineal do risco e, ademais, observando tamén como interactúa a exposición ao gas con outro factor como o tabaco e nun número amplo de persoas é a cuestión máis relevante deste traballo no que figura como segundo asinante.
O traballo contou con 3.704 participantes, dos que 1.842 eran pacientes oncolóxicos cun tumor pulmonar e 1.862 integraron o grupo de control. En concreto, da provincia de Lugo foron 98 persoas con cancro de pulmón e 132 persoas sas.
Os investigadores, ademais de observar unha relación lineal e estatisticamente significativa na relación entre radón e ese tipo de cancro tamén atoparon que o tabaco produce un efecto amplificador. Os datos mostran que o risco para unha persoa non fumadora empeza a aumentar a partir dos 50 bequerelios por metro cúbico, unha medida moi por baixo dos límites establecidos por diversas organizacións internacionais.
EN AUMENTO. A partir de 200 bq/m3, o risco multiplícase por dous fronte a aquelas persoas que teñen concentracións por baixo dos 50. Iso corresponde a persoas que non fuman. Se o fan, e especialmente se son grandes fumadores -persoas que fuman grandes cantidades e durante un período longo de tempo- e están expostos na súa vivenda a gas radón nunhas concentracións iguais ou superiores aos 200 bq/m3 o risco multiplícase por 29 comparado cunha persoa non fumadora cunha baixa presenza do gas no seu domicilio.
Ruano recorda que, aínda que se fala de exposición residencial porque as medicións adoitan facerse nas vivendas, o risco existe de forma idéntica nos postos de traballo, un lugar onde se pasa longo tempo e xa que logo estase en condicións de recibir exposicións prolongadas.
O 70% do territorio da comunidade galega ten presenza de emisións elevadas de gas radon. As provincias máis afectadas son as de Pontevedra e Ourense. Lugo sería a terceira provincia galega nesa lista.
Zona Sur e A Montaña
A Zona Sur e algúns concellos da Montaña son os máis afectados.
Norma sen aplicar
Alberto Ruano lembra que unha directiva europea fixa en 300 bq/ m3 o límite de concentración do gas nunha vivenda ou posto de traballo, pero que aínda non foi incluída no ordenamento xurídico español.
