En 1997, representantes das principais empresas fabricantes de camións de Europa reuníronse para pactar os prezos de venda de todos os vehículos de máis de seis toneladas que saían das súas fábricas, eliminando a posibilidade de competencia para outros fabricantes e para o comprador final. Aquela reunión supuña a creación do "cártel dos camións", formado polos xigantes Daimler (Mercedes-Benz), DAF, Iveco, Volvo/Renault, MAN e Scania, que manipulou os prezos de mercado ata o ano 2011.
Calcúlase que durante ese tempo uns 3,5 millóns de camións foron vendidos baixo esas condicións en toda Europa, máis de 150.000 en España. Agora, as empresas e autónomos están a reclamar nos xulgados as indemnizacións polos sobrecustos derivados do pacto dos fabricantes. En Lugo son ao redor de 200 demandas por preto de mil camións. Os avogados calculan unha media de 20.000 euros por vehículo, co que as reclamacións lucenses superarían os 20 millóns de euros.
Estas accións xudiciais, que se repiten por toda Europa, foron posibles despois de que MAN confesase a existencia deste cártel empresarial, liderado polos fabricantes alemáns. A Comisión Europea impúxolles en 2016 a maior multa ata ese momento contra un cártel, despois de que todos, salvo Scania, admitisen a súa participación: 3.000 millóns.
O bufete de avogados que leva a maior parte das demandas calcula 20.000 euros de media por camión, contando os intereses
A partir desta decisión, abriuse a espita para que os afectados reclamasen. Con todo, o percorrido xudicial estivo infestado de dificultades, en especial as postas polas propias compañías. O principal escollo nos primeiros momentos foi que os fabricantes entendían que todas as demandas individuais debían presentarse en Alemaña, porque foi o lugar onde se fixo a reunión para formar o cártel. Pero unha recente sentenza do Tribunal Europeo de Xustiza determinou que eran as xurisdicións de cada país as competentes, o que achandou o camiño para os afectados.
Nestas circunstancias, foron os xulgados mercantís de cada xurisdición os que se fixeron cargo das demandas en España. No caso de Lugo, o de Primeira Instancia 2 e Mercantil, o mesmo que xa foi designado, por exemplo, para resolver as reclamacións polas cláusulas suelo das hipotecas. Será este órgano o que teña que ver esas ao redor de 200 demandas, aínda que aínda non se presentaron todas.
O groso das mesmas están baixo a supervisión do mesmo despacho de avogados, o galego CCS, elixido pola Confederación Española de Transporte de Mercancías para que represente aos seus socios. Jaime Concheiro é o letrado que leva as 153 demandas que baixo a súa supervisión presentáronse en Lugo, aínda que hai outros empresarios e camioneiros autónomos que decidiron ir por libre, polo que ao final chegarase a esas 200 demandas.
MIL CAMIÓNS. Segundo Concheiro, esas 153 demandas inclúen entre 800 e 900 camións, polo que será fácil que entre todas se superen os mil vehículos na provincia. Este avogado calcula unha media de 20.000 euros por reclamación, dependendo do camión comprado. Cada un destes monstros da estrada rolda os 70.000 euros de fábrica, e calcúlase que os sobreprezos foron de entre o 3 e o 20 por cento segundo os anos de compra e a marca, cantidades ás que hai que engadir os intereses de todos estes anos ata alcanzar esa media de 20.000 euros e os 20 millóns totais de indemnización aos transportistas da provincia lucense.
Concheiro explica que hai que ter en conta, ademais, que moitas desas reclamacións son por un ou varios camións, pero que nalgún caso trátase de empresas que pleitean por ao redor de cen vehículos, con reclamacións de dous millóns de euros.
Ademais, ata agora só se puideron iniciar reclamacións contra Daimler, DAF, Iveco, Volvo/Renault e MAN, que son as que aceptaron declarase culpables e pagar a multa imposta. Scania, pola súa banda, non o fixo e decidiu recorrer a decisión da Comisión Europea. Hai unhas semanas a Comisión deu a coñecer un avance da súa resolución, na que tamén será sancionada Scania (con outros 800 millóns de euros). Con todo, ata que non se redacte e se faga pública a resolución ao completo non se poderán iniciar as demandas contra esta marca.
