O confinamento baixa os suicidios en Lugo ao mínimo da última década

A pesar dun repunte en agosto, as mortes autoinflixidas non chegan este ano á habitual media dun á semana. Os psicólogos temen, máis que á actual pandemia, ás consecuencias económicas que terá nun par de anos
Un traslado al hospital. XESÚS PONTE
photo_camera Traslado ao hospital.

O descenso dos suicidios observouse durante o confinamento e parece confirmarse agora, a algo máis de dous meses para que acabe o ano. Se non se produce un envorco radical, o 2020 será o exercicio con menos mortes autoinflixidas da última década en Lugo. Polo menos, está a selo ata agora, cun total de 36.

Lugo adoita ser a provincia máis suicida de Galicia e, en moitos exercicios, tamén de España. Por regra xeral prodúcese unha media dun suicidio á semana; xa que logo catro ao mes, aínda que se dan substanciais variacións anuais. Observando os últimos cinco anos, por exemplo, vese que houbo exercicios cunha media mensual que case chega aos cinco -como o 2015 ou 2019- e outros -como o 2016- cunha que baixa de 3 ao mes. En concreto, naquel exercicio rexistráronse 2,79 mensuais. A media de 2020 está a ser ata o momento de 2,33 ao mes.

Os datos do actual exercicio mostran algúns detalles rechamantes. Segundo os recompilados polo Instituto de Medicamento Legal de Galicia (Imelga) en Lugo en febreiro non houbo ningún suicidio. En marzo rexistráronse 6, todos antes do confinamento, e en abril, 1. Ninguén dubida da influencia directa da pandemia e as súas medidas restritivas. A reclusión obrigada, unha maior sensación de acompañamento, a falta de oportunidade ou unha especie de estado colectivo de contención, de espera, de postergación dos problemas individuais durante a primeira onda puido contribuír.

"Cabe a posibilidade de que de aquí a fin de ano increméntese a frecuencia e acabémolo cunhas cifras similares a outros", admite o director do Imelga en Lugo, José Luís Cascallana. Pero terían que incrementarse moitísimo os casos nos próximos meses para que a media asemellásese á doutros anos.

Para Delia Guitián, psicóloga clínica da unidade de saúde mental de Lugo, os efectos da crise sociosanitaria veranse con máis rotundidade a longo prazo, de aquí a dous anos. "Agora hai Ertes, hai quen pode seguir tirando dos aforros... Será cando isto repouse cando se verá o dano que cre toda a destrución de emprego e canta xente queda sen recursos", explica.

Recorda que pasou o mesmo coa previa crise económica. "En Lugo, en 2008 seguíase construíndo, empezou a haber axudas, pedíanse e íase tirando. O mancar chegou a partir de 2010", explica. Foi entón cando se empezou a ver como se traducía nun empeoramento dos indicadores de saúde e nun "incremento do sufrimento". Ese foi un ano cun número sobrecogedor de suicidios. A taxa española de mortes autoinflixidas era de 8 por cada cen mil habitantes. En 2010 foi na provincia de 20 por cada cen mil.

á marxe do dato do descenso, outras características do suicidio en Lugo seguen idénticas ao que sucedía noutros exercicios. Como no resto de Galicia, o perfil máis común do suicida é o dun home. Noutros puntos da comunidade trátase con frecuencia dun home de mediana idade. En Lugo, xeralmente, dun home de maior idade, pasada xa a xubilación.

Así, segundo a memoria do Imelga do pasado exercicio a media de idade do suicida galego é 59 anos, pero en Lugo increméntase uns anos e é de 63. No caso das mulleres, a idade media é de 61 na comunidade e de 59 no caso da provincia.

En 2019 e a nivel galego descenderon os suicidios nos meses de inverno e subiron os de verán. Este ano, os ocorridos en Lugo teñen un patrón máis desigual. Os peores meses foron xaneiro e agosto, con 7 mortes deste tipo en cada un. Os mellores, febreiro e abril, con 0 e 1 respectivamente, seguido de setembro, con 2.

O informe do Imelga recolle o cambio de tendencia que supuxo o 2019 en Galicia, cando subiu o número de suicidios logo de dous anos de baixada. Moi previsiblemente este exercicio volva descender.

Comentarios