A Audiencia Provincial de Lugo obriga a unha entidade bancaria a indemnizar a un lucense na cantidade de 3.500 euros por incorporar os seus datos persoais a un ficheiro de morosos "sen que se cumprisen os requisitos legais para iso", o que "constitúe unha intromisión ilexítima ao dereito á honra". O banco incluíu os datos desta persoa nun rexistro de solvencia patrimonial sen realizarlle previamente un requirimento de pago con todas as garantías. Deste xeito, o home estivo inscrito "indebidamente" durante seis anos nese ficheiro, ata que solicitou un crédito para a compra dun vehículo e denegáronllo por estar inscrito nun rexistro de morosos.
O afectado demandou á entidade bancaria e o xulgado de Primeira Instancia número 3 de Lugo ditou sentenza o 15 de xaneiro de 2019, desestimando as pretensións do cliente. Con todo, o home presentou un recurso de apelación ante a Audiencia Provincial de Lugo, que finalmente lle deu a razón.
No recurso, o cliente alegaba que unha débeda de escasa contía "non resultaba útil" para valorar a solvencia económica dunha persoa, pero a Sala conclúe que o argumento "non é correcto". Segundo o fallo, "a existencia dunha débeda impagada de pequena contía pode ser pertinente e proporcionada para a finalidade deste tipo de rexistros, que é informar sobre a solvencia. A falta de pagamento dunha pequena débeda, sempre que a mesma sexa certa e que se requiriu de pago ao debedor, pode ser indicativo da insolvencia do debedor, con máis razón se cabe que a falta de pagamento dunha débeda de maior contía", indica.
O tribunal explica ademais que os denominados rexistros de morosos "son necesarios, non só para que as empresas poidan outorgar crédito con garantías, senón tamén para evitar algo tan pernicioso como o sobreendebedamento dos consumidores". Así, a Audiencia conclúe que a inclusión dos datos persoais do debedor como consecuencia dunha débeda de pequena contía "é congruente coa finalidade dos ficheiros de solvencia patrimonial".
BUROFAX. Con todo, o tribunal insiste en que soamente será posible incluír nestes ficheiros a unha persoa cando se lle fixo un requirimento previo de pago. Neste caso, a Audiencia lucense explica que o banco enviou un burofax a un domicilio que lle constaba do afectado, que resultou "non entregado", no que se lle comunicaba unha débeda de 1.382 euros e advertíaselle que, se non a abonaba nun prazo de 48 horas, "iniciaríanse trámites xudiciais encamiñados ao cobro do expediente". O tribunal engade que ao banco constáballe outro domicilio do afectado pero non lle enviou ao mesmo ningunha comunicación.
"O requirimento de pago", aclara a sentenza, "é unha declaración na que o obrigado a el debe de acreditar a súa recepción polo destinatario, e aínda que é certo que o banco envío o requirimento ao domicilio que o cliente facilitara no momento da celebración do contrato, este non foi recibido polo destinatario, e a pesar de que ao banco constáballe outro domicilio como residencia do home non efectuou un segundo requirimento a devandito domicilio".
É máis, o tribunal explica que, aínda que se dese por bo o requirimento efectuado, "o certo é que na comunicación enviada efectuábase un requirimento previo por importe de 1.382 euros, mentres que a débeda incluída no ficheiro de morosos era moi superior, de 6.997 euros, e respecto desta débeda non existiu ningún requirimento de pago".
Así, a Audiencia conclúe que a inclusión do cliente no ficheiro de morosos "non se efectuou con cumprimento dos requisitos esixidos pola normativa, polo que o afectado ten dereito a unha indemnización, xa que o ficheiro foi consultado por bancos que lle denegaron créditos.
O denunciante non negou a débeda en ningún momento
Valoración social negativa
A xurisprudencia determina que a inclusión indebida nun ficheiro de morosos vulnera o dereito á honra "pola valoración social negativa" e porque "a imputación de ser moroso lesiona a dignidade da persoa, menoscaba a súa fama e atenta á súa propia estimación".