Condenado un banco por inscribir de forma ilegal a un cliente como moroso

A entidade incluíuno na lista "sen que se cumprisen os requisitos legais", xa que non lle reclamou a débeda correctamente
Una cartera con billetes. PIXABAY
photo_camera A Audiencia Provincial de Lugo, onde se confirmou o fallo. AEP

A Audiencia Provincial de Lugo obriga a unha entidade bancaria a indemnizar a un lucense na cantidade de 3.500 euros por incorporar os seus datos persoais a un ficheiro de morosos "sen que se cumprisen os requisitos legais para iso", o que "constitúe unha intromisión ilexítima ao dereito á honra". O banco incluíu os datos desta persoa nun rexistro de solvencia patrimonial sen realizarlle previamente un requirimento de pago con todas as garantías. Deste xeito, o home estivo inscrito "indebidamente" durante seis anos nese ficheiro, ata que solicitou un crédito para a compra dun vehículo e denegáronllo por estar inscrito nun rexistro de morosos.

O afectado demandou á entidade bancaria e o xulgado de Primeira Instancia número 3 de Lugo ditou sentenza o 15 de xaneiro de 2019, desestimando as pretensións do cliente. Con todo, o home presentou un recurso de apelación ante a Audiencia Provincial de Lugo, que finalmente lle deu a razón.

No recurso, o cliente alegaba que unha débeda de escasa contía "non resultaba útil" para valorar a solvencia económica dunha persoa, pero a Sala conclúe que o argumento "non é correcto". Segundo o fallo, "a existencia dunha débeda impagada de pequena contía pode ser pertinente e proporcionada para a finalidade deste tipo de rexistros, que é informar sobre a solvencia. A falta de pagamento dunha pequena débeda, sempre que a mesma sexa certa e que se requiriu de pago ao debedor, pode ser indicativo da insolvencia do debedor, con máis razón se cabe que a falta de pagamento dunha débeda de maior contía", indica.

O tribunal explica ademais que os denominados rexistros de morosos "son necesarios, non só para que as empresas poidan outorgar crédito con garantías, senón tamén para evitar algo tan pernicioso como o sobreendebedamento dos consumidores". Así, a Audiencia conclúe que a inclusión dos datos persoais do debedor como consecuencia dunha débeda de pequena contía "é congruente coa finalidade dos ficheiros de solvencia patrimonial".

BUROFAX. Con todo, o tribunal insiste en que soamente será posible incluír nestes ficheiros a unha persoa cando se lle fixo un requirimento previo de pago. Neste caso, a Audiencia lucense explica que o banco enviou un burofax a un domicilio que lle constaba do afectado, que resultou "non entregado", no que se lle comunicaba unha débeda de 1.382 euros e advertíaselle que, se non a abonaba nun prazo de 48 horas, "iniciaríanse trámites xudiciais encamiñados ao cobro do expediente". O tribunal engade que ao banco constáballe outro domicilio do afectado pero non lle enviou ao mesmo ningunha comunicación.

"O requirimento de pago", aclara a sentenza, "é unha declaración na que o obrigado a el debe de acreditar a súa recepción polo destinatario, e aínda que é certo que o banco envío o requirimento ao domicilio que o cliente facilitara no momento da celebración do contrato, este non foi recibido polo destinatario, e a pesar de que ao banco constáballe outro domicilio como residencia do home non efectuou un segundo requirimento a devandito domicilio".

É máis, o tribunal explica que, aínda que se dese por bo o requirimento efectuado, "o certo é que na comunicación enviada efectuábase un requirimento previo por importe de 1.382 euros, mentres que a débeda incluída no ficheiro de morosos era moi superior, de 6.997 euros, e respecto desta débeda non existiu ningún requirimento de pago".

Así, a Audiencia conclúe que a inclusión do cliente no ficheiro de morosos "non se efectuou con cumprimento dos requisitos esixidos pola normativa, polo que o afectado ten dereito a unha indemnización, xa que o ficheiro foi consultado por bancos que lle denegaron créditos.

O denunciante non negou a débeda en ningún momento

O cliente do banco recoñeceu en todo momento a existencia dun crédito impagado, pero alegou "falta de requirimento previo de pago por parte da prestamista", un requisito imprescindible para poder incluír os seus datos de solvencia patrimonial neste tipo de rexistros. Ademais, a única comunicación que recibiu do banco "facía referencia a un crédito hipotecario e non a un préstamo persoal", que foi o que realmente asinara.

Valoración social negativa
A xurisprudencia determina que a inclusión indebida nun ficheiro de morosos vulnera o dereito á honra "pola valoración social negativa" e porque "a imputación de ser moroso lesiona a dignidade da persoa, menoscaba a súa fama e atenta á súa propia estimación".