Antídoto para combater o paro en épocas de crises, o autoemprego perde fol na provincia. Segundo o Instituto Galego de Estatística (Ige), o réxime especial de autónomos contaba ao peche de abril con 32.539 afiliados en Lugo, un 1,4% menos que no mesmo período de 2021. A radiografía non invita o optimismo, pois as cifras de 2022 revelan que o traballo por conta propia atópase nas súas horas máis baixas desde que hai rexistros, isto é, desde 1990. Entón, eran practicamente o dobre. Hoxe, os autónomos representan o 26% do total de afiliados na provincia, un cociente que superaba o 54% fai 32 anos. Entre os múltiples factores que explican este diagnóstico figura a perda dun 16% da poboación coa que contaba Lugo en 1990.
¿Cal é o perfil dos profesionais? Para trazalo hai que recorrer aos rexistros do Ministerio de Traballo, que toma en conta só as autónomos persoas físicas, isto é os que non están integrados en sociedades mercantís, cooperativas e noutras entidades societarias, excluíndo tamén aos colaboradores familiares. Con rostro maioritariamente masculino (59%), en Lugo, eran 20.504 a 31 de marzo e o 38,2% superaba os 55 anos, un colectivo que no conxunto da comunidade ten un peso do 32,6%.
Os mozos que non estudan decántanse en maior medida pola seguridade que dá unha nómina. A proba é que apenas hai 225 autónomos en Lugo con menos de 25 anos.
O informe revela que sete de cada dez negocios levan en marcha máis dun lustro e que os servizos son o ramo ao que se dedica o 49% dos profesionais por conta propia. A agricultura é a segunda actividade con maior peso, co 35,8% dos cotizantes do Reta, seguida da construción, co 11,6%, en tanto que na industria reúne ao 3,7% do total.
En canto ao seu papel no mercado laboral, o 81% das autónomos persoas físicas non xera emprego a maiores do seu propio posto. Os datos do ministerio reflicten, ademais, que son 1.352 os que ven abocados a ter máis dun traballo.
A COTIZACIÓN. Mentres as organizacións Upta, Ata e Uatae seguen negociando co Ministerio de Seguridade Social a implantación da cotización en base a ingresos reais, unha reivindicación histórica cuxa aplicación debe comezar a despregarse a partir de 2023 —seguindo o calendario reformista pactado coa UE— os rexistros indican que o 78% dos autónomos lucenses cotizan pola base mínima. Este ano, sitúase en 960,6 euros, do que resulta unha cota de 294 euros ao mes, oito máis que en 2021. No conxunto do Estado, os que se decantan por pagar a contribución máis baixa, en moitos casos porque os seus ingresos son tamén limitados, chegan ao 85%.
Entre os que optan por facer un maior esforzo coa vista posta en acceder, por exemplo, a unha mellor pensión de xubilación, en Lugo son só 85 os que cotizan por máis de tres veces a base mínima (máis de 2.881,8 euros mensuais). Este ano, a referencia máxima ascende a 4.139,4 euros, do que resulta unha cota mensual de 1.266,66 euros, 21,2 máis con respecto a 2021.
AXUSTAR COTA E INGRESOS. De face ao futuro, co sistema de cotización en base a ingresos reais o Goberno prevé que os profesionais poidan cambiarse de base ata seis veces ao ano para axustar a tarifa que pagan aos rendementos netos que obteñan da súa actividade, isto é, os ingresos menos os gastos. Con ese obxectivo, o departamento que dirixe José Luís Escrivá ultima un decreto que sacou a información pública coa intención de aprobalo antes do 30 de xuño. Agora, os autónomos teñen na súa man reducir ou elevar a súa cota un máximo de catro veces dentro do mesmo exercicio.
POSTURAS. Condicionada polos tempos pactados con Bruxelas a cambio das axudas millonarias do plan de Recuperación, a negociación do novo sistema de cotas dilátase pola disparidade de posturas. Este luns, o ministerio levou ás organizacións unha nova proposta con 13 tramos en función dos rendementos aos que corresponderían unhas cotas mensuais de entre 250 e 550 euros que se aplicarían entre 2023 e 2025, pois a idea é que o novo modelo ligado aos ingresos reais despregamento integramente os seus efectos ao longo da unha década.
Aínda que é certo que a formulación supón unha rebaixa da contribución ás arcas do instituto público para os que gañan menos que, —con todo, seguirán tendo que destinar cerca do 40% dos seus ingresos netos á cota—, Ata expresou o seu rexeitamento frontal á vista do maior esforzo esixido a quen gañen máis de 1.700 euros. Sirva como exemplo que un profesional cuns rendementos entre 1.700 e 1.900 euros pasaría a pagar 400 euros ao mes, cinco máis que agora. Cunha facturación superior a 4.050 euros, o desembolso pasaría de 461 a 550 euros, cunha base de cotización que quedaría en 1.797,39 euros como máximo.
