"O ataque ao noso compañeiro víase vir"

Os vixiantes do Hula alertan da falta de efectivos e solicitan que se lles dote polo menos de chalecos anticortes e sprays para o seu defensa
Un vigilante jurado patrulla por el Hula. XESÚS PONTE
photo_camera Un vixiante xurado patrulla polo Hula. XESÚS PONTE

Eugenio e Ángel están a media tarde na sala de cámaras e chaves situada xunto á porta principal do Hula. Pouco despois úneselles, Roberto, que fora reclamado para un servizo. Outros dous compañeiros vixían dous accesos ao hospital. Unha carreira de minuto e pico ou dous sepáraos aos tres do punto máis quente, Urxencias, onde está o sexto home. Ese é todo o equipo de seguridade que vixía o inmenso hospital lucense polo; pola noite só quedan catro.

"Si, en minutos e pico poden pasar moitas cousas", recoñece Eugenio. Por exemplo, o do domingo, cando Manolo, o seu compañeiro, foi apuñalado dúas veces. Grazas á súa destreza de experimentado vixiante de seguridade e a unha constitución de deportista ("era o máis forte de todos nós", encomian os outros vixiantes) conseguiu desviar unha puñalada ao costado de maneira que non lle alcanzase ningunha zona vital. A outra coitelada foi tan profunda que lle acernou o músculo radial do antebrazo que usou para defenderse. Este martes foi operado con microciruxía na Coruña. As primeiras noticias apuntan a que todo saíu ben.

"Non estamos vendidos porque nos axudamos entre compañeiros, pero se non chegamos a axudarnos pasa o que pasa"

A PRISIÓN. O atacante era a parella dunha moza que acaba de ser detida pola Policía e trasladada a Urxencias ser sometida a un exame médico, algo moi habitual. "Din que tiña como altibaixos, que de súpeto estaba tranquilo e de súpeto alterábase todo, que tiña unha mirada como ida", conta Eugenio, "xusto atacouno sen máis nin máis cando Manolo apartárao un pouco para falar con el". Este martes o xuíz enviouno a prisión.

O ferido, ademais, tivo sorte, porque "o día do apuñalamento deuse a casualidade de que había outros dous compañeiros de rolda, vírono e puideron reaccionar rápido". Pero talvez depender da casualidade non sexa o máis adecuado para os membros dun servizo que Roberto e Ángel definen como "o gran descoñecido do Hula". Ambos son representantes sindicais, de UXT e de Arsepri, e as súas posturas son coincidentes: "Non é que esteamos vendidos, porque somos profesionais e axudámonos entre compañeiros, defendémonos ben. O caso é que cando nos dá tempo a chegar a axudarnos, non pasa nada, pero se non chegamos, pasa o que pasa. E a xente non coñece todo o que pasa aquí a diario. Isto viámolo vir, esa é a impotencia que temos, que sabiamos que tarde ou cedo ía pasar e non fixeron nada para evitalo".

CHALECOS. Sabíano eles e os responsables do servizo ao que levan dez anos solicitando só tres cousasun mínimo reforzo de efectivos; material adecuado que inclúa polo menos uns chalecos anticortes e un spray defensivo, como teñen noutros hospitais, e formación continuada. E, xa aos lexisladores, un cambio lexislativo que lles recoñeza como axentes de autoridade, porque "non é o mesmo que a xente saiba que lles pode custar unha pena de prisión e unha multa grande. Dáse o contrasenso de que enfermeiros e médicos chámannos para protexelos, porque para iso estamos, pero eles son axentes de autoridade e nós non".

O de menos son as ameazas de morte ou os insultos ("isto é peor que o dos árbitros"), outra cousa son as lesións, moi habituais "durante os forcejeos"

Nestas circunstancias, as súas únicas armas son a súa porra, uns grilletes, unhas luvas anticortes e "a disuasión". Algo que dificilmente funciona en Urxencias, o centro do triángulo que forman os tres grandes focos de conflitos: os problemas psiquiátricos, o alcol e as drogas.

"En Lugo bébese moito e enfróntasche a persoas que están fóra de si", explica Eugenio, "que ademais cando ven a alguén con uniforme parece como que lles crea máis rexeitamento e enfocan toda a súa rabia contra ti. O problema é que neses momentos coa a maioría desas persoas non podes razoar, é moi difícil acougalas".

PELEXAS. O de menos son as ameazas de morte ou os insultos ("isto é peor que o dos árbitros"), outra cousa son as lesións, moi habituais "durante os forcejeos". E ultimamente tócalles moito porse no medio de cuadrillas que pretenden seguir no Hula os seus rifas alcohólicas: "ven moitas pelexas entre cuadrillas nos pubs; se só hai lesionados dun bando, non pasa nada, pero se se xuntan lesionados dos dous bandos, máis os acompañantes, pódese lear gorda", relatan.

"Para cando nos decatamos, pouco podemos facer, á parte de vixiar para cando volvan, porque volven"

Urxencias, con ser o máis grave, é só unha mínima parte. Ten unha media de entre tres e cinco intervencións diarias, e a súa presenza na unidade de agudos de psiquiatría é moi habitual. Ademais, deben acudir para solucionar as leas nas plantas, onde non son raros "os pacientes ou os familiares problemáticos".

A isto hai que engadir a vixilancia contra os roubos, onde ven de todo: "Para cando nos decatamos, pouco podemos facer, á parte de vixiar para cando volvan, porque volven. Foi o caso dun que unha noite entrou nunha habitación na que estaban os dous pacientes e as mulleres dos dous, espertas; entrou ata o fondo, colleu un bolso e dous teléfonos e se marchó; quedaron mirando unha para outra pensando cada unha que era o fillo da outra e para cando reaccionaron xa se foi. O bo é que o pillamos pouco despois, cando volvía entrar no hospital para roubar".

Comentarios