A folga dos funcionarios da administración de Xustiza de Galicia disparou case un 14% (en concreto un 13,9%) os casos pendentes nos xulgados da provincia no primeiro trimestre do ano, con respecto ao mesmo período de 2017.
Os últimos datos publicados polo Consello Xeral do Poder Xudicial revelan que o paro —que se iniciou o 7 de febreiro e prolongouse ata mediados do mes de maio— provocou que se pasase de nbsp;16.960&asuntos pendentes o 1 de xaneiro, a 18.147 a finais de marzo (15.948 o ano previo), unha media de 604 casos por xulgado.
Ademais, segundo advertiu o TSXG, a cifra de asuntos pendentes "incrementarase aínda máis cando os procedementos que aínda estean sen repartir aos órganos xurisdiccionais sexan xestionados polos servizos correspondentes". Con estes datos, e tras o parón habitual do mes de agosto, o curso xudicial arrinca esta semana nos xulgados lucenses cun arduo traballo por nbsp;diante.&
Aínda que a folga provocou un esborralle nos asuntos ingresados: 7.386 entre xaneiro e marzo, fronte aos 9.328 do ano previo, tamén reduciu en maior medida o de casos resoltos, pasando de 9.542 no primeiro trimestre de 2017, a 6.209 no deste ano.
Os xulgados lucenses pecharon o primeiro trimestre con 18.147 asuntos sen resolver, unha media de 604 por órgano
Estas cifras implican que nos tres primeiros meses do ano ingresaron unha media de 246 asuntos por xulgado e resolvéronse 206. é dicir, nin tan sequera resolvéronse os mesmos que ingresaron, e partíase dunha cifra de casos atrasados bastante considerable en todas as xurisdicións.
CONXESTiÓN. As estatísticas oficiais deixan claro que o paro, que superou os 100 días, fixo estragos no funcionamento da Xustiza, e outro dato que disipa calquera dúbida é a taxa de conxestión dos xulgados.
Esta taxa mide o cociente entre os asuntos que un órgano ten que sacar adiante (tanto os que ten pendentes como os que ingresan novos) e os casos que efectivamente resolve. Así, un xulgado está en mellor situación canto menor sexa a súa taxa de conxestión. E na provincia de Lugo, a situación non é boa.
O CGPJ conclúe que a taxa de conxestión dos xulgados da provincia lucense no primeiro trimestre do ano foi do 44,3%, e atendendo só ao partido xudicial de Lugo elevábase ao 79%. Ademais, a previsión é que os datos do segundo trimestre —que aínda se están recompilando— arroxen un colapso aínda maior.
Comparados coas porcentaxes do mesmo período de 2017, a diferenza alarma, xa que o curso xudicial arrincou o ano pasado cunha taxa de conxestión que non superaba o 5% (1,9% no primeiro trimestre e 4,4% a finais do segundo). Este dato resulta negativo en todas as xurisdicións, fóra da Contencioso-Administrativa, que pechou o primeiro trimestre deste ano cunha taxa de conxestión do 7,1%. No Penal, o colapso ascendía ao 48,7%; na Civil, ao 35,8%, e na Social, ao 22,1%. Por xulgados, o dato máis negativo corresponde a Menores, cunha taxa do 118,5%.
Así as cousas, resulta obvio que a Xustiza lucense non goza de boa saúde, aínda que a situación albíscase peor no resto da comunidade galega. Na Coruña, a taxa de conxestión dos órganos xudiciais a finais de marzo era do 45,6%; en Pontevedra, do 64,3%, e en Ourense, do 80,7%.
A loita dos funcionarios de Xustiza por mellorar as súas condicións laborais e mitigar as carencias materiais e humanas dos xulgados galegos non foi en balde, pero os seus danos colaterais tardarán tempo en superarse. De feito, entre xaneiro e marzo deste ano resolvéronse na comunidade pouco máis de 51.000 casos, e ao final do trimestre aínda quedaban case 57.000 escritos pendentes de prover, dos que máis de 33.000 (case o 60%), superaban os 30 días de antigüidade.
As estatísticas delatan que a taxa de resolución dos xulgados galegos foi nese período a máis baixa de todo o Estado, un 0,86%, mentres que a media no volume do país situouse no 0,98% Este dato mide o cociente entre os asuntos resoltos e ingresados nun período, e se é maior que 1 indica que se está resolvendo máis do que se ingresa. Nin en Galicia nin a nivel nacional supérase o 1, pero na provincia de Lugo a situación é tan crítica que a taxa de resolución foi incluso negativa, un -17,8%.
Xa se viña dun atasco xudicial importante, e tres meses e medio de folga aumentárono moito. Durante o paro non se tramitou prácticamente nada, xa que o seguimento por parte dos traballadores foi moi elevado. De feito, tras dous meses, seguíase mantendo nun 70%. Funcionaron os servizos mínimos, pero soamente atendían unha mínima parte dos asuntos, como as causas con preso ou que afectaran a dereitos fundamentais. Imos pagar esta folga durante moito tempo.
Por parte da administración non se valorou dende o principio o que podería pasar. Botaron un pulso aos traballadores e non tiveron en conta o elevado seguimento da folga e as consecuencias que iso tería. Un servizo público esencial, como é a Xustiza, non se pode ter paralizado durante máis de tres meses —e menos cando xa existe un retraso habitual no seu funcionamento— porque ó final, as consecuencias páganas os cidadáns.
Nos estimamos que tardaremos un par de anos en recuperar o ritmo normal de funcionamento. O plan de recuperación da Xunta consiste en pedir aos traballadores que fagan horas extra, pero iso é voluntario e hai moita xente que non se vai acoller a ese plan. Ademais, durante a folga perdéronse moitas horas de traballo e non son tan doadas de recuperar. Pode que funcione a moi longo prazo, pero non a curto. Non é unha medida contundente para mellorar o atasco xudicial e eu creo que en Lugo vaise incrementar.
Habería que aumentar medios materiais e humanos, principalmente o número de xulgados na provincia. É imprescindible un xulgado específico de violencia de xénero, un cuarto xulgado do Social e máis órganos en Viveiro e Sarria. Nós levamos anos denunciando que a provincia de Lugo está totalmente discriminada con respecto as outras tres provincias galegas, xa que é a única na que non se creou ningún xulgado novo dende 2010. E o que se creou nese ano, o de Vixiancia Penitenciaria, nin tan sequera é exclusivo de Lugo.
O problema en menores é que hai un equipo psicosocial —composto por un psicólogo, un educador e un asistente social— que está desbordado de traballo e tarda en entregar os informes. Isto tradúcese nun retraso no xulgado. Dende os sindicatos levamos tamén moito tempo pedindo que se dote de prazas a ese equipo psicosocial para poder sacar adiante o traballo con maior axilidade.
