Eusebio Méndez Toural vive no taxi. Alí, á fronte do volante, está catorce horas diarias, desde as nove da mañá ata as once da noite. O seu taxi é, practicamente, a súa casa. Ata aquí a rutina diaria de Eusebio , que podería ser a de calquera outro taxista lucense. Pero hai algo que o diferencia. A el e agora tamén a outros tres colegas máis: que aproveitan os tempos de espera, entre cliente e cliente, para aprender a tocar a gaita e lograr ver cumprido un soño que alimenta xa desde hai trinta anos: o de ser gaiteiro.
«¿Que como fago? Moi fácil. Teño aquí, na guantera, o método de Bruno Villamor Gay, ‘Cadernos de gaita'. E, á beira, teño unha frauta porque para ensaiar non fai falta sacar a gaita. Así que collo ambas as cousas, suxeito o método no volante cun clip e aproveito para repasar as partituras», explica Eusebio.
A pesar de que o seu son non é tan estridente como o da gaita, os sones da frauta lograron cativar a propios e a estraños que se aproximaban ao taxi. Por exemplo, o outro día unha ‘avoa' púxose a bailar unha muiñeira ao son do gaiteiro-taxista, que estaba na parada da estación de autobuses.
Outras veces, na avenida de Ramón Ferreiro, os seus sons foron aplaudidos por algún lucense que pasaba por alí. O mesmo que na parada de Santo Domingo. Con todo, hai unha parada, a da porta de Santiago, que se está convertendo, desde hai mes e medio, no ‘santuario' dos taxistas-gaiteiros. Porque a frauta de Eusebio Méndez atraeu, tal cal o de Hamelín, a outros tres taxistas que, por mor de ouvir as muiñeiras de Eusebio, apuntáronse a clases en Cantigas e Frores, onde acoden agora os catro ademais do barbeiro que está xusto enfronte da parada.
«Achegáronse a min porque eu xa recibín clases de Xosé Luís Foxo en Sabadell, onde estiven emigrado vinte e cinco anos. Alí fun compañeiro de Susana Seivane, cando aínda non era famosa e estaba en Toxos e Xestas. Tocaba bastante ben a gaita e gustábame... ata que entrei no taxi e, ao non ter tempo libre, non puiden seguir coa afección», comenta o taxista.
Con todo, a gaita non pasou ao esquecemento. Sempre estaba aí. «Cando hai unha festa, unha comuñón ou unha voda, a miña gaita sempre sae a tocar», afirma.
Os tres taxistas e o barbeiro coquetean, aínda, coa escala e as partituras. eles seguen ao mestre, ao flautista que os encandeou cos seus sones e, sempre que a coincidencia e a falta de clientes o permitel, reúnense nunha ou outra parada, sen quedar previamente, e poñense a tocar. Ás veces, por separado, e outras, xuntos, chegando a formar un cuarteto e, en ocasións, cando pecha a barbería, un quinteto.
Non se sabe canto durará a formación ou se algunha vez chegarán a ser un grupo de verdade. «Iso será a longo prazo», vaticina Eusebio. Pero, mentres, este taxista oriúndo de Palas de Rei segue veña e dálle, enganchando o método no volante e repasando os compases da muiñeira de Lugo e doutras. «Se non ensaio no taxi, ¿onde e cando o vou a facer? Agora, ninguén me quitará de tocar a gaita», di, con determinación.
