«Hai confusión social, pero discutir sen argumentos porque xurídicamente non hai ningún tipo de dúbida: os pacientes teñen dereito a rexeitar un tratamento e a pedir unha sedación para morrer». Así de claro expuxo o significado xurídico de morte digna o doutor en Dereito da Universidade da Coruña José Antonio Seoane, experto en bioética sanitaria pola Universidade Complutense de Madrid.
Seoane foi un dos participantes na mesa redonda organizada polo comité de ética asistencial da área sanitaria da zona centro de Lugo para falar dun tema que causa inquietude entre a cidadanía e que contou incluso coa participación do bispo de Lugo, Afonso Carrasco. Éste insistiu en diferenciar a eutanasia -prohibida polo Código Penal español- doutros «coidados dos enfermos que son bos e necesarios», dixo, porque a primeira pon en dificultade o dereito á vida das persoas, afirmou.
Seoane recoñeceu que, no que respecta á morte digna, o dereito non sempre foi claro, razón pola que segue existindo bastante confusión social, aínda que a lexislación española e a europea foron evolucionando e hoxe non hai dúbidas: o rexeitamento dun tratamento médico e a petición de sedación para morrer sen dor é «un dereito dos pacientes e un síntoma de boa praxe profesional».
Con todo, a mesa de debate serviu para constatar o receo dalgúns médicos a levar a cabo este tipo de prácticas, sobre todo a raíz do caso Leganés. O elevado número de sedaciones que se realizaban no servizo de urxencias do hospital Severo Ochoa, das que moitas conduciron á morte, causou unha gran alarma social e deu lugar a unha disputa xudicial que finalizou co sobresemento e o arquivo do caso.
En opinión de Seoane, xeralmente só os médicos con inquietudes e formación en bioética adoitan coñecer, e levala a cabo, a obrigación de seguir a decisión do paciente e non emprender tratamentos fútiles, é dicir, que non son efectivos. «Os clínicos saben cando é fútil e cando non, non é un problema de discernir, senón máis ben unha cuestión de hábito, de costume», afirmou.
O foro contou tamén cun dos relatores da lei de morte digna de Andalucía, Pablo Simón, doutor en Medicamento e Cirurxía pola Universidade de Santiago e vogal do Comité Nacional de Bioética.
Simón quixo deixar claro que a norma andaluza -a primeira de rango autonómico- só desenvolve e concreta a lei estatal de autonomía do paciente, co obxectivo de dar máis seguridade a profesionais, pacientes e familias. «O que diga que é unha lei de eutanasia é que non a leu», asegurou.
O médico recalcou que a norma andaluza non recolle nada que non estableza a estatal, pero a mellora. Como proba de que esta última non sempre é suficiente citou o caso dun mozo tetrapléxico castellanoleonés que pediu que lle fose desconectada a ventilación mecánica e que fora sedado para poder morrer dignamente. Foi exactamente a mesma solicitude que fixo Inmaculada Echevarría en Andalucía uns meses despois, pero a pesar de que ese suposto se contempla na lei nacional, ao mozo tetrapléxico foille negada a solicitude e en cambio a Inmaculada concedéuselle, explicou.
O salón de actos de Caixa Galicia abarrotouse para escoitar o debate
Proba do interese que esperta o dereito á morte digna foi a elevada afluencia de público ao debate. Éste serviu para falar da morte desde varios puntos de vista. O da igrexa católica, que estivo representada polo bispo de Lugo, Afonso Carrasco; o xurídico, co doutor en Dereito pola Universidade da Coruña José Antonio Seoane; o do medicamento, co internista e endocrino Miguel Ángel Sánchez, de Madrid, e o dun dos relatores da lei andaluza de morte digna, Pablo Simón.
