Sistémica: «Pertencente ou relativo á totalidade dun sistema; xeneral, por oposición a local». O dicionario da RAE define con total precisión a magnitude do problema da corrupción, en todas as súas formas, que fai non demasiado tempo era contemplado polos políticos como excepcional dentro dun panorama esencialmente honesto e que xa todos asumen como unha secuela xeneralizada que ameaza a totalidade do sistema e que pon en risco incluso a propia democracia.
O goteo de casos é incesante. Nestes momentos, os xulgados e tribunais españois instrúen preto de 2.000 causas relacionadas coa corrupción; máis de 300 delas son macrosumarios. é difícil ata contalos, porque de entrada nin sequera existe no Código Penal un delito como tal, do mesmo xeito que non o hai de financiamento ilegal de partidos. Os xuíces e as forzas de seguridade teñen que combater a corrupción amparándose en acusacións como receptación e branqueo de capitais; contra o patrimonio histórico, os recursos naturais e o medio ambiente; falsidades documentais; prevaricación de funcionarios públicos; infidelidade na custodia de documentos e revelación de segredos; suborno; tráfico de influencias; malversación, fraudes e exacciones ilegais, ou negociacións prohibidas aos funcionarios. As penas contempladas para moitos deles son, ademais, ridículas [...].
Varios personaxes ofrecen as súas receitas contra esta secuela.
- JUAN CARLOS FERNÁNDEZ NAVEIRO, catedrático de Filosofía e membro do Grupo Doxa: «Combater a hipervaloración do diñeiro desde a educación».
- RAMSÉS PÉREZ BOGA, presidente de Inspectores de Facenda do Estado (IHE): «Crear un órgano anticorrupción con axentes de varios corpos».
- CARLOS VARELA, fiscal superior de Galicia: «Implantar un sistema crible de recollida de queixas cidadás».
- FÉLIX MONDELO, decano do Colexio de Avogados de Lugo: «Sen liberdade baixo fianza e con prazo de prescrición máis elevado»
- JOSÉ ANTONIO VARELA AGRELO, presidente da Audiencia Provincial de Lugo: «O peto ha de ser de cristal, e tamén as decisións».
- PILAR DE LARA, maxistrada do xulgado de instrución número 1 de Lugo: «Investigadores que dependan só do xuíz para evitar presións».
- CARMEN CASTELAO MUIÑA, conselleira delegada sectorial da Confederación de Empresarios de Lugo: «Asegurar que as contratacións se realizan con garantías».