O debate sobre a identidade de xénero puxo no punto de mira á escritora británica JK Rowling, que foi acusada de "transfóbica". Incluso os actores Daniel Radcliffe, Emma Watson e Eddie Redmayne, da saga de Harry Potter, mostraron o seu desacordo publicamente.
Desde que a pasada fin de semana Rowling expresase en Twitter que só as mulleres menstrúan, o que indignou a varios colectivos que tacharon de discriminatoria esa perspectiva, a autora viuse obrigada a esclarecer os seus puntos de vista sobre a identidade de xénero, isto é, a sexualidade coa que unha persoa se define psicoloxicamente.
Neste debate é clave a diferenciación entre "sexo" e "xénero", xa que se o primeiro é un trazo físico (masculino ou feminino), o segundo está baseado nunha construción social a partir do sexo (home ou muller) e hai quen defende que esta definición é demasiado estrita e que existen máis de dous xéneros.
"Se o sexo non é real, non hai atracción cara ao mesmo sexo. Se o sexo non é real, a realidade vivida das mulleres a nivel mundial bórrase. Coñezo e amo ás persoas trans, pero borrar o concepto de sexo elimina a capacidade de moitas persoas de discutir as súas vidas de xeito significativo. Non é odio dicir a verdade", escribiu Rowling en Twitter.
Tras o aluvión de críticas recibido, a creadora publicou este mércores un longo texto na súa web, en que sinalou que o feito de sobrevivir á violencia machista no seu primeiro matrimonio e a unha agresión sexual durante a súa mocidade levouna a dicir publicamente o que pensa.
Precisou que se mencionaba agora a súa experiencia como muller maltratada non era "nun intento de obter simpatía", senón por "solidariedade" cunha gran cantidade de mulleres que contan con historias como a súa, e das que dixo que "foron tachadas de intolerantes por mostrar a súa preocupación acerca dos espazos dun só sexo".
"As enquisas mostran que esas mulleres son unha gran maioría e exclúen só a aquelas privilexiadas ou afortunadas que nunca se enfrontaron á violencia masculina ou a agresión sexual, e que nunca se preocuparon por educarse sobre a súa prevalencia", agregou.
Aínda que a creadora de Harry Potter defende que cambiar de sexo é "unha solución para algunhas persoas con disforia de xénero", critica que un home que non teña a intención de operarse ou tomar hormonas poida ser recoñecido legalmente como muller.
Este é o extremo que defenden os que avogan polos dereitos das persoas transexuais, con todo, para algúns, entre os que se inclúe Rowling, este feito podería prexudicar especialmente ás mulleres que sexan vítimas de violencia machista.
Se os gobernos, como pretende o Executivo de Escocia -onde reside Rowling-, poñen en marcha lexislacións que recoñezan como mulleres a todas as persoas transexuais, sen que sexa obrigatorio operarse ou hormonarse, isto implicaría que poderían acceder a todo tipo de instalacións públicas femininas.
"Cando abres as portas dos baños e os vestiarios a calquera home que cre ou sente que é unha muller e, como dixen, os certificados de confirmación de xénero agora pódense outorgar sen necesidade de cirurxía ou hormonas, entón abres a porta a todos e cada un dos homes que desexan entrar. Esa é a simple verdade", argumentou Rowling.
Outra das motivacións de Rowling para abordar este debate foi, segundo destacou, o seu parecer de que a sociedade é cada vez máis misóxina.
"Vivimos o período máis misóxino que experimentei. Nos anos oitenta, imaxinaba que as miñas futuras fillas, se as tivera, teríano moito mellor que nunca, pero entre a reacción violenta contra o feminismo e unha cultura en liña saturada de pornografía, creo que as cousas empeoraron significativamente para as nenas. Nunca vin mulleres denigradas e deshumanizadas na medida en que o están agora", indicou.
A creadora recibiu o apoio de moitas feministas como Karen Ingala Smith, fundadora da organización Counting Dead Women, que rexistra os asasinatos machistas no Reino Unido, pero tamén moitas críticas e insultos, que ela mesma denunciou en redes sociais.
Entre os que disinten e que se expresaron publicamente están Radcliffe e Watson, que traballaron con Rowling nas películas de Harry Potter como o mozo meigo e a súa amiga Hermione, e Redmayne, que colaborou coa escritora na cinta Animais fantásticos e onde atopalos, que algúns consideran a precuela das aventuras de Potter.
Radcliffe foi o primeiro en afirmar que esperaba que os comentarios da escritora sobre identidade de xénero non "contaminasen" a saga Potter a ollos dos seus seguidores e opinou que as mulleres transxénero "son mulleres" e "calquera declaración en sentido contrario borra" a súa "identidade" e "dignidade".
Watson apoiou este posicionamento en Twitter e indicou que fixera doazóns a dúas organizacións que defenden o feminismo e a diversidade de xénero.
"As persoas trans son quen din ser e merecen vivir as súas vidas sen ser constantemente cuestionadas ou ter que escoitar que non son quen din ser", afirmou a artista.
Redmayne, que recibiu moi boas críticas e un nomeamento ao Óscar pola súa interpretación dunha muller trans en A moza danesa, apuntou que está "en desacordo cos comentarios de JK Rowling", xa que considera que "as mulleres trans son mulleres, os homes trans son homes e as identidades non binarias son válidas".
"Nunca quixera falar en nome da comunidade, pero se que os meus queridos amigos e colegas transxénero están cansados deste constante cuestionamiento das súas identidades, que con demasiada frecuencia resulta en violencia e abuso. Simplemente queren vivir as súas vidas pacificamente e é hora de deixar que o fagan", dixo en declaracións á revista Variety.
