Sonia está morta. Se a Policía, a súa familia, os veciños de Pontevedra e toda a opinión pública estaban convencidos diso desde facía tempo é a Xustiza a que, seguindo os canles legais, declara de xeito formal e oficial o falecemento da dependenta máis famosa da cidade.
Cando pasaron máis de once anos desde a súa desaparición e tras a morte do único sospeitoso, Xullo Araújo, foi o fillo da antiga parella, Alejandro Araújo Igrexas, quen, orfo de pai e nai iniciou o procedemento xa concluído para dar encaixe xurídico a un segredo a voces.
O expediente, iniciado polo Xulgado de Primeira Instancia Número 5 de Pontevedra en novembro de 2020, fíxose público formalmente "para que os que teñan noticias da súa existencia poidan polas en coñecemento deste Xulgado e ser ouvidos", segundo detallouse no auto subscrito no seu momento.
Unha nova formalidad, pois se ninguén achegou dato algún sobre o sucedido durante unha larguísima e concienzuda investigación policial, menos o ía a facer coa única persoa que estivo entre o eixo e a roda, a expareja de Sonia Igrexas Eirín, xa falecida.
O expediente, que se abriu o 24 de novembro do ano 20, pechouse en maio, tras a citada exposición pública e o visto e place da Fiscalía de Pontevedra, órgano que non deixou de insistir en busca dun rastro que nunca apareceu.
Sobre a data oficial da morte da dependenta, a xurisprudencia sinala que en casos como o da pontevedresa debe sinalarse a que coincide co prazo legal existente para solicitar unha declaración de falecemento en persoas desaparecidas, isto é, dez anos, polo que o 18 de agosto de 2020 é o día estimado.
Todos os xefes da Comisaría de Pontevedra e os subdelegados do Goberno na provincia que estiveron no cargo durante os últimos dez anos declararon tras a súa marcha se ían cunha "espiña cravada".
O fiscal xefe da Audiencia, Juan Carlos Aladro, é o único que seguiu o caso de principio a fin. "Non descansaremos ata resolvelo", asegurou en múltiples ocasións en páxinas deste xornal. Con todo, a morte de Araújo e a falta de colaboración de quen puidesen saber algo do ocorrido (a Policía apuntou ao seu irmán, sen conseguir acreditalo) únense ao inexorable paso do tempo para pasar páxina.
O fillo de Sonia é maior de idade, o seu pai faleceu e o resto dos seus achegados seguen adiante coas súas vidas coa laxa, iso si, de non ter unha tumba á que poder acudir para despedir á súa ser querido.
O último rastro fiable da dependenta perdeuse no zapateiro de Arcebispo Malvar, hoxe xubilado, ao fío das nove da mañá do citado 18 de agosto de 2010. Alí acudiu antes de desaparecer no máis parecido a un crime perfecto.
Certo é que nas horas inmediatamente posteriores non se operou coa suficiente axilidade, talvez pola habilidade do autor ou autores da morte. En calquera caso, os investigadores da Policía Nacional non atoparon naquel momento un fío fiable do que tirar. Aos poucos, as esperanzas foron decaendo.
VER MÁS: Os investigadores do caso Sonia Igrexas: "Imos queimar todos os cartuchos"
A cidadanía de Pontevedra deu un gran exemplo de solidariedade coa súa veciña tras o ocorrido. Protección Civil, Policía Local e Policía Nacional coordinaron grandes batidas polas catro esquinas do municipio, cunha especial atención a puntos nos que se podería ocultar un corpo, talles como a contorna do río Lérez, a zona do Pontillón ou os montes de Campañó.
O achado máis relevante foi a aparición do carné de identidade da moza, entregado ás autoridades e moi probablemente deixado á mantenta como señuelo por parte dos autores do crime. Os rastreos cidadáns resultaron infrutuosos, sendo o máis destacado a aparición dun carné de conducir da desaparecida que atopou un equipo de Diario de Pontevedra no marco dunha das súas investigacións.
O apoio veciñal tamén se deixou notar nas manifestacións, que ao principio eran periódicas e despois pasaron a ser anuais. Miles de persoas esixiron ás persoas que cometeron o delito algunha resposta, a viva voz. Só obtiveron silencio.
As pescudas policiais fixáronse no círculo máis próximo, como mandan os canons neste tipo de asuntos. Con todo, non foi ata 2012 cando as autoridades se decidiron a interrogar como investigada á súa expareja, Xullo Araújo.
Con anterioridade fora chamado a declarar en calidade de testemuña. Había pasado demasiado tempo desde a desaparición e as probas eran escasas, máis aló dun informe psicolóxico elaborado por expertos da Brigada de Homicidios e Desaparecidos de Madrid que apuntaban cara á autoría do único sospeitoso.
Certo é que o teléfono da expareja de Sonia repetiu no Monte Castrove unha hora á que el declaraba acharse no seu piso de Campo dá Torre, pero ningún deses indicios tivo o peso necesario para avanzar cara a unha acusación formal. O fiscal xefe queimou o seu último cartucho solicitando que sometesen ao sospeitoso ao test da verdade, pero a xuíza rexeitouno. O caso arquivouse provisionalmente por primeira vez en 2015.
De aí en diante, a Policía puxo todos os medios técnicos ao seu alcance nun último intento para esclarecer o ocorrido. Fíxoo en primeiro lugar cun minucioso rastrexo nunha propiedade da familia Araújo en San Mauro, con apoio de georradar incluído
Ocorreu en 2017. A falta de resultados devolveu o expediente ao arquivo. Para rematar, en 2019, os axentes reapareceron para revisar un antigo pozo en Marcón. Unha vez máis, nada de nada.
O avogado de Xullo, Jesús Santaló, mantivo desde o principio que a Policía non tiña "nada sólido" contra o seu defendido. Deu no cravo. En 2021, a familia decidiu non convocar aos veciños. Sabían que o Xulgado xa se pronunciou, e que Sonia Igrexas fora declarada formalmente falecida.
