A Xunta de Galicia e a Universidade de Santiago de Compostela (USC) asinaron este mércores o segundo convenio de colaboración co que o Proxecto Nós de Intelixencia Artificial ao servizo dá lingua galega co que a iniciativa entra na súa segunda fase grazas a unha inxección económica de máis de 600.000 euros.
Este novo acordo, explican nun comunicado, permitirá que os investigadores avancen co traballo de campo, deseñen prototipos dos recursos, experimenten cos primeiros demostradores e creen bancos de voz a disposición de toda a cidadanía para facilitar que empresas empreguen o galego nas súas tecnoloxías, entre outras accións.
Escenificaron a firma, no Edificio Fontán da Cidade da Cultura, o conselleiro de Cultura, Educación, FP e Universidades, Román Rodríguez; a directora de Amtega, Mar Pereira; e o reitor da USC, Antonio López.
"O galego apenas ten servizos, recursos, non hai case contidos en canto á tecnoloxía da linguaxe que permita desenvolver recursos. É coma se faltasen as infraestruturas que vertebran un país. No ámbito da lingua hai que construílas no ámbito dixital", explicaron.
Mentres non se constrúan eses camiños "non hai posibilidade de importar ou de exportar" neste caso, o idioma, polo que a creación destes recursos será fundamental para "garantir que o galego goza de igualdade de oportunidades respecto das outras linguas coas que convive", en palabras do reitor da USC.
Con estes recursos traballarase, por exemplo, na xeración automática de textos a partir de datos ou nun prototipo de tradución automática para inglés e castelán que esperan póñase en marcha en 2023.
Esperan que mobilicen ao redor de 45 millóns de euros, sobre todo do ámbito privado, e xere 450 empregos. Dos máis de 626.000 euros cos que está dotado o convenio, a Secretaría Xeral de Política Lingüística achega 160.000 euros; Amtega, 340.000 euros; e a USC, 126.000 euros.
A directora de Amtega, pola súa banda, sinalou que este convenio supón "un paso máis cara ao desenvolvemento da intelixencia artificial, clave na economía do futuro" e onde Galicia quere "xogar un papel activo".
É por iso, lembrou, que a Xunta puxo en marcha a Estratexia Galega de Intelixencia artificial, "que aúna as capacidades das tres universidades e diferentes grupos de investigación referentes a nivel nacional".
Con este proxecto Galicia espera poder competir no perte anunciado polo Goberno estatal sobre a Nova Economía da Lingua, así como postularse como sede para a nova Axencia Española de Supervisión de Intelixencia Artificial.
Na súa intervención Román Rodríguez mostrouse desconforme coa repartición de fondos estipulado en devandito perte, que tachou de "desequilibrado" ao achegar 1.100 millóns ao castelán e "tan só 30 ás linguas cooficiais".
USC e Xunta
Antonio López remarcou que aínda son necesarias medidas que garantan a igualdade de oportunidades do galego, "adaptando a defensa da lingua propia ao escenario novo que nos toca vivir".
Para iso, comentou, "as máquinas tamén teñen que falar galego". "Neste proxecto tan ambicioso fúndense as tecnoloxías e a lingua, as enxeñarías e as humanidades" co obxectivo de que o galego dispoña de todas as ferramentas que favorezan a súa difusión.
López sinalou ademais que o galego "abre as portas" ao mundo da lusofonía, lingua que ocupa o quinto posto en uso a nivel mundial. "O galego é unha ponte magnífica para a conexión con ese mundo", defendeu.
O acto clausurouno o conselleiro de Cultura, que remarcou que estas iniciativas "non só serán de utilidade para alcanzar os obxectivos do Proxecto Nós, senón tamén para implicar a toda a sociedade galega nun proxecto de país, que permitirá chegar onde o mercado non chega e que situará o galego nas contornas dixitais".
Destacou tamén que, ao estar dispoñibles en aberto, poderán servir para xerar modelos de lingua integrables en sistemas e aplicacións de empresas interesadas en utilizar o galego nas súas tecnoloxías.
Segunda fase
O primeiro acordo, asinado en 2021, dotado con 150.000 euros, permitiu definir tres liñas de traballo centradas na conversación oral e escrita con persoas, na calidade da lingua e xestión da información.
Asociadas a elas identificáronse, ademais, oito subproyectos para desenvolver nos próximos anos. O acordo asinado agora permitirá levar a cabo o seis de maior impacto que se centrarán na síntese de voz, no recoñecemento da fala, na xeración automática de textos, nos sistemas de diálogo, na tradución automática e nacorrección e avaliación lingüística.
En paralelo, dará visibilidade ao traballo realizado na elaboración dos corpus lingüística e modelos de lingua e tamén se van a implementar os prototipos de probas como o reconocedor automático da fala, entre outros, e algúns deles presentaranse en congresos especializados.
