Altri si, o litoral non e o resto xa se verá. Así se podería resumir a vuelapluma o primeiro encontro oficial entre o presidente do Goberno, Pedro Sánchez, e o da Xunta, Alfonso Rueda. O mandatario autonómico abandonou a Moncloa "esperanzado", especialmente tras arrincar certo compromiso estatal para os proxectos industriais de Altri e de Stellantis. "Hai boas perspectivas", admitiu Rueda, que no caso concreto da fábrica de fibras téxtiles de Palas de Rei falou dunha "posibilidade moi alta de que sexa financiada" a través do proxecto estratéxico (Perte).

En todo caso, o titular da Xunta non lanzou as campás ao voo e optou pola prudencia. "Estaremos vixiantes para que se concrete" o prometido, dixo, a pesar de que a "impresión" recibida faille ser optimista e transmitir tamén esta mensaxe de tranquilidade aos promotores", a multinacional portuguesa Altri, que prevé investir 700 millóns e crear 2.500 postos de traballo.

Agora que Rueda xa ten "algunha certeza" sobre o proxecto, que está "moi maduro", reclamou "axilidade" na xestión dos fondos Next Generation.

Máis verdes están os fondos para Stellantis. A planta automobilística de Vigo quedou fóra do Perte centrado no desenvolvemento do vehículo eléctrico e conectado, polo que Rueda reclamoulle a Sánchez "unha vía de financiamento adicional". O pontevedrés deixou entrever que aí arrincou un compromiso do seu homólogo estatal e que este asunto queda "canalizado".

"Temos boas expectativas para Altri e Stellantis, pero estaremos vixiantes"

E sobre a mesa da Moncloa quedaron outros proxectos industriais galegos como o de Showa Denko, que estuda abrir na Coruña unha fábrica de grafito para baterías de coches eléctrico; o da planta de hidróxeno verde de Reganosa e EDP nas Pontes; ou o de levantar unha planta de biometano a partir de xurros. "O compromiso do presidente foi dirixilos aos ministerios correspondentes, orientalos aos Perte e que poidan concorrer en condicións de igualdade para obter financiamento nuns prazos áxiles", destacou Rueda.

Seguimento de A-6 e Avril

Xa en materia de infraestruturas, Pedro Sánchez tamén lle garantiu a Rueda a creación dunha mesa de seguimento para que a comunidade poida ter "información concreta" sobre a chegada dos trens Avril, que permitirán estender a Ave ás cidades da Coruña, Santiago, Vigo e Pontevedra, tras o "compromiso incumprido" de xuño por un "problema de contratación con Talgo". "Que non pase como esta semana e teñámonos que decatar por unha entrevista que a nova data é o segundo trimestre do ano que vén", protestou o pontevedrés.

Tamén haberá unha mesa de seguimento sobre a evolución das obras de reparación no viaduto da A-6 en Pedrafita e clave para o acceso a Galicia.

"Hai compromisos incumpridos no transporte de Galicia e pedinlle un cronograma claro"

Sobre outras infraestruturas con execución "lentísima", como as autovías Lugo-Santiago, Vigo-O Porriño e Ourense-Ponferrada, o saída sur de Vigo ou a circunvalación de Pontevedra, o presidente estatal tamén se comprometeu, segundo Rueda, a proporcionar á Xunta "documentación e previsións" máis concretas.

Sen concreción sobre sanidade

Menos explícito foi Sánchez en asuntos sanitarios, onde se limitou a escoitar as propostas de Galicia, aínda que xa as coñeza porque levan máis dun ano sobre a mesa: a necesidade dun MIR extraordinario leste mesmo ano dun milleiro de prazas, centrado en Atención Primaria; ou que se dea "trato preferente" á creación dunha especialidade de Urxencias. "O Goberno debe solucionar isto canto antes", resolveu Rueda.

O dirixente galego recordou que varias comunidades de distintas cores políticas uniron forzas nesta liña e que a Xunta xa tomou as súas propias medidas para paliar a falta de médicos dentro das súas competencias, como o aumento da retribución salarial aprobado esta mesma semana, pero insistiu en que hai "unha serie de decisións" que non dependen das comunidades e que debe urxir o Executivo.

Financiamento e dependencia

Alfonso Rueda tamén aproveitou a súa visita á Moncloa para meter outros asuntos en axenda, como a urxencia en avanzar na reforma do financiamento autonómico, un proceso no que alertou contra as "negociacións bilaterais" que prexudiquen ao conxunto.

E se o Goberno reivindicou "cífraa marca" de 9.400 millóns de euros que transferirá a Galicia para 2023, sobre a ampliación da marxe do déficit ás autonomías ao 0,3% do PIB, Rueda respondeu que se achega "unha marxe para actuar responsablemente" e que xa se verá se a Xunta úsao ou non. En todo caso, reiterou que os territorios cumpridores e os que non o son desde a nivel financeiro non deberían tratarse igual.

"Hai unhas decisións que non dependen das autonomías, tenas que adoptar o Goberno"

Tamén lle refrescou a Sánchez a situación da dependencia, onde o Goberno non cumpre a nivel económico coa parte que lle corresponde por lei. A Xunta fixa a débeda estatal con Galicia nuns 170 millóns ao ano. Ademais, esixiu "axilidade" ao compromiso adquirido de cogestión "" do ingreso mínimo vital.

"é difícil entender que se lle negue a Galicia o que si se lle dá a outras comunidades autónomas"

Ante a falta de máis tempo para o encontro, Rueda deixoulle ao presidente estatal "unha documentación exhaustiva" que inclúe outros asuntos, como a proposta de que o Goberno se implique no pacto de Estado por Ferrol; a disposición da Xunta a financiar a creación de tres novos xulgados específicos en violencia machista se se autorizan -unha das demandas exposta polo BNG e asumida por Rueda -; e o futuro de Alcoa.

Carta da Vila de Pitanxo

Rueda tamén cumpriu o seu compromiso de levarlle a Sánchez a carta dos familiares da Vila de Pitanxo, afundido en Terranova. "En sobre pechado déronma e así a entreguei", explicou o dirixente autonómico, quen recordou, en todo caso, que a súa demanda prioritaria é baixar ao pecio antes de que empeoren as condicións climatolóxicas tras o verán. "O presidente xa coñece a posición da Xunta".

Non á transferencia do litoral

A nota negativa do encontro foi "o non rotundo" que recibiu a Xunta á reivindicación de xestionar as competencias do litoral. Así, mentres Rueda defendeu que esa transferencia é cuestión de vontade "política" e que o Consello Consultivo de Galicia "avalou" que era posible materializala sen reformar o Estatuto, Sánchez insistiu na súa teoría de que Galicia non pode xestionar a súa costa sen cambiar a súa carta autonómica. "Díxome que non categoricamente".

"A diferenza doutras comunidades, Galicia non ten recoñecido no seu Estatuto a posibilidade de asumir as competencias de costas", argumenta o Executivo.

Solicitude ao Executivo de axudas urxentes para as zonas máis afectadas

Rueda quéixase ante Sánchez de Carballos e a súa "desafortunada" frase de que hai autonomías sen facer os deberes

Alfonso Rueda aproveitou para pedirlle a Pedro Sánchez que mobilice canto antes axudas polos incendios que arrasaron Galicia estas semanas. O presidente galego reivindicou a rápida reacción da Xunta para activar as súas propias subvencións —que se poderán solicitar desde mañá— e subliñou que lle toca ao resto de administracións dar pasos no mesmo sentido.

Rueda "non quere marcar a fórmula xurídica" a Sánchez para acometer estas axudas, aínda que si que ve conveniente e necesario que se declare zona catastrófica para poder axilizar as axudas, salvo que haxa outra vía para poder activalas coa "mesma celeridade" que a Xunta. "E díxome que si, que era consciente de que o Goberno tiña que axudar e íao a facer", indicou Alfonso Rueda, aínda que sen concretar nada máis.

Sobre a petición do seu homólogo de Castela e León, Afonso Fernández Mañueco, de convocar unha Conferencia de Presidentes para abordar a situación dos incendios, Rueda admite que lle parece "ben". Con todo, cre que "hai temas moito máis urxentes" para convocar unha conferencia.

POLÉMICA. Iso si, o dirixente galego avogou por afastar "do debate político e partidario" o asunto dos incendios, e nese sentido cargou contra as "declaracións desafortunadas" da ministra de Defensa, Margarita Carballos, que acusou a algunhas comunidades de non facer os deberes e logo pedir axuda ao Exército (Ume).

En todo caso, Rueda non se deu por aludido e recordou que cando chega a Ume a un territorio "xa se realizou un traballo previo durante meses". "Moléstame esta declaración, é innecesaria, cando se piden medios é porque se necesitan e a Ume é un recurso de todos os españois e ese tipo de declaracións están fóra de lugar", sentenciou o presidente da Xunta.