Os partidos moven ficha para o horizonte electoral 2023-2024

O PPdeG abre a etapa de congresos orgánicos co obxectivo de rexuvenecerse mentres o BNG busca ensanchar a súa base ► O PSdeG é o único que discute a continuidade do seu líder aínda que hai incerteza sobre posibles alternativas a Caballero
Feijóo, Caballero y Pontón. AEP
photo_camera Feijóo, Caballero y Pontón. AEP

Non é fácil atopar no axitado calendario electoral español unha fiestra libre de urnas tan ampla como a que gozan hoxe os partidos galegos: vai un ano desde as autonómicas de 2020 e non hai comicios á vista ata municipais de 2023. Unha etapa de tranquilidade idónea para reforzar liderados e estruturas a nivel interno, lonxe das habituais urxencias electorais e que só se viu alterada polo covid e, este fin de semana, pola remodelación do Goberno de Pedro Sánchez.

Superado o peor da pandemia, os partidos retoman os seus procesos internos coa vista posta nas eleccións municipais de 2023 e, sobre todo, nas autonómicas de 2024.

O PPdeG abre fogo co seu congreso a finais desta semana, o BNG citou aos seus á asemblea nacional o 7 de novembro e o PSdeG debe celebrar o seu conclave como moi tarde o 19 de decembro. Cada forza ten os seus propios retos por diante e en todas elas moveranse algunhas pezas, aínda que non coa mesma intensidade.

PPdeG: Sen sucesión á vista toca renovar ideas e nomes


Máis novos e máis mulleres. é é o espírito co que o Partido Popular de Galicia chega esta semana ao 17º congreso autonómico, que finalmente será en Santiago se a evolución do covid —que xa obrigou a trasladalo desde Pontevedra— non se torce demasiado.

Aos populares galegos fóronlles ben as cousas a nivel electoral e Alberto Feijóo é dos que cre que o que funciona non debe de tocarse, así que decidiu presentarse por quinta vez –superará os 16 anos de Fraga–presidencia do partido, aforrándolle á familia popular o quebradizo de cabeza da súa sucesión.

Coa decisión de aparcar por agora o debate da súa substitución Feijóo conseguiu dúas cousas: a primeira é poder centrar o congreso na preparación das eleccións municipais de 2023, que é o obxectivo que agora mesmo ten o PPDEG entre cella e cella; e a segunda é dar un aire de continuidade que resulta balsámico para os seus.

Ao aprazar o debate da súa sucesión, Feijóo contaxiou ao PPdeG dun ambiente de continuidade: tanto a súa como a dos seus baróns

Salvo sorpresa, Feijóo estará no partido e na Xunta ata 2024, pero crece o convencemento de que o presidente podería ir máis aló desta data. Aínda que a lexislatura non fixo máis que comezar, por primeira vez fálase máis dun hipotético quinto asalto á Xunta que dun salto a Madrid e a política estatal.

E é ese aire de continuidade que se respira no PPDEG o que marca tamén o seu congreso do venres e o sábado. Non se espera no Multiusos do Sar unha revolución como a de 2016 en Ourense, cando Miguel Tellado substituíu a Alfonso Rueda como número dous do partido. Agora dáse por feita a continuidade do ferrolán, pero tamén a dos catro líderes provinciais: Elena Candia, Diego Calvo, José Manuel Baltar e Alfonso Rueda. As novidades, que as haberá, haberá que buscalas noutros niveis do staff.

O habitual é que gañen peso na dirección do partido perfiles con proxección institucional ou futuribles candidatos nas cidades e vilas, xa que é na Galicia urbana onde cojea o partido. Nomes como Borja Verea, Marta Fernández Tapias, Pepa Pardo, Sandra Vázquez, Eugenia Vázquez, Marta Nóvoa e moitos outros encaixan nese perfil de renovación que pretende o partido. E haberá que prestar especial atención a quen se lle encarga a área interna de igualdade que o PPDEG creará neste congreso xa que pode ser unha importante plataforma de visibilidade.

Pese ao anuncio de Feijóo de que haberá unha renovación de nomes, a tendencia do partido adoita ser a de transicións moderadas

O propio Feijóo insiste en cada acto do partido na aposta pola "renovación de ideas e nomes", unha afirmación que puxo a algúns dos nervios pero que, segundo fontes internas, non debe interpretarse en clave de revolución. Ese non foi, ata agora, o estilo do PPDEG, máis dado ás transicións moderadas.

Pero é certo que aínda que o axuste fino para definir as candidaturas aos locais chegará nun seguinte paso –no primeiro trimestre de 2022 tras os congresos provinciais–, os nomes que despunten neste congreso van dar algunhas pistas interesantes.

Iso si, que ninguén as espere en clave autonómica, porque Feijóo non sinalará sucesor. Basicamente porque polo momento non hai ninguén a quen suceder.

BNG: Adaptarse ao novo rol e crecer sen perder a esencia


O Bloque Nacionalista Galego vive o seu momento máis doce nos case cinco anos e medio que leva Ana Pontón á fronte. O seu éxito electoral –incompleto ao non lograr a Xunta– de hai un ano segue referendado pola inmensa maioría das enquisas e pola sensación de solidez da formación frontista.

Nada ten que ver aquel BNG que con só seis escanos tiña que inventar o imposible para saír na foto co partido que hoxe lidera a oposición con 19 actas. E precisamente é ese cambio de rol o que os nacionalistas deben afinar na súa asemblea nacional.

Co liderado apontoado, igual que no PPdeG, o Bloque pode centrar os esforzos da súa cita interna en preparar o camiño para as municipais e orientar o seu debate ás ideas e non aos nomes. Tanto a xente que rodea a Ana Pontón como o núcleo duro do BNG, en mans da UPG, está moi definido e non é moi dado a abrir a porta a experimentos. Nomes como Luís Bará, Olalla Rodil, Noa Presas, Goretti Sanmartín, Néstor Rego, Xavi Campos, Rubén Cela ou Mini seguirán constituíndo a sala de máquinas dunha formación á que as cousas lle van rodadas.

O BNG vai a unha asemblea de ideas e estratexias para continuar crecendo, mentres que no PSDEG prima o debate de nomes

Por iso o BNG fixouse como gran reto para a súa asemblea do 7 de novembro ensanchar a súa base. Sobre o papel é sinxelo, pero na práctica pode entrañar riscos. Tras engulir a todo o electorado do rupturismo en 2020, ao Bloque tócalle pescar no caladoiro do PSDEG –as enquisas din que xa o está facendo– e, se quere conquistar a Xunta, debe facelo tamén no do PPDEG. Pero mover ao electorado de centro-dereita e á fracción galeguista dos populares cara ao nacionalismo implica unha transversalidade que ata agora o Bloque nunca quixo asumir. Aínda que quizais Ana Pontón si o estea facendo.

ela interpretou á perfección o novo rol do BNG como líder da oposición e como alternativa real ao PP, polo que está a dotar á formación frontista dun perfil máis institucional e amable, por simplificalo, que lle está permitindo crecer.

A dúbida –e ese é un debate que ten pendente desde hai tempo– é ata onde pode ceder sen traizoar a esencia ou, dito sen reviravoltas, sen irritar ao núcleo máis duro da UPG. Empeza a ocorrer xa hoxe con algúns dos mensaxes de Ana Pontón e Néstor Rego, que a pesar de non ser contraditorios si se moven en intensidades e intencionalidades diferentes, polo menos a ollos dese votante do montón que aínda mira con receo ao BNG.

Ese é equilibrio clave no que deben moverse Ana Pontón e o BNG e un dos grandes debates que a formación debe dar na súa asemblea nacional. Igual que ERC o fixo en Cataluña, abandonando o seu rol de partido de oposición para converterse en forza de goberno, o Bloque Nacionalista Galego debe decidir cal é prezo que está disposto a pagar para crecer.

PSdeG: Acabar cunha década de incerteza ou alargala


Que o PSOE galego sexa o único dos grandes partidos sen data para o seu congreso é algo moi ilustrativo sobre o mar de incerteza no que navega desde hai anos; exactamente desde que perdeu a Xunta en 2009 e marchouse –ou o botaron–Touriño. Unha década perdida con liderados que por unhas ou outras razóns nunca se consolidaron. E nesas seguen os socialistas galegos.

A diferenza de PP e BNG, que acoden a citas orgánicas onde primarán as ideas, no PSDEG o debate é o dos nomes. O liderado de Gonzalo Caballero está cuestionado e, teña maior ou menor peso o sector crítico co secretario xeral, dáse por feito que haberá que ir a unhas primarias para resolvelo. Os dous bandos levan tempo movendo os fíos por detrás e as primeiras denuncias públicas –o pasado sábado– sobre o inflado de censos de militantes na Coruña para pervertir as primarias son só as primeiras escaramuzas dunha batalla anunciada. E a partir de agora irán a máis.

Pero tamén é certo que a tensión non é igual en todos os sitios. Lugo mantense por agora á marxe. Consciente de que a provincia será determinante, José Tomei segue con prudencia e equidistancia o proceso, máis centrado en facerse co liderado provincial para resolver a súa situación de interinidade que por queimarse en disputas de nula rendibilidade.

O salto á presidencia do Goberno de Pedro Sánchez impulsou a Cabllero, pero o efecto desvaneceuse rapidamente

Gonzalo Caballero espremeu o efecto Sánchez en 2019 e os resultados electorais en locais, estatais e europeas catapultaron a súa figura dentro e fóra do partido. Pero lle durou pouco. O revés electoral de 2020 foi maiúsculo, por moito que el e a súa contorna –o último en facelo foi Pablo Arangüena inténteno disfrazar cunha subida simbólica da porcentaxe de votos. Tanto no PSDEG como en Ferraz hai voces que consideran que a gravidade do sorpasso do BNG ten suficiente entidade como para xubilar a Caballero antes de 2024. Pero unha cousa é dicilo e outra diferente facelo, porque neste PSDEG sobran nomes pero faltan feitos.

O máis recorrente dun tempo para acó é do de José Gómez Besteiro. Liberado do groso da súa laxa xudicial é a alternativa que máis convence ao sector crítico. Deixou os focos, pero non a política, e nestes anos de calvario xudicial teceu unha forte alianza con Valentín González Formoso, á vez que limou as súas diferenzas con Ferraz e tendeu outros pontes interesantes dentro do socialismo galego. O que ocorre con Besteiro é que os tempos non lle axudan porque chegaría a este congreso orgánico moi xusto.

Por iso especúlase tamén coa posibilidade de formar un tándem no que Formoso asuma agora a dirección do partido, gañando tempo para que Besteiro sexa aspirante á Xunta en 2024. Con el non habería que construír un candidato desde cero.

Barállanse numerosos nomes como alternativas a Caballero, pero ningunha ten unha especial forza

Sendo este o plan A para disputarlle o liderado a Caballero, existe tamén un plan B co delegado o Goberno, José Miñones. O seu nomeamento interpretouse ao momento en clave orgánica e ten feeling con Ferraz e Sánchez, pero na súa contra xoga o seu escasa bagaxe a nivel orgánico.

Na recámara quedan nomes como a emerxente alcaldesa da Coruña, Inés Rey, aínda moi verde; ou o de Vilagarcía e presidente da Fegamp, Alberto Varela, que ten bo cartel e a bendición do PSOE de Vigo.

Pero por encima de todos eles hai aínda un nome: o de Gonzalo Caballero. Convencido de contar co apoio das bases e de que en primarias cada militante é un voto, está disposto a plantar batalla a quen se lle poña enfronte. Poucos poden darlle leccións en materia de resistencia e ademais os tempos orgánicos xogan ao seu favor, porque a ausencia dunha alternativa clara que convenza a todo o mundo –críticos, Ferraz, Vigo, A Coruña...– convérteo nun posible solución de continuidade. Así, non se descarta que manteña a batuta a nivel orgánico aínda que despois pénsese noutro cartel para as eleccións.

Agora ben, no PSOE galego recoñecen que a súa relación con Ferraz viviu mellores épocas. De feito, dá a sensación de que en Galicia boa parte do socialismo aínda non moveu ficha á espera de que se pronuncie Pedro Sánchez. Ferraz, que busca unha saída pacífica para Galicia, demostrou en Andalucía que aínda que a esencia das primarias é un militante un voto o aparello manda... e moito. E por agora non falou a favor de Caballero. Nin en contra.

Comentarios