Xaneiro é historicamente un mes malo para o emprego ao extinguirse moitos dos contratos fugaces que nacen e morren co Nadal. Nin sequera nos anos de maior bonanza evitouse a destrución de postos de traballo e a incorporación de parados ás listas do antigo Inem, e este 2020 cumpriuse o guión, en Galicia e no conxunto de España. Tras o fin da época consumista por excelencia e co arrefriado da economía como pano de fondo, a comunidade perdeu nun mes 13.753 afiliados á Seguridade Social, isto é, unha media de 458 cotizantes por día.
Trátase da maior perda de activos nun xaneiro dos últimos catro anos, o que confirma a freada do mercado laboral que hai apenas unha semana reflectiu tamén a Enquisa de Poboación Activa para o conxunto de 2019.
O sistema que sufraga as pensións públicas ségueno sostendo, con todo, máis dun millón de contribuíntes —1,3 de media por cada perceptor dunha paga pública, un continxente que non deixa de crecer á calor do envellecemento poboacional—, pero se necesitarían uns 88.390 afiliados máis para alcanzar os máximos marcados no verán de 2008.
¿O emprego en Galicia comportouse mellor ou peor que a media nacional? Porcentualmente, a caída no número de cotizantes con respecto a decembro foi lixeiramente maior, do 1,35% fronte ao 1,26% de España, pero en termos absolutos o país selou o peor xaneiro en sete anos ao destruír 244.044 postos de traballo. A Seguridade Social quedou así con 19,16 millóns de activos.
MÁIS PARO. En Galicia, só unha parte das persoas que quedaron sen emprego anotáronse nos servizos públicos de colocación, pois pasaron a engrosar as listas 2.447 cidadáns, segundo os datos do Ministerio de Traballo. O continxente chegou así aos 167.755 inscritos. O paro rexistrado sempre subiu entre decembro e xaneiro desde que hai rexistros, impulsado en boa medida polo fin de contratos ligados ao Nadal e as rebaixas en ramas como hostalería e comercio.
De feito, o único sector no que aumentou o mes pasado a cifra de desempregados foi o dos servizos, con 3.202 altas no Inem respecto de decembro. Pola contra, esquivaron esta secuela a construción, a industria —a pesar da crise que planea sobre empresas como Alcoa en San Cibrao ou a central térmica das Pontes— e a agricultura. Sobre este último ámbito hai que ter en conta que no inverno non adoita haber picos de contratación para tarefas puntuais no campo e, polo tanto, tampouco de destrución de empregos finalizada a tempada, e tamén que moitos dos activos que abandonan a actividade retíranse definitivamente. Neste caso, os datos non apoian que a mellora do salario mínimo interprofesional —cuxa subida de 900 a 950 euros brutos ao mes para 2020 aprobou onte o Goberno— destrúa emprego, polo menos de forma considerable, no agro.
En termos xerais, o comportamento do paro en xaneiro non foi peor que en exercicios anteriores. Ao contrario: a subida do 1,48% foi a máis contida desde 1999, e menos acusada que a de España (+2,85%), onde 90.248 persoas tocaron á porta do Inem en busca de oportunidades, elevando o total a 3,25 millóns.
Iso si, o que corroboran todas as estatísticas é que a recuperación do mercado laboral segue sen ser firme nin estable ao longo do ano, nunha comunidade onde sete de cada dez empregos sostenos o sector servizos. O turismo tira do emprego especialmente no verán e Semana Santa, a hostalería e o comercio tamén son un foco de demanda en Nadal, o inicio do curso escolar estimula as contratacións en educación, pero hai cinco ou seis meses no ano nos que adoita destruírse emprego e incluso máis nos que crece o paro rexistrado.
CONTRATOS. "Estacionalidade, precariedade e temporalidade" volven ser os termos máis empregados polos sindicatos en Galicia para describir o funcionamento do mercado. Dos 85.856 contratos asinados en xaneiro —un 10% máis que en decembro—, nove de cada dez foron eventuais, aínda que chama a atención o forte repunte dos fixos nun 50,8%, ata os 8.561. Preto da metade foron conversións a indefinidos, nun contexto no que o Goberno reactivou a ofensiva contra os contratos temporais irregulares co envío de misivas a empresas canto menos sospeitosas.
Con ese pano de fondo, os sindicatos reivindicaron de novo onte ao unísono a derrogación da reforma laboral aprobada polo Executivo de Mariano Rajoy en 2012 ou, polo menos, dos aspectos "máis lesivos" dun marco que o Goberno de coalición de PSOE e Unidas Podemos modificará por partes. Primeiro retocará aspectos vinculados coa negociación colectiva, para equilibrar o poder de empresarios e persoal á hora de pactar condicións, e limitará a subcontratación, algo que non gusta á patronal. Despois será a quenda para a contratación.
Desde Galicia, a Xunta volve pór o foco na evolución do mercado de traballo no último ano para destacar que en xaneiro creáronse 14.136 empregos máis que no mesmo mes de 2019 —aínda que é a menor subida desde 2015—. En canto ao paro, baixou por sétimo ano. En concreto, abandonaron os servizos públicos de colocación 7.045 persoas, o que supón unha caída do 4% que só superou Castela e León.
Nun período de transición entre Nadal e Semana Santa —que cae en abril—, as listas do paro en Lugo incorporaron a 224 persoas o mes pasado con respecto a decembro (+1,38%). A cifra de inscritos en busca dunha oportunidade nas oficinas públicas de colocación situouse así en 16.422, o que supón 514 menos que en xaneiro de 2019.
Eran os beneficiarios dunha prestación por desemprego en Lugo en decembro —último mes para o que hai datos—, o 61,4% do total de parados. Máis da metade recibían apoios de tipo asistencial.
