O "estilo de vida" no rural de Galicia, responsable do elevado número de veciños centenarios

Manuela Pérez, a veciña do Pino falecida a semana pasada aos 114 anos, ostenta o título oficioso de superavoa de Galicia. No entanto, non é a única galega centenaria nin moito menos nunha comunidade onde os expertos en gerontología asocian a lonxevidade ao estilo de vida do rural. De feito, a práctica totalidade dos municipios galegos teñen veciños de cen ou máis anos, segundo os últimos datos por concellos publicados polo Instituto Galego de Estatística (Ige), segundo os cales, a xaneiro de 2020, non chegaban á trintena os concellos sen ningunha persoa con máis dun século de vida.

Por concellos, as cifras son moi dispares. Nas sete cidades destaca Vigo, con 177 pesonas de cen anos ou máis; seguida da Coruña, con 145; Ourense, con 83; Santiago, con 52; Pontevedra, con 42; Lugo, con 45, e Ferrol, con 32. Entre os municipios pequenos, en Pontevedra destacan Dozón, que contabilizaba 18 persoas centenarias, Cerdedo-Cotobade, onde figuraban 20, e A Cañiza, con 21. En Ourense, Beariz tiña 10 persoas de cen anos ou máis. A provincia da Coruña non rexistra tantos centenarios en municipios pequenos e esas cifras danse en concellos con máis poboación como son Oleiros ou Narón. En Lugo, o concello do Saviñao rexistra 15, Pantón, 14 e Sober, 12, sempre con cifras de xaneiro do ano pasado.

O porqué sobre a maior lonxevidade de Galicia respecto doutros territorios explícao o presidente da Sociedade Galega de Gerontología e Xeriatría. Miguel Ángel Vázquez subliña que, proporcionalmente, "hai máis lonxevos en Galicia que noutras comunidades" debido ao carácter rural desta rexión e o "estilo de vida", que segundo el é "clave".

"O que vayuamos a vivir depende fundamentalmente de nós mesmos", expresa. "Hoxe en día case o 80% das causas dunha curta vida son atribuíbles ao estilo de vida, a como coidas o corpo", indica. E respecto ao papel que xoga a xenética, precisa que "ter avós lonxevos non é garantía de lonxevidade". "Hai maior garantía pola túa propia conduta", insiste.

"MANTER A ACTIVIDADE". "Os que teñen unha imaxe máis positiva do envellecemento viven máis anos", manifesta o experto, que exclúe as posibles enfermidades que poidan xurdir e incide nos prexuízos que ocasiona á saúde a "tensión crónica". No caso de Galicia, recalca o rol do rural. "é o contacto coa terra", resume, para destacar que moitas persoas "seguen mantendo a actividade física" acudindo, por exemplo, "a coidar as súas plantacións ou ao gando".

"Ten un claro valor o mundo relacional", asevera na mesma liña. E apunta, pola contra, ás consecuencias que para a saúde pode ter unha "soidade non desexada". Así mesmo, incide na importancia dos "vínculos", en alusión á familia, pero tamén á relación cos veciños, "que se dá máis no rural que na cidade". "E estes vínculos sociais son os que che manteñen aquí, os que fan que che sentas importante para alguén", conclúe.