Con 91 anos, José Luís Aboal García-Tuñón (Pontevedra, 1930), será galardoado este domingo pola Xunta de Galicia coa medalla de ouro ao mérito de Protección Civil de Galicia, un galardón que se concede para distinguir a persoas físicas ou xurídicas que destaquen pola súa actividade nesta área.
A comisión, que avaliou a proposta de distinguir a José Luis Aboal para a medalla de ouro, considerou o elevado sentido de servizo público e o seu traballo decisivo para asentar e desenvolver o servizo de Protección Civil no ámbito da comunidade galega.
O enxeñeiro pontevedrés foi o creador e fundador de Protección Civil en Galicia en 1987 e o seu primeiro secretario xeral, cargo que exerceu ás ordes do expresidente da Xunta de Galicia, Manuel Fraga –xa que esta secretaría dependeu na súa orixe directamente do máximo responsable político da autonomía– e permaneceu no cargo ata 1997.
Durante os seus dez anos á fronte de Protección Civil impulsou a creación das distintas agrupacións de voluntarios, o Centro de Urxencias 112 Galicia, o servizo de helicópteros medicalizados, os primeiros plans de protección civil galegos, entre os que destacaron os protocolos para actuar ante casos graves de inundacións, secas, nevadas ou a actuación ante os temporais, así como o primeiro plan Xacobeo de atención ao peregrino.
Baixo a dirección de José Luis Aboal elaborouse a primeira normativa galega en materia de Protección Civil e publicou o primeiro manual deste servizo en Galicia, onde se estableceron as primeiras medidas para crear un sistema de coordinación con outras unidades de administracións diferentes que estaban baixo a tutela autonómica, estatal ou local.
Durante o seu mandato elaborou a primeira campaña Faite ver, precursora dos actuais sistemas de visibilidade entre persoas maiores, e tamén menores de 15 anos, principalmente na contorna rural; esta medida supuxo a posta en marcha dun plan de distribución de máis de 85.000 brazaletes por toda Galicia.
Segundo aseguraron desde Vicepresidencia da Xunta de Galicia a Efe, a Protección Civil de Galicia "non se entendería sen a presenza de José Luis Aboal" porque "o seu labor á fronte da institución conseguiu convertela nun servizo e logrou formar unha comunidade de persoas vinculadas capaces de compartir unha mesma misión ao servizo de Galicia".
Aboal participou na creación do Plan Territorial de Galicia (Platerga), os Plans Especiais de Protección Civil de Galicia (Risco Químico, Transportes de mercancías perigosas, Forestais) e no desenvolvemento da Protección Civil municipal coa elaboración dos primeiros Plans de urxencia municipal (Pemu).
O 4 de xuño de 1997, nunha sesión informativa no Senado sobre o problema da xestión de residuos radioactivos, defendeu que estes non podían ser albergados en Galicia polas súas condicións xeográficas e físicas.
Argumentou que a composición do subsolo, de tipo granítico, e a gran pluviosidad anual que caía sobre o terreo poderían pór en serio perigo os niveis freáticos próximos aos refuxios destes refugallos. Tamén destacou o rechamante número de episodios sísmicos que se producían na comunidade como un problema engadido.
Curiosamente, un dos casos que tivo que coordinar á fronte de Protección Civil, ao pouco de chegar ao cargo como secretario xeral, foi o do Casón, un buque con bandeira panameña que se incendiou e embarrancou fronte a Fisterra no medio dun grave temporal.
A súa carga, 1.100 toneladas de produtos químicos, comezou a inflamarse e ao contactar coa auga do mar provocou deflagracións que causaron unha gran alarma social e a evacuación da poboación a outras áreas afastadas e mais seguras do lugar do suceso.
