Os condutores enganchados á tecnoloxía multiplican a sinistralidade por distracción

Se a sociedade avanza neste século a un ritmo vertixinoso, dentro dela as tecnoloxías fano directamente a velocidade de cruceiro. Así, ao mesmo tempo que a industria automobilística enche os coches de sistemas dixitais, asistentes e gadgets, os cidadáns fan o mesmo cos seus smartphones, tablets ou reloxos de última xeración. O resultado é un cóctel explosivo que aluma un novo perfil ao volante: o condutor hiperconectado ou hipertecnolóxico. Con todo a súa irrupción, lonxe de aproveitar toda esa innovación para reforzar a seguridade, está a causar o efecto contrario: a sinistralidade dispárase de forma alarmante. 

A razón hai que buscala no concepto da distracción. Tantos aparellos en funcionamento esixen un seguimento por parte do condutor, que como non pode ter a vista en dous sitios á vez, perde atención sobre a estrada. Segundo os datos da Dirección General de Tráfico, hoxe as distraccións ao volante causan xa máis accidentes que a tradicional lacra do exceso de velocidade. 

Incluso se poderían poñer cifras: no ano 2018 rexistráronse en España 1.180 falecidos en accidentes de tráfico e máis dunha terceira parte desas mortes producíronse en accidentes causados por distraccións ao volante, unha realidade á que Galicia non é allea nin moito menos. 

Este novo escenario ameaza así con botar por terra todos os logros conseguidos desde os anos 80, cando as autoridades empezaron a tomar realmente en serio a sinistralidade viaria. Medidas como a implantación do carné por puntos, agresivas campañas de concienciación, a mellora da rede viaria e dos propios turismos levaron a unha redución das vítimas impensable. Hoxe, esa tendencia descendente está a cambiar e detrás están as novas tecnoloxías, especialmente unha: o teléfono móbil. 

MEDIDAS CORRECTORAS. Evidentemente, Galicia non é allea a esa nova tendencia. Por ese motivo, a Xunta decidiu concentrar boa parte dos seus esforzos na materia en combater esas distraccións ao volante, o que constituirá un dos eixos da sensibilización cidadá no marco do Plan de Seguridade Viaria de Galicia 2016-2020, que se atopa en plena execución por parte da Consellería de Infraestruturas e Mobilidade. 

Os expertos diferencian hoxe entre tres categorías de distraccións ao volante: as visuais, que se producen cando o condutor desvía a vista da estrada para centrala noutro obxecto; os manuais, provocadas por unha alteración da posición correcta das mans sobre o volante; e as cognitivas, relacionadas co desvío da atención cara a outro foco distinto ao da condución. 

Nesta última encaixaría o uso do móbil, que vai camiño de converterse no gran cancro da condución do século XXI. Porque aínda que a maioría de turismos novos xa incorpora dispositivos mans libres para manter conversas telefónicas, estes evitan a multa, pero non a distracción, xa que hai que desviar a vista para colgar ou descolgar. 

A falta de atención á condución é xa o principal factor de risco na estrada, antes que o exceso de velocidade

Un dato que ilustra mellor que calquera argumentación o risco que supón o móbil no coche: máis de tres minutos falando coas mans libres provoca que o condutor deixe de percibir o 40% dos sinais de tráfico, reduza a súa velocidade de cruceiro e diminúa a súa velocidade de reacción ante calquera imprevisto. 

E iso para falar, xa que a situación se agrava aínda máis co uso das aplicacións de mensaxería instantánea —tipo Whatsapp— mentres se conduce. 

Outro exemplo ilustrativo: circulando a 100 quilómetros por hora percórrense case 30 metros nun segundo, polo que cada instante en que a vista se aparta da estrada aumenta en proporción aritmética o risco de accidente. Enviar unha mensaxe de texto require un mínimo de 20 segundos, tempo no que se percorren case 600 metros nos que o condutor non mira á fronte. 

OUTROS FACTORES. A pesar de todo, Xunta e DGT son conscientes de que non todas as distraccións teñen detrás o móbil nin a tecnoloxía. Discutir co copiloto, mirar os nenos sentados nos asentos traseiros, buscar obxectos no bolso, manipular o GPS ou o aparello de música, fumar, comer e beber son actividades de risco se se fan mentres se conduce, por moito que boa parte delas sexan legais. O relevante aquí é que, ao final, os seus efectos resultan igual de letais.

A IMPORTANCIA DO CHALECO. O incremento das vítimas mortais en atropelos tamén trae de cabeza ás autoridades. Así, inciden na necesidade de saír dun coche accidentado ou camiñar por unha beiravía sempre co chaleco reflector. Xunta e DGT realizan campañas periódicas de concienciación e reparto destas pezas.