As incógnitas sobre que puido ocorrer no naufraxio da Vila de Pitanxo aínda sobre a mesa. O único que está claro ata agora é que os traballadores do pesqueiro galego tiveron trece minutos cruciais desde que alertaron manualmente ata que a baliza activouse.
Aínda que se trataba dunha tripulación experta e ben adestrada, o certo é que apenas tiveron tempo para reaccionar, polo que todo fai pensar que se tratou dun golpe de mar. Pero, ¿con que medidas de seguridade contaban os operarios?
A Vila de Pitanxo era un buque conxelador de aceiro relativamente novo, de 50 metros de eslora e case 10 de manga. Un pesqueiro destas características adoita ter entre catro e seis lanchas salvavidas, nas cales entran ata dez persoas. Neste caso, había catro balsas, espazo suficiente para os 24 tripulantes que ían a bordo.
Normalmente, para activar estes botes é necesario tirar dunha anilla e, a continuación, dúas persoas débena lanzar ao mar. No seu interior levan bengalas, alimentos, auga e un botiquín. "As balsas son autohinchables, ínchanse nada máis chegar á auga e levan un botiquín para os tripulantes", explica Primitivo González, enxeñeiro naval de Vilagarcía de Arousa.
Doutra banda, os tripulantes teñen un chaleco, que é co que adoitan traballan en cuberta, o cal ínflase nada máis chegar á auga. Ademais, cada un dos traballadores ten un traxe de supervivencia, este adoita estar na súa camarote e leva unha luz e un chifre. O traxe podería ser a única garantía en augas xélidas, xa que pode aguantar ata seis horas entre cero e dous graos. O tempo para colocarllo non adoita superar os dous minutos.
Antes de porse o traxe e saltar ao mar, os tripulantes deben activar unha radiobaliza para dar o aviso, a cal adoita estar situada encima da ponte do pesqueiro. O máis normal é que cando un barco se vai a pique, sexan os propios operarios os que dean a voz de alarma chamando ao centro de coordinación. Se ninguén o fai, a radiobaliza activarase automaticamente, xa que cando hai presión baixa, rompe e sobe.
á marxe, hai medidas contra incendios, "por exemplo, hai que localizar extintores en lugares determinados do barco", asegura González.
ABANDONAR O BARCO. A pesar de todas as medidas coas que contan os operarios, a decisión de abandonar o barco é a última opción, xa que onde máis seguro se está é sempre encima do buque e, máis aínda, nunhas augas tan xélidas como as de Terranova.
No caso de que a única vía posible de supervivencia sexa abandonar o pesqueiro, adoita saltar un sinal sonoro para alertar a toda a tripulación. A partir de aí, cada un dos tripulantes sabe perfectamente cal é a súa función.
Todas estas medidas fóronse mellorando nos últimos anos, de feito, antes os tempos eran moito máis amplos. Na actualidade, o proceso de tirar a balsa ao mar e porse os traxes non debería levar máis de seis minutos.
Evidentemente, para progresar aínda máis, "os barcos deberían ser insumergibles, pero iso é custoso e moi caro", afirma o enxeñeiro naval.
CURSOS DE SALVAMENTO. Cabe recordar que estes traballadores adoitan acudir a cursos periódicos de Salvamento Marítimo para adestrar todo este proceso. Con todo, por desgraza a teoría está moi afastada da realidade e, aínda que a maioría dos tripulantes da Vila de Pitanxo eran grandes profesionais, nestes casos a experiencia non sempre é suficiente.
"Todo parece indicar que foi por falta de tempo. Os accidentes ocorren en todas partes e isto é algo imprevisible", lamenta González.
