O xuízo a 133 controladores aéreos acusados de abandono de función pública durante a folga que secundaron en decembro de 2010 celebrarase sen as gravacións das conversacións realizadas por Enaire durante o conflito, tras rexeitar o xuíz que se inclúan na causa.
Entre as cuestións previas expostas polas partes ao comezo, este mércores, da vista oral, atopábase a petición por parte de catorce dos acusados, os que non chegaron a un acordo de conformidade coa Fiscalía, para que se difundisen as conversacións gravadas por Enaire durante a folga.
Pero a titular do xulgado do Penal número 18 de Madrid, Margarita Valcarce, alegou que, tras case dez anos de instrución, "non é agora o momento" de admitir estas gravacións, cuxa inclusión se solicitou hai apenas un mes.
Dos 133 acusados, 119 alcanzaron un acordo coa Fiscalía e recoñeceron os feitos, admitindo penas de 30.000 euros e cinco meses de suspensión para os controladores que forman parte da Unión Sindical de Controladores Aéreos (USCA), e de 15.000 euros para os non sindicados.
Os catorce restantes, que non chegaron a un acordo de conformidade co ministerio público e entre os que figura o que fose portavoz de USCA e cara visible dos controladores durante o conflito, César Cabo, comezarán a declarar a partir do 29 de xaneiro, cando tamén está citado o representante de Enaire, responsable civil.
Na primeira sesión do xuízo, á que acudiron 30 controladores -22 dos cales conformaron e 8 como público-, dirimíronse as cuestións previas, entre elas a difusión dos as gravacións ou a pretensión dalgunhas defensas de que sexa a xurisdición militar a que se fixese cargo da causa, que foron rexeitadas pola maxistrada.
Na súa exposición, a fiscal Ana Sanz reiterou o exposto no seu escrito de acusación, e referiuse ao prexuízo causado a un servizo público polo abandono dos seus postos de traballo do colectivo de controladores.
Iso ocorreu nunha acción colectiva e concertada co fin de paralizar a actividade aeronáutica á marxe de calquera negociación colectiva ou outra vía legal, extremo no que coincidiu coa avogacía do Estado.
Estas accións, explicou a fiscal, fixéronse de xeito consciente e coordinado á marxe de calquera convocatoria formal de folga por parte de USCA, que naquel momento negociaba con Aena o segundo convenio laboral do persoal aeronáutico.
Antes do inicio da sesión, o actual portavoz de USCA, tamén acusado, Daniel Zamit, explicou que os controladores se enfrontan a un "xuízo político, como foi político o peche do espazo aéreo en 2010".
Así mesmo, negou que a folga de 2010 fose "salvaxe", e recordou que en "vinte xulgados de toda España os controladores foron absoltos", con argumentos que "parece que en Madrid non valen".
A orixe do conflito remóntase a xaneiro de 2010, durante as negociacións con USCA do segundo convenio colectivo do sector.
Tras acusarse mutuamente de negociar sen vontade de alcanzar un acordo, en febreiro dese ano o Goberno aprobou un real decreto lei que devolvía a Aena a capacidade de xestión e control do tráfico aéreo, que estaba en mans dos controladores desde marzo de 1999.
Logo de varios meses de negociacións infrutuosas, decretouse o peche do espazo aéreo dos aeroportos de Barajas, Baleares, Canarias e Galicia, unha vez que os controladores abandonaron masivamente os seus postos en protesta pola decisión do Goberno.
En outubro de 2018, a Audiencia Provincial de Palma condenou por estes mesmos feitos a 73 controladores a multas de ata 31.500 euros, despois de que todos eles decláranse culpables do delito de abandono do servizo.
Aínda que a folga chegou a afectar a preto de 600.000 pasaxeiros, só uns 15.000 -dos que uns 12.000 están representados polo bufete Cremades & Calvo Sotelo- decidiron acudir aos tribunais, por iso é polo que a indemnización total fixouse en 15 millóns de euros, 1.000 por persoa.
