O Consello de Ministros aprobou este martes, a proposta do Ministerio de Universidades, o anteproxecto de Lei de Convivencia Universitaria, que considerará como falta moi grave as novatadas, o plaxio de Traballos de Fin de Grao, de Máster ou Tese Doutoral, ou o acoso e acoso sexual, o que suporá a expulsión da universidade de entre dous meses e tres anos ou a perda de dereitos de matrícula parcial durante un curso académico.
A discriminación, a falsificación documental, o incumprimento das normas de saúde pública, a suplantación a un membro da comunidade universitaria, ou impedir o correcto desenvolvemento dos procesos electorais da universidade, serán tamén consideradas faltas moi graves.
O documento, ao que tivo acceso Europa Press, volverá este mércores ao proceso de información pública, e terá que ser de novo aprobado por Consello de Ministros nunha segunda volta. Universidades espera remitir o texto definitivo ás Cortes Xerais a finais deste verán.
Esta Lei de Convivencia Universitaria substitúe ao Regulamento de disciplina académica dos Centros oficiais de Ensino Superior e de Ensino Técnico, decreto asinado por Franco que data de 1954, sendo esta norma, xa que logo, "anticonstitucional" e "anacrónica", dando lugar así a problemas "xurídicos", segundo Universidades.
Ademais, o Ministerio que dirixe Manuel Castells asegura que dito decreto tiña un claro "carácter punitivo" que incluía sancións "desproporcionadas" e non recollía "garantías básicas dos dereitos dos estudantes ante as faltas e sancións que se estipulaban".
Segundo afirmou este martes a ministra portavoz do Goberno, María Jesús Montero, en rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros, esta Lei recolle unha "ampla demanda" da comunidade universitaria que reclamaba unha norma nova, e doutros actores como o Defensor do Pobo que, en varias "ocasións", nos seus informes de 1990, 2008 e 2012, indicaba a necesidade de abordar a derrogación dunha norma preconstitucional que permanecía vixente.
FALTAS GRAVES E LEVES. Segundo a Lei, serán consideradas faltas graves accións como apoderarse indebidamente do contido de exames; deteriorar gravemente as obras que compoñen o patrimonio da universidade; utilizar indebidamente contidos e/ou medios de reprodución e gravación das actividades universitarias suxeitas a dereitos de propiedade intelectual; incumprir as normas de seguridade e saúde; acceder sen a debida autorización aos sistemas informáticos da universidade; falsear os resultados dun exame ou traballo; e impedir a celebración de actividades universitarias.
Sobre isto último, Universidades aclara que calquera escrache ou boicot a un acto celebrado na universidade será considerado falta grave, pero ao entrar en xogo a liberdade de cátedra e de expresión, os casos teranse que valorar de xeito individual, do mesmo xeito que se se celebran actos para enaltecer o terrorismo, o antisemitismo ou o franquismo, por exemplo.
Para todas estas faltas graves, a sanción será a expulsión de ata un mes da universidade na que se cometeu a falta, non podéndose aplicar esta expulsión durante os períodos de avaliación e de matriculación, ou ben se sancionará coa perda de dereitos de matrícula durante un curso académico da materia na que se cometeu a fraude académica.
E serán faltas leves, acceder a instalacións universitarias ás que non se teña autorizado o acceso; actuar para copiar o contido de exames a través de medios fraudulentos que non teñan a consideración de graves ou moi graves; utilizar os servizos universitarios incumprindo os requisitos establecidos de xeral coñecemento; e realizar actos que deterioren de forma non grave o patrimonio da universidade, sendo a sanción unha "amoestación privada".
Con todo, no caso das sancións por cometer faltas graves ou leves, o órgano sancionador poderá propor unha "medida sustitutiva de carácter educativo ou recuperador", como poderá ser a participación en actividades formativas, culturais, de saúde pública, deportivas, de extensión universitaria e de relacións institucionais ou outras similares.
A Lei tamén recolle a prescrición das faltas e as sancións. Así, as faltas moi graves prescribirán aos tres anos, as graves aos dous anos e as leves aos seis meses. E as sancións impostas por faltas moi graves, por faltas graves e por faltas leves, prescribirán, respectivamente, aos tres anos, aos dous anos e ao ano.
LEI QUE NON SE APLICA NIN A PROFESORES NIN A PRIVADAS. Esta futura Lei só será de aplicación aos estudantes -o Persoal de Administración e Servizos (PAS) e o Persoal Docente e Investigador (PDI) réxense polo Estatuto de Traballadores- e ás universidades públicas -segundo o Ministerio, as universidades privadas poderán desenvolver as súas normas de convivencia con base nos principios contidos na Lei-.
Segundo o documento, atribúese ás universidades a potestade de sancionar disciplinariamente as infraccións do estudiantado, sen prexuízo da responsabilidade patrimonial ou penal que puidese derivarse de tales infraccións. Neste sentido, a persoa titular do Reitorado será competente para exercer a potestade disciplinaria, salvo no caso das faltas leves, en que o exercicio de devandita potestade poderá ser atribuída á persoa titular dun Vicerreitorado.
A MEDIACIÓN COMO EIXO CENTRAL DA LEI. Ademais de tipificar as faltas, Universidades destaca que a Lei pon no centro da convivencia a mediación, establecendo un sistema dobre de mecanismo e procedemento de mediación como vía principal de resolución de conflitos.
Mentres que co mecanismo de mediación búscase canalizar boa parte dos conflitos de convivencia entre os membros da comunidade universitaria, co procedemento de mediación preténdese que o novo réxime disciplinario aplíquese de forma supletoria e residual.
É dicir, o réxime disciplinario unicamente entrará en xogo en tres supostos: cando as partes rexeiten acudir ao procedemento de mediación; cando a conduta sobre a que verse o expediente sancionador estea expresamente excluída dese procedemento (como os casos de acoso e violencia de xénero, a fraude universitaria ou a destrución de patrimonio); ou cando as partes non consigan chegar a un acordo.
Así mesmo, de acordo coa nova Lei, as universidades crearán unha Comisión de Convivencia encargada de canalizar as iniciativas e propostas para mellorar a convivencia na universidade, promover a utilización do mecanismo de mediación e, naqueles casos en que resulte procedente, tramitar o procedemento de mediación como alternativa ao réxime sancionador. Esta Comisión contará cunha representación paritaria de estudantes, Persoal Docente e Investigador (PDI) e Persoal de Administración e Servizos (PAS).
