O Observatorio contra a Violencia Doméstica e de Xénero elaborou un estudo, o primeiro destas características, sobre o centenar de sentenzas ditadas en 2020 polo Tribunal Supremo en casos relacionados con delitos contra a liberdade e a indemnidad sexual labores tanto contra persoas adultas como contra menores de idade.
Entre outras conclusións, o informe revela que en sete de cada dez casos (o 68,1% dos analizados), a vítima da agresión sexual era unha nena ou un neno. Tamén, que a práctica totalidade das vítimas adultas eran mulleres (o 97,7%), mentres que no caso dos menores esa porcentaxe diminúe ata o 68,4 % ao ser tamén o nenos obxecto deste tipo de prácticas delituosas.
Unha parte do informe, cuxa publicación se realiza coincidindo co Día Internacional da Eliminación da Violencia contra a Muller, foi elaborada por Miguel Lorente, forense, profesor titular da Universidade de Granada e membro do grupo de expertos do Observatorio e consiste nun estudo médico-legal e forense dos casos. A ela engadirase en próximas datas a análise xurídica das sentenzas.
Nos 30 casos de violencia sexual sobre persoas adultas contabilizáronse 44 vítimas Delas, 43 eran mulleres, cifra que arroxa un cociente de 1,5 mulleres vítimas por cada caso, e a última, un home. Unha de cada catro destas agresións (26,7%) foron grupales. Os dezanove implicados nos 8 casos destas características arroxan unha media de 2,4 agresores en cada agresión múltiple.
Ver máis: As mulleres alzan a voz este xoves en Lugo para dicir basta ás agresións
Os supostos con vítimas menores de idade sumaron 64, cun total de 95 vítimas: 65 nenas e 30 nenos. Un elemento distintivo da violencia sexual exercida sobre menores son os tempos de duración, elemento sobre o que se recolle información en 49 sentenzas. Nun terzo deses casos (30,6 %), a situación de violencia prolongouse durante varios meses; no 14,3 %, durante un ano e no 12,2 %, dous anos. O estudo revela que as agresións se prolongaron durante 5 e 6 anos nun 10,2 % de casos e ata 7 ou máis anos noutro 12,2 por cento.
Tipo de delito
En canto ao tipo de delito cometido, foi o de agresión sexual en seis de cada dez casos nos que a vítima era unha muller adulta (60,3%); os abusos sexuais supuxeron o 11,1% e o asasinato o 3,2 por cento. Cando as vítimas son menores de idade, o delito predominante é o abuso sexual, labor case na metade dos casos (48,6%), dos cales foron abusos sexuais continuados o 57,7 por cento.
O segundo delito máis cometido sobre nenas e nenos foi a agresión sexual, cun 28,1%, sendo continuadas o 53,6 % delas. Os delitos relacionados coa pornografía representaron o 6,5%, mentres que os vinculados coa prostitución de menores foron o 4,7% dos analizados.
Características do agresor
O agresor é maioritariamente un home, tanto cando as vítimas son adultas (100%) como cando son menores (93,8%), aínda que neste último tipo de violencia sexual déronse supostos de mulleres agresoras (1,5%) e de agresores mixtos (4,7%). O agresor é, ademais, unha persoa coñecida pola vítima, situación que se produce no 65,7% das agresións sexuais cometidas sobre mulleres adultas e no 75,3% das cometidas sobre nenos e nenas, aínda que a procedencia da relación é diferente segundo o tipo de vítima.
Así, os agresores das vítimas adultas son na súa maioría amigos ou persoas coñecidas en ambientes de lecer (42,8% dos casos), familiares (20%) ou coñecidos na contorna das redes sociais (5,7%). Nun de cada tres casos (34,3%), o agresor era un descoñecido.
Cando as vítimas son menores de idade, a diferenza radica en que, neste caso, a maioría dos agresores (37,7%) forman parte da familia; son coñecidos a través das relacións familiares e de veciñanza (31,2%) ou coñecidos do ámbito educativo, de lecer ou deportes (24,7%). En strong<> un 7,8 % dos casos, o contacto entre o agresor e o menor produciuse a través das redes sociais.
Unha análise máis profunda do grupo de agresores de menores que forman parte da familia revela que máis da metade deles (54,5%) tiñan unha relación biolóxica coa vítima, eran pais, avós, tíos, etc.; e que no 45,5 por cento destes casos de violencia doméstica, o agresor era o pai biolóxico do menor ou a parella actual da súa nai.
Tipo de conduta delituosa
As diferentes características das vítimas en cada un dos grupos (adultos e menores), especialmente pola súa capacidade para enfrontarse á agresión, ponse de manifesto nas condutas utilizadas para consumar os feitos delituosos.
No caso de vítimas adultas predomina o uso da forza, empregada no 49,1% dos supostos analizados; séguelle a intimidación, que foi utilizada no 43,8% das agresións. O uso de sustancias tóxicas ou o abuso nunha situación de intoxicación voluntaria da vítima (especialmente bebidas alcohólicas) foi o medio no 7,1 % dos casos. En sete de cada dez agresións (68,6%), o autor do delito utilizou máis dun mecanismo, habitualmente unha combinación do uso da forza física e a intimidación.
O estudo revela que no 12,1 % deste tipo de agresións aparecen como unha conduta integrada as gravacións en vídeo e a toma de fotografías
As condutas predominantes nas agresións sexuais sobre nenos e nenas foron o prevalimiento, que aparece no 44,3% dos casos e, con todo, non se produce cando a vítima é adulta; e a intimidación (21,5%). No 14,1 por cento dos casos deuse unha combinación de ambas.
En canto ao tipo de agresión, a sufrida máis frecuentemente polas vítimas adultas foi a penetración vaginal (43,1%), seguida por strong <>a penetración oral (29,4%), os tocamentos (17,6%) e a penetración anal (7,8%). Nun terzo dos feitos violentos (34%) utilizouse máis dunha forma de agresión.
Na violencia sexual exercida sobre menores de idade, a agresión máis frecuente foron os tocamentos (33,6%), seguidos pola penetración vaginal (24,3%), a oral (19,3%) e a anal (10,7%). O estudo revela que no 12,1 % deste tipo de agresións aparecen como unha conduta integrada as gravacións en vídeo e a toma de fotografías, inexistentes nos casos de vítimas adultas. Na metade dos supostos analizados, empregáronse varios tipos de conduta delituosa á vez.
Lugar dos feitos
O domicilio do agresor foi o escenario do delito en seis de cada dez agresións sexuais cometidas contra vítimas maiores de idade (63,3 %). O 32,7 % restante tiveron lugar na rúa, un portal, un parque ou un vehículo. Cando as vítimas son nenos e nenas, o domicilio do agresor volve aparecer como o lugar máis frecuente e faio nun maior número de casos: oito de cada dez (83,6 %). Rúas, coches ou outros espazos públicos foron o escenario do 11,5 % das agresións; lugares relacionados con actividades educativas, deportivas ou de lecer aparecen no 4,9 % dos casos.
Consecuencias sobre as vítimas
Un terzo das mulleres vítimas de violencia sexual (31,1%) sufriron lesións físicas leves; un 27,9 %, lesións psicolóxicas graves e un 26,2%, lesións psicolóxicas leves. As lesións físicas graves estiveron presentes no 11,5% das vítimas e en dúas dos casos (3,3%), á violencia sexual seguiulle o homicidio da muller. No seu conxunto, as lesións psicolóxicas son máis frecuentes que as físicas e supoñen o 54,1% do total.
Do mesmo xeito que nos adultos, as consecuencias máis frecuentes da violencia sexual nas vítimas menores de idade son as do plano psíquico, que afectan a 8 de cada 10 nenos e nenas (84,1 %). Entre elas, as predominantes (59,1 % dos casos) foron de carácter grave, probablemente como consecuencia da longa duración das situacións de violencia, a repetición dos feitos, as ameazas utilizadas para que non conten o que lles está sucedendo e o consecuente illamento da vítima. Séguenlle as lesións psicolóxicas leves (25 %), as lesións físicas leves (6,8 %) e as lesións físicas graves (4,4 %).
Nun dos casos analizados, a violencia sexual conduciu ao homicidio dunha nena, representando o 2,3 % das vítimas menores.
