A escalada da luz: gas, CO2 e ¿manobras das eléctricas?

O prezo da electricidade marca este mércores o seu terceiro máximo consecutivo e non se albisca o teito
Vista de unas torres de alta tensión. EFE
photo_camera Vista dunhas torres de alta tensión. EFE

O custo da electricidade non dá tregua ao peto do consumidor. Ás portas dunha onda de calor que tostará á maior parte de España e tirará máis do consumo, o prezo da luz no mercado almacenista encadea o mércores o seu terceiro día de máximo histórico. Xa van seis marcas só no que vai de agosto e non hai perspectivas dun cambio de tendencia. Este mércores o megawatt hora, que marca en torno ao 24% do recibo que pagan os usuarios, rozará de media os 114 euros, case o triplo do prezo que marcaba hai un ano.

Á espera de que chegue ao seu teito, o Banco de España trata de explicar os motivos deste rally alcista da electricidade apuntando fundamentalmente a factores que encarecen a produción tal e como está deseñado o mercado en España. Con todo, algunhas organizacións de consumidores e analistas apuntan a posibles manobras por parte dalgunhas fontes de xeración para obter prezos máis elevados.

Para entender as explicacións duns e outros resulta clave ter unha idea de como funciona o sistema de fixación de prezos neste mercado. Cada día, Rede Eléctrica estima cal será a demanda de enerxía para cada unha das horas da xornada seguinte. A partir de aí, as empresas que xeran electricidade presentan as súas ofertas. A demanda empézase a cubrir coas tecnoloxías máis baratas, que adoitan ser as renovables. Se non son suficientes para cubrir todo o consumo esperado teñen que entrar en xogo as fontes máis caras, aquelas que usan gas ou carbón.

O quid da cuestión está en que a oferta máis cara de cada hora é a que fixa o prezo que van recibir todas as empresas que xeran electricidade nesa hora. Dito doutro xeito, unha central nuclear, por exemplo, que adoita facer a súa oferta a prezo cero porque non pode regular a súa produción, cobra o mesmo que os ciclos combinados, aos que xerar enerxía resúltalles máis caro.

¿Por que? A razón é que para obter electricidade queiman gas, un recurso que se puxo polas nubes. A elevada demanda por parte de Asia tras o desconfinamiento da economía disparou a cotización do gas no continente e deixou sen reservas a Europa, abocada a pagar prezos moi elevados para captar cargamentos. Ademais, os ciclos combinados —e as térmicas de carbón, en pleno ocaso— teñen que pagar os chamados dereitos de emisión de CO2 por contaminar e estes tamén se encareceron.

O Banco de España estima que este último factor provocou cerca do 20% da subida da luz no mercado almacenista no primeiro semestre do ano, mentres a escalada do gas sería responsable do 50%. Outros sete puntos de incremento atribúeos á alza da base impoñible do imposto do 7% á produción eléctrica, que as compañías adoitan trasladar, en maior ou menor medida, ao prezo ofertado no mercado almacenista. Con todo, o Goberno aprobou suspender este gravame entre xullo e setembro.

Máis aló deses factores, os analistas de Grupo Agarra chaman a atención sobre unha caídade a oferta eólica "sen explicación climatolóxica" que deixa espazo aos ciclos combinados e centrais hidráulicas, que marcan prezos altos. A estas últimas a Ocu sinalounas por facer ofertas "con prezos inflados" aproveitando que as plantas de gas teñen maiores custos.

Reaccións | Bruxelas péchase a cambios no mercado eléctrico
As chamadas de países como España, Alemaña, Francia ou Italia á Comisión Europea para reformar o mercado eléctrico parecen caer en saco roto. Fontes do Executivo comunitario pechan portas á introdución de cambios ao considerar que o actual modelo integrado da UE é o máis eficiente para garantir unha subministración enerxética "seguro e alcanzable" para os cidadáns. Recordan aos Estados membros que dispoñen de mecanismos para axudar aos máis vulnerables.

CHOQUE POLÍTICO. O PP aproveitou a incesante escalada da electricidade para cargar o martes contra o Goberno e recriminar que Pedro Sánchez estea de vacacións mentres o custo da enerxía dispárase. A ministra de Facenda, María Jesús Montero, achacou a situación actual á política do PP na materia, acusando a Rajoy e Aznar de cargarse "o impulso ás enerxías alternativas". No seo do Goberno, hai dirixentes de Podemos molestos co que consideran inacción por parte do Executivo ante a subida.

125,43 EUROS. O é prezo máximo que alcanzará este mércores o megawatt hora, entre as 21.00 e 22.00 horas.

Comentarios