Nas entrañas da explotación de leite con vacas de raza xersei máis grande de Galicia e posiblemente de España respírase paixón polo traballo na gandería, profesionalidade na xestión, motivación para conseguir os mellores resultados e conciencia de equipo. Son os principais ingredientes cos que Granxa A Esperanza, en San Sadurniño, pechou un bo 2021 e augura un 2022 satisfactorio pese ao encarecemento dos custos de produción.
Propiedade da Cooperativa Agraria Provincial (CAP) da Coruña, é unha das explotacións lácteas punteiras de Galicia, pero ao seu responsable non lle move o afán por estar no podio. Desde a humildade, Juan Freire sinala como o maior éxito da granxa "ser capaz de crear un equipo" no que todos os integrantes estean "a gusto" para dar o mellor de si.
A andaina desta explotación comezou en 2016, cando a CAP comprou a cinco familias da zona as instalacións dunha cooperativa chamada A Esperanza. Os antigos donos apostaron entre as ofertas que recibiron por un proxecto que garantía a continuidade da actividade gandeira. A granxa pronto se lles quedou obsoleta e decidiron levantar a poucos metros unha nova e moderna na que hoxe teñen 480 vacas, unhas 380 delas en ordeño. As outras instalacións dedícanas agora á recría, cunhas 400 reses.
¿Por que optaron por vacas xersei cando o habitual nas explotacións lácteas galegas é ter frisoas? Porque, aínda que producen menos, o seu leite ten máis contido en graxa e proteína, un atractivo para industrias que elaboran produtos con valor engadido. Hai dúas décadas as empresas limitábanse a envasar o leite en cartóns, pero nos últimos anos avanzouse na transformación da materia prima. No seu caso, venden o leite a Entrepinares para elaborar queixos, a un prezo basee que en abril alcanzou os 41,5 céntimos por litro máis calidades, 6 céntimos máis que un mes antes nun contexto de escaseza de leite no mercado e subida de custos. Juan destaca a relación "fluída e de confianza" que manteñen coa industria que lles recolle o leite.
Funcionamento. O primeiro que un ve ao entrar á granxa é, ademais dunha lousa na que poden lerse frases motivadoras como "¡un Parabén!", a sala de ordeño rotativa de 40 puntos, coa que tres persoas realizan esta tarefa en dúas horas e cuarto. Desde unha sala de espera, os animais acceden ao seu interior e, nun ambiente cómodo e relaxado, extráeselles o leite. Se se detecta unha anomalía con algunha res, como unha baixada na produción, ao traballador sáltalle un aviso mediante un sistema informático.
Cada vaca ten un colar cun número que permite obter información moi valiosa sobre o seu estado. Os celos detéctaos mediante o movemento e pon en alerta sobre posibles enfermidades a través do nivel de rumia.
A tecnoloxía nesta explotación vai máis aló. Ademais do arrimador de comida que manexa unha persoa, teñen un robot para realizar esta tarefa que percorre toda a granxa para achegar o alimento aos animais e despois volve soa ao momento de recarga. Tamén contan con maquinaria para facer as camas de area sobre as que descansan as vacas. Juan Freire ten claro que, aínda que a robótica facilita o traballo nas ganderías, as persoas "sempre van marcar a diferenza".
O persoal da Esperanza intégrana oito persoas. Catro fan unha quenda de mañá e outras catro de tarde. Lonxe da imaxe de traballo escravo que se lle atribúe á gandería de leite, nesta granxa todos os empregados libran oito días ao mes, teñen 30 días de vacacións ao ano e un salario que oscila entre os 18.000 e 24.000 euros brutos anuais, en función dos incentivos por produción, calidade ou responsabilidade. A filosofía nesta explotación non pasa por aforrar custos en persoal, senón todo o contrario.
Juan afánase por cultivar un equipo que integra a persoas de distintas culturas: un senegalés, un guineano, un portugués, un peruano e catro galegos. Está convencido de que o futuro dun sector con necesidade de man de obra pasa por sumar xente doutras nacionalidades que sexan parte activa dos persoais.
ASESORAMENTO. A "constancia" e o esforzo nun bo manexo diario é a clave á que apunta Freire para obter uns resultados óptimos, pero ter un bo equipo técnico detrás axuda moito. O da Cooperativa Agraria Provincial da Coruña intégrano tres persoas: Juan, Rubén e Noelia, que asesoran ademais a unhas 60 explotacións repartidas por toda Galicia en aspectos como mellorar a xestión, os custos ou o manexo. Entre elas atópase a elite do sector, granxas "que ou fan moi ben". O que máis teñen en conta á hora de brindar os seus servizos de asesoramento é que os produtores valoren ese traballo e xérese un vínculo de confianza. A eles non lles falta vocación.
Proxecto: os impulsores de Bico de Xeado planean lanzar un novo produto
Ademais de Granxa A Esperanza en San Sadurniño, a Cooperativa Agraria Provincial da Coruña ten outra explotación en Miño que leva funcionando máis de 12 anos. O leite do Cancelo, con 95 vacas, é a materia prima a partir da que se elaboran os xeados artesanais de Bico de Xeado, unha marca que non deixa de crecer dentro e fóra de Galicia.
Tras o éxito dese proxecto, a cooperativa que preside José Calo ten nos seus plans elaborar un novo produto que achegue valor engadido ao leite da granxa de San Sadurniño . Están en proceso de estudar as posibilidades e aínda non teñen unha decisión tomada.
Expansión
Con Bico de Xeado acertaron. Desde o seu obrador en Bergondo producen litros e litros desta ‘tentación fría'. O ano pasado venderon uns 427.000, máis do dobre que o volume de 2017.
4,2 millóns €
é a facturación anual desta marca amparada polo selo Galicia Calidade, que ten 24 puntos de venda propios, 20 franquías e ao redor de 100 colaboradores.
