Ese concepto de macrogranxas con miles de cabezas de gando que producen unha carne de dubidosa calidade e son unha fonte de contaminación contra o que cargou o ministro de Consumo, Alberto Garzón, desatando a súa última polémica está moi afastado do modelo de granxas de vacún de carne que opera en Galicia. Das 19.537 explotacións que suma o sector na comunidade —entre cebo, reprodución para carne e reprodución mixta—, o 96% non chega aos 100 animais. Ademais, ao redor da metade teñen a súa produción certificada baixo o paraugas de Tenreira Galega ou de Vaca Galega e Boi Galego e moitas contan co selo de benestar animal de Aenor, baseado nos estándares europeos de Welfair Quality.
Fronte á gandería industrial que Garzón criticou na súa entrevista no diario británico The guardian o que caracteriza ao vacún en Galicia é un modelo de granxas cunha dimensión pequena ou mediana, con base territorial e de carácter familiar, que si considera sostible o ministro.
A controversia xurdiu nun momento no que o Goberno central prepara unha norma que pretende limitar o tamaño das explotacións novas neste sector (ou as que se amplíen) a un máximo de 850 unidades de gando maior (UGM) —un animal de dous ou máis ano equivale a unha UGM, un bovino de menos de seis meses a 0,4 e un de entre seis e 24 meses, a 0,6—. En Galicia non hai ningunha granxa de carne de vacún que supere ese limiar. O 88% das activas ten menos de 50 animais e concentra a metade da cabana. Con entre 50 e 100 hai pouco máis de 1.500 e só 73 superan os 250. Neste grupo, o número medio de cabezas estaría en 431.
Así se desprende dos datos facilitados pola Consellería do Medio Rural, que conclúe que Galicia "dista moito de explotacións que se poidan asimilar a algo parecido a macrogranxas".
Cada gandeiro ten base territorial, o que incide na procedencia da alimentación dos animais, que poden pastar libres no campo, e no aproveitamento dos xurros como fertilizantes das súas terras. Unha realidade que contrasta cos "malos tratos animais" e a "contaminación dos chans e a auga" que Garzón atribuíu ás macrogranxas.
As prácticas respectuosas co medio ambiente son un requisito para acceder ás axudas da política agraria común (PAC) e na última convocatoria de apoios para a xestión sostible de pastos —destinadas ao sector cárnico— máis de 2.700 gandeiros galegos de bovino de carne percibiron 8,3 millóns de euros.
Desde o sector sosteñen que as explotacións están "totalmente integradas no territorio de forma equilibrada". Constátao Alberto Lema, o director xerente da cooperativa Agrigga Carne, que agrupa a 200 explotacións pequenas e medianas e a algún cebadero. A organización fíxose recentemente coa certificación de benestar animal de Aenor, "cunhas notas bastante altas" nas auditorías efectuadas.
O sector tamén reivindica que a cabana gandeira da comunidade está entre as máis saneadas de Europa, e destaca a "inmellorable" reputación que ten a carne de vacún galega no estranxeiro.
RETO. Máis aló dos puntos fortes, recoñece ter unha materia pendente: "concentrar a oferta, homoxeneizala e enfocala á demanda do mercado". Alberto Lema ve "imprescindible" avanzar nese reto para lograr "unha profesionalización definitiva" do sector que asegure unha "rendibilidade digna" ás explotacións.
