Os intelectuais galeguistas concibiron hai cen anos unha entidade que coordinase e recompilase as novas investigacións sobre Galicia que empezaban a desenvolverse. Foi
A efeméride recórdase cunha serie de paneis que conforman a exposición que se pode visitar desde onte e ata o 16 de febreiro no Museo Provincial de Lugo. A mostra segue "o percorrido brillante e fecundo", contado con "sinxeleza e respecto", "a pesar das dificultades económicas; como nos anos 50 e 60, nos que foi axudado por Felipe Cordeiro, que chegou a pagar a factura da luz e as publicacións", como confesa o seu director, Eduardo Pardo de Guevara e Valdés.
A mostra fai un percorrido pola evolución da entidade desde os tempos do Seminario de Estudos Galegos. Prosegue coa apertura da súa sede en Santiago,en 1946, e continúa resaltando ás súas figuras máis sobresalientes, como foron os seus directores: Sánchez Cantón -que tamén foi responsable do Museo do Prado-, José Filgueira Valverde ou o geógrafo lucense Francisco Javier Río Barja.
A exposición dedica atención ás publicacións que mantén a entidade, como é o caso dos Cadernos de Estudos Galegos, que se edita periodicamente desde 1944 e publicou 130 números, que recollen 1.500 artigos e 30.000 páxinas.
REORIENTACIÓN. O historiador Eduardo Pardo de Guevara dirixiu a reorientación do centro en 1994, cando o desarrolllo de entidades concorrentes como o Consello da Cultura Galega, o Centro Ramón Piñeiro, o Instituto Galego da Lingua ou o Museo do Pobo Galego nos 80 e 90 levou ao Sarmiento a replegarse nas súas fortalezas. "Aparcamos a arqueoloxía ou a filoloxía para ser punteiros", explica Pardo de Guevara. O enfoque pasou por aproveitar os seus recursos e o seu potencial como núcleo na conformación e a análise da Historia de Galicia. Ese impulso posibilitou a integración no Centro Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e o cambio da súa natureza de centro "de actividade cultural en centro de investigación", que estivese dotado dun persoal propio que se dedicase a ese campo.
De face ao futuro, o director do Instituto Padre Sarmiento comentou que a aposta se dirixe "a manter a liña de investigación e recuperar outras, como a etnográfica".
"Somos fortes en Historia bajomedieval, Camiño de Santiago e peregrinación, e Historia da muller. Queremos ampliar o noso campo cara ás historias moderna e contemporánea", adiantou Eduardo Pardo de Guevara e Valdés.
As relacións de poder na Idade Media galega son os estudos que dirixe Pardo de Guevara. Como experto, apuntou que a nobreza galega desa época non tivo outra singularidade que un atraso na configuración das liñaxes "con respecto a Francia ou Inglaterra".
"Pensábase que ese proceso se ultimou entre 1250 e 1300, pero o equipo do Sarmiento descubriu, "tras reconstrir cen liñaxes galegas, que non se culmina ata o período comprendido entre 1300 e 1350".
