A colección Terra Nomeada ampliou a súa serie sobre a toponimia galega, que se inaugurou co municipio pontevedrés de Agolada, aos concellos de Trabada, Begonte e Rábade, na provincia de Lugo; A Estrada en Pontevedra e Ames pola Coruña.
A presentación destes novos números tivo lugar na sede da Real Academia Galega (RAG) coa presenza, entre outros, do seu presidente, Víctor Freixanes, xunto a autores desta colección.
En concreto, Xulia Marqués asina o volume centrado en Trabada; Paulo Martínez Lema, dos concellos lugueses de Begonte e Rábade; Fernando Cabeza Quiles, o da Estrada (Pontevedra) e Xosé Ramón López Boullón, o de Ames (A Coruña).
Con todos eles, son máis de 1.200 os nomes de entidades de poboación analizados nunha serie editada pola RAG, en colaboración coa Asociación Galega de Onomástica.
O seu propósito é achegar ao público non especializado e dunha maneira científica, pero divulgativa, a orixe e o significado dos topónimos de Galicia.
No acto, o presidente da RAG, Víctor Freixanes, subliñou que "os nomes de lugar forman parte do corazón da lingua", patrimonio histórico no que se recoñece a memoria dos "antepasados". Por outra banda, avanzou que están en proxecto os números centrados nos topónimos de Carballo, Tordoia, O Riós, A Pontenova e Ribadeo.
O topónimo Begonte ten a súa orixe no nome persoal VOCONTIUS ou BOCONTIUS, que parece ser de orixe céltica, a través dun antigo sintagma (VILLA) VOCONTII ou (VILLA) BOCONTII. A atestación fiable máis antiga da que hai noticia do nome deste concello é a forma Boconti que aparece no testamento do bispo Sisnando, datado no ano 966 e conservado no Tombo de Sobrado, explica o autor no libro.
A orixe de Rábade podería retrotraerse á voz hispano-árabe rabad 'barrio, suburbio', da cal deriva tamén o substantivo arrabalde (e variantes arrabal e arrabaldo), con idéntico significado e certa presenza na toponimia maior.
Trabada resulta unha extensión metafórica de táboa (e taboada) á orografía e é froito dunha evolución semántica 'cuberto de táboa', 'superficie igual a', e logo 'terreo chan'. A tradición escrita revela o uso ininterrompido dunha forma Tabulata (Tablata) do século VIII ao XIII e o primeiro testemuño escrito da forma Trabada localízase no Diploma do rei Silo, do ano 775, sinala a autora.
Neste manuscrito orixinal, o máis antigo dos que se conservan na Península tamén aparece o topónimo O Piago Negro (Pelagum Nigrum). Piago quere dicir “pozo grande dun río e tamén un "sitio onde hai moita profundidade", mentres que o adxectivo negro contribúe a reforzar a idea de fondura.
