Os gobernos municipais da provincia chegan ao ecuador dun mandato marcado polo covid. Os executivos locais retardaron as contratacións e os novos proxectos para atender as necesidades derivadas da crise sanitaria e o proceso de revitalización económica e social dos sectores máis castigados. A pandemia marcou unha etapa de atonía alterada tan só polo terremoto político acaecido en Monterroso, onde as dúas rupturas de goberno e o cambio na alcaldía en doce meses constituíron un caso único en España. Rocío Seijas Vázquez, de Independentes por Monterroso (IxM), substituíu como rexedora ao Antonio Gato Soengas a finais de xullo. O outro substitución produciuse en Mondoñedo, tras a renuncia como rexedora de Elena Candia, en marzo de 2020, para encabezar a lista do PP por Lugo ás eleccións autonómicas. Substituíuna o seu fiel escudeiro, Manuel Otero.
As constantes turbulencias marcaron a política monterrosina na volta á alcaldía de Antonio Gato. A cabeza de lista de IxM regresou á política tras catro anos de ausencia e logo de exercer de mandatario local desde 1999 a 2015 co PSOE. Gato quedou só ao mes da toma de posesión, tras retirarlle o seu apoio os outros tres concelleiros do seu propio grupo. Gobernou uns meses a golpe de decreto para pactar en novembro cos socialistas e co edil de Compromiso por Galicia. Esta coalición rompeu en maio, aínda que a comunicación entre o rexedor e o PSOE cesou dous meses antes. O detonante foi a decisión do peche da vivenda comunitaria, ao comezo da pandemia, ante as protestas dos socialistas e de familias dos usuarios pola sospeita de que unha traballadora estaba contaxiada de covid.
As negociacións de Gato co PP, ás costas dos seus compañeiros, provocaron a ruptura de IxM. Os outros tres independentes sentiron agraviados porque abordou a posible designación do popular Eloy Pérez Sindín como primeiro tenente de alcalde. O acordo entre IxM e PP parecía entón antagónico pola traxectoria do histórico exalcalde socialista, pero ambas as formacións mantiveron estratexias comúns na oposición cando Gato se desmarcou dos seus compañeiros de lista e aliouse co PSOE e CxG. Así se cimentou un pacto que estaba pendente de que o xulgado do Contencioso de Lugo ratificase a expulsión de Antonio Gato de IxM. Ao darlles a razón do xuíz, os outros concelleiros da formación —Luís Mariño, Germán Vázquez e Rocío Seijas— podían rubricar unha moción de censura sen incumprir a lei antitransfuguismo. Gato abandonou o cargo antes de que o botasen. No seu lugar entrou José Luís Fraga, que deixou IxM e é edil non adscrito.
Se o executivo mantén a súa cohesión, gana peso a posibilidade de que Rocío Seijas encabece a lista do PP como unha opción sólida para que este partido alcance unha alcaldía que perdeu nos 90.
EFECTO DOMINÓ. A decisión de Elena Candia de incorporarse ao Parlamento galego provocou un efecto dominou no Concello de Mondoñedo e na Deputación. Candia pasou a ser primeira tenente de alcalde e exerce un labor conxunto con Otero. O rexedor delegou algunhas das súas competencias na xunta local de goberno, o que reforza esa idea do traballo en equipo. Tamén houbo cambio en Baralla, onde Miguel González Piñeiro (PP) substituíu ao seu pai, Manuel González Capón, que se mantiña como alcalde desde 1987 e faleceu 17 días logo de constituírse a actual corporación. No que vai de mandato produciuse un goteo de renuncias de concelleiras. A máis rechamante foi a de Ángela Martínez, socialista de Friol, que asistiu ao seu último pleno en setembro de 2019 e dimitiu en outubro. O número dous da candidatura, Lorena Pérez Morado, non tomou posesión, o que supuxo un novo atraso. O seu substituto, Yon Penas, accedeu á acta en marzo. Esta ausencia do único representante da oposición provocou que houbese unha corporación monocolor do PP durante seis meses.
En strong <>Baleira, o portavoz socialista, Javier Núñez, cedeu a testemuña a Laura Burgué, e hai uns días deixou o posto o edil nacionalista Xabier Muíños en Outeiro de Rei. O seu recambio será Rita Castedo. deputación. A marcha de Candia obrigou a reestruturar o grupo do PP na Deputación. Javier Castiñeira exerce de portavoz desde marzo de 2020, co sarrián José Antonio García, ao que se lle outorgou unha dedicación exclusiva, como viceportavoz. O barreirense José Manuel Gómez Ponte entrou como deputado pola Mariña.
O Corgo viviu un simulacro de moción de censura, auspiciada polo PSOE, que non se concretou ao negarse o BNG a pactar con Cs
Os populares afrontan agora unha cuestión delicada, como é decidir se executan os cambios pactados ao elixir os seus deputados, que afectan a dous viceportavoces e á única muller do grupo. Así, García sería substituído polo samonense José Fernández; Agustín Baamonde —terceiro portavoz— cederíalle o posto ao guitiricense José María Teixido, e a alcaldesa do Courel, Lola Castro, entregaría a súa acta ao rexedor de Pantón, José Luis Álvarez. Castiñeira adiantou que se buscará unha saída consensuada, na que prime a operatividade do grupo e os intereses do partido. Xa noutras ocasións incumpríronse estes acordos. O problema deberá liquidarse antes de agosto.
SIMULACROS. O Corgo viviu un simulacro de moción de censura ao saltar polo aire o acordo entre PP e Cidadáns. A negativa do BNG a pactar coa formación laranxa freou esa posibilidade contra o popular Felipe Labrada, auspiciada polo PSOE en febreiro do ano pasado
Tamén houbo desacordos entre os socialistas e os nacionalistas da Fonsagrada, onde o PSOE goberna en minoría. A negativa da concelleira do BNG, Josefa Ortiz, a aprobar os orzamentos fai que aínda estean prorrogados os de 2019. O hándicap de recorrer aos suplementos de créditos para financiar obras non embaza a xestión do rexedor, Carlos López, moi próximo e cada vez máis consolidado. O PP, tras unha espectacular subida de votos, estivo preto de acceder á alcaldía fonsagradina en 2019, pero xa non ten o vento a favor nun municipio e un partido xudicial decisivos para outorgar a presidencia do goberno provincial nos últimos catro mandatos.
A ambición de recuperar a Deputación, que perdeu en 2007, debe estar presente nos obxectivos que se marque o congreso do PP lucense, previsto para outono. Os populares son a forza máis votada na provincia, pero non goberna en ningunha das principais poboacións, coa excepción de Chantada.
O ambiente precongresual non xera movementos alternativos no PP, pero si no PSOE, onde se discute o liderado de Gonzalo Caballero, algo que podería afectar á continuidade de Patricia Otero como secretaria provincial.
→Os feitos Seijas, xurista especializada en recursos humanos e administración, é alcaldesa de Monterroso desde xullo de 2020 ao renunciar Antonio Gato. Apoiáronlle os seus dous edís e os tres do PP.→ As circunstancias IxM rompeu pouco logo de constituírse a corporación. Tres dos seus catro concelleiros decidiron expulsar do grupo ao anterior alcalde. A Xustiza deulles a razón e Gato deixou o cargo ante unha inminente moción de censura.
→ Os motivos Os edís de IxM acusaron a Gato de ditatorial e de negociar pactos ás súas costas.
→ Os efectos Búscanse estabilidade e investimentos tras unha parálise municipal.
→ Os feitos Otero Legide, empresario de materiais de construción, tomou posesión como alcalde de Mondoñedo a principios de marzo de 2020, cando se desataba a crise do coronavirus.→ As circunstancias A renuncia da súa predecesora, Elena Candia, para presentarse ás eleccións autonómicas, fixadas inicialmente para o 5 abril e que, finalmente, celebráronse o 12 xullo, facilitou o acceso do primeiro tenente de alcalde ao cargo de rexedor.
→ Os motivos Otero mantén fidelidade a Candia, que segue con peso na toma de decisións municipais.
→ Os efectos Continuidade, co alcalde e a exalcaldesa traballando de xeito conxunto.
