Granxa Maruxa e Milhulloa serven de modelo a dúas ONG centroamericanas

Representantes de Guatemala e Nicaragua coñeceron in situ os proxectos na Ulloa
Los participantes en el encuentro. SEBAS SENANDE
photo_camera Os participantes no encontro. SEBAS SENANDE

Miriam Marciel pisa con sandalias a herba que bordea os hortos de Milhulloa, en Palas de Rei. O frío deste día de outono non é nada en comparación co do altiplano guatemalteco, de onde vén para coñecer proxectos galegos sustentables e liderados por mulleres grazas á iniciativa da ONG Taller de Solidariedade, que leva quince anos colaborando co desenvolvemento das rexións rurais destes países.

Da organización que Marciel dirixe en Guatemala, Cedepem, tamén veu o seu compañeiro, José Luís Siguill. Con eles viaxa Marta Merari, directora de Inprhu-Somot, en Nicaragua. Unha viaxe longa para coñecer proxectos como Milhulloa ou Granxa Maruxa nunha intensa semana na que tamén visitarán a cooperativa Terras dá Mariña, en Lourenzá, a tenda A Cova do Raposo, en Lugo, ou o campus de emprendemento sostible da Deputación no Corgo.

Aínda que a colaboración galega con estas entidades é longa, os intercambios teñen tres anos de vida. Para o coordinador deTaller de Solidariedade en Lugo, Rafael Veiga, responden a unha concepción da cooperación na que esta non "pase soamente polo envío de fondos, senón polo encontro entre persoas, de igual a igual, nos que poidan beneficiarse mutuamente do coñecemento e aplicalo", indica.

"Hai cuestións que, a pesar das grandes diferenzas que nos separan, son comúns. A discriminación da muller é común. Tamén as dificultades para os mozos, ou a necesidade de pór en marcha proxectos sostibles", comentaba José Luís Siguill.

Marta Merari fala con orgullo do cooperativa agro turística da Patasta que está a formar, integrada por mulleres na súa maioría

Máis tarde, xa tomando un té con Chusa Expósito e Carmela Valiño, socias en Milhulloa, descobren que esas cousas son máis das que pensaban. Que o calendario maya para a agricultura dá outros nomes ás lúas, pero non está tan afastado do popular galego. Ou que o tomiño tamén se utiliza para aliviar a garganta, aínda que aquí descubran unha variedade que non coñecían, o limonero. Basta unha conversación para recoñecer que, en definitiva, úneas o amor á terra, e que ese amor ten medio camiño andado.

Dun e doutro lado, o seu obxectivo é fixar ás persoas no territorio e coidalo. "A terra é o máis importante", di Marciel. ela nunca se imaxinou que acabaría liderando unha organización non gobernamental"con moitos medos, que están aí, pero hai que seguir e loitar", indica. "O traballo das mulleres en Guatemala non está recoñecido nin remunerado na maior parte dos casos", indica José Luís. Do mesmo xeito, tampouco se recoñece o valor da cultura tradicional. "Pero aos poucos te dás conta da súa importancia", comenta Miriam. "E iso é o que podemos achegar tamén nós aos proxectos occidentais, pois a nosa cultura tradicional ten un gran amor e respecto pola terra", engade José Luís Siguill.

COOPERACIÓN GALEGA. Marta Merari destaca a longa traxectoria de Inprhu en Nicaragua. Un dos seus obxectivos fundamentais é buscar alternativas de traballo para a xente nova no medio rural, para evitar así a emigración. Fala con orgullo do cooperativa agro turística da Patasta que está a formar, integrada por mulleres na súa maioría. "Realmente, a cooperación está a axudar a transformar as nosas vidas", comenta. Aínda que indica que "un proceso así leva moito tempo".

Nos lugares nos que traballan, as persoas pregúntanse onde está Galicia. "¿Canto tempo habería que camiñar para chegar? ¿Canto máis do que sería cruzar os Estados Unidos?", comenta José Luís, reproducindo frases varias veces escoitadas. "Non saben onde está, pero relacionan esa palabra con proxectos de cooperación", comenta.

Rafael Veiga indica que por mor da crise, a cantidade de fondos galegos destinados á cooperación reduciuse, pero non foi dramaticamente retirada como noutras comunidades. "Por exemplo, o Concello de Lugo apóianos continuamente", comenta. O resultado é rotundo para Marta Merari: "A cooperación está a transformar vidas".

Comentarios