O zahorí de Soutomerille

O empresario valisoletano Francisco Pino comprou en Castroverde, aos pés do Camiño Primitivo, unha leira chea de zarzas que limpou ata descubrir o lago que escondía
Fernando Pino, ante la finca que compró. ADRA PALLÓN
photo_camera Fernando Piñeiro, ante a leira que comprou. ADRA PALLÓN

TODO O MUNDO busca algo, e cando deixa de buscalo, morre. Iso di Fernando Piñeiro mentres ensina como corre a auga por Soutomerille, en Castroverde. Iso foi o que el buscou, a auga. Non só porque en Valladolid, a terra na que naceu e creceu como empresario, non abunda, senón porque augura esa escaseza estendida moito máis alá do que quixese imaxinar. "é que esta especie humana é terrible, ¿non cres? Algo tan baladí como un coche, cando nolo prestan devolvémolo en perfecto estado. Con todo, mira o que facemos coa terra, que tamén nos dá todo de prestado", conta, pensando nese futuro negro "como non cambiemos".

Logo de visitar distintos lugares por todo o Estado durante varios anos, un corredor de leiras faloulle de leste. "Díxome que tiña un lago, pero era imposible velo. Estaba cheo de zarzas e xestas, como lle chamades aquí", di. "Comprala foi un acto de fe", engade. Iso foi hai xa tres anos, pero Piñeiro soamente conseguiu os permisos para empezar a limpala hai tres meses. A súa localización, aos pés do Camiño Primitivo e ás beiras dun río, requiriu os permisos de Patrimonio e da Confederación Hidrográfica. E si, o lago finalmente está aí, espido e desordenado como quen acaba de nacer.

Pero, auga, ¿por que? A Francisco Piñeiro non lle gustan as respostas rápidas, senón camiñar un pouco antes de dicir a última palabra. Talvez, polo medio, recitar un poema, un poema negro de Espronceda, os seus favoritos. Só entón recordar esoutra cuestión que lle dixo o corredor de leiras: "Eu non vendo negocio, vendo saúde", comenta.

Neste territorio, Piñeiro proxecta tamén a posta en marcha dunha gandería extensiva de raza rubia galega

A Francisco os negocios xa lle van ben, e por iso o que busca aquí é outra cousa. A súa idea é a de montar unha gandería de rubia galega en extensivo, pero sobre todo, "socializar". Si, este zahorí valisoletano tamén vén a Galicia en busca de conversación, de horas lentas ao bordo do Camiño Primitivo que poida pasar falando do divino e do humano cos peregrinos e facer realidade o verso que el mesma cita de Machado: "Ao bordo do carreiro un día sentámonos". Despois, irse á súa casa e mirar como o lago, xa despexado, xa con sombra de fresnos e castaños, aloxa novas especies de aves, ou máis garzas grises como a parella que se deixou ver ultimamente. En certo xeito, quere deixar as cousas máis bonitas do que as atopou. Non tocar nin un dos carballos que crecen na zona e converter o que hoxe é arenoso nun lugar máis verde.

A leira na que achou, cal zahorí, o seu ben tran prezado consta de varias edificacións —unha delas un pazo edificado probablemente no século XVIII—, que tamén está a rehabilitar. Mentres o arranxo non termina, vive nunha casa de aluguer a poucos quilómetros.

Cando finalicen as obras, a súa idea é facer deste lugar a súa residencia, aínda que non sexa de forma permanente, pois os seus negocios, relacionados coa automoción, están sobre todo en Valladolid. Unha das casas, segundo conta, sería para unha parella, que se encargaría de coidar da leira. Outra, para el, a súa muller, os seus fillos e os seus netos, que en todo momento apoiáronlle con esta aventura. "A familia sempre foi a chave do meu éxito", di, el que recorda empezar a traballar aos 15 anos.

Para a súa familia tamén é este lugar. Para o futuro. Iso é o que algún día lle gustaría deixarlles: auga, un proxecto relacionado co sector primario —"que é do que imos vivir, non hai outra", di— e no que "a pegada de carbono será mínima", indica. "O tempo só é tardanza/ Do que está por vir", recita, evocando o poema sobre o gaucho Martín de José Hernández. Aos seus case 64 anos, o que segue importando para el é o futuro, ese brinde "ao sol" que non sabe como acabará, aínda que espera que auga nunca lle falte.

Comentarios