A terra prometida de Fisterra

O bonito de Burela, os pementos de Mougán, o queixo de San Simón e o futbolín de Rábade. Se algún pobo se gañou con suor -ollo ao chascarrillo aí- que o relacionen cunha actividade en concreto, ese foi Rábade e o futbolín. Hai que facer as cousas moi ben para ter 1.500 habitantes e ser unha referencia nacional. E na localidade lucense fixéronse as cousas de xeito excelente.

Quizais sexa polo campionato do Mundo logrado en 1998. Quizais sexa pola nova marca de participación que alcanzará o máster esta mesma semana. Quizais sexa polos mozos involucrados e os maiores activos. É posible que non sexa por nada disto ou, quizais, por todo xunto, pero en Rábade o futbolín é unha relixión e os seus fregueses, súbditos fieis aos designios da pelota.

En Rábade os nenos nacen cun futbolín debaixo do brazo, aínda que non sempre foi así. Os grandes fitos comezan moitas veces cun xesto simple, e neste caso, a caixa de Pandora abriuse en 1952. En casa Eliseo instalouse unha "mesa de fútbol de salón". E o pobo non volveu ser o mesmo.

Lolo Candal, cara máis reconocible da disciplina na localidade, móstrase convencido de que terminará por ser olímpica

Paco Rodas ten 70 anos e aínda recorda subirse nunha caixa para xogar ao futbolín en casa Eliseo. "Daquela a mesa era de lousa. É como o día e a noite", conta este veterano xogador.

Os mozos da localidade empezaron a darlle a aquilo da pelotiña e pronto descubriron que aquilo da pelotiña era moito máis que aquilo da pelotiña. E se non, que lle pregunten a Lolo Candal, membro da parella campioa do mundo no 98 e unha figura fundamental para comprender a importancia do futbolín na vila. "Para min ou futbolín é todo. É a miña paixón e unha forma de vida. Non entendería a vida sen o futbolín", asegura.

"Teño claro que non é un xogo, senon que é un deporte. Necesitas técnica, habilidade, rapidez, forza, táctica. Estou convencido de que acabará sendo olímpico e non dentro de moito tempo", explica o impulsor da peña Bóla Meiga e do máster de Rábade, que este ano chega á súa edición número 22 con marca incluída. "Xa se bateu a cifra das 211 parellas que viñeron ou ano pasado", indica.

A paixón coa que os mozos dos 80 ou os 90 se iniciaban na mesa de Alexandre de Fisterra continuou co paso das xeracións. Os grupos de amigos seguíronse marabillando co ir e vir dunha bóla infernal que só obedece aos exorcistas máis poderosos, e cuxa capela sixtina ocupa cinco quilómetros cadrados a beiras do río Miño.

O máster de Rábade chega este ano á súa edición número 22 con marca incluída 

"Unha das cousas máis incribles é que por España adiante relacionan Rábade co futbolín, coñecen ou pobo por iso", conta Guzmán Solmo, outro dos grandes xogadores que deu a localidade. Este mozo de 36 anos viaxou por toda a xeografía española para xogar campionatos de futbolín, algo impensable cando, como xa lle pasou a Paco Rodas, se subiu por primeira vez a unha caixa para intentar xogar a súa primeira partida.

A substitución xeracional parece garantida coa creación da Peña Rábade, formada por mozos con ganas de revalidar os éxitos de Bóla Meiga. Alberto Lago é un dos artífices dun grupo que conta xa cuns 40 involucrados, entre os que se atopan os dous fillos de Candal. Un futuro asegurado nunha vila á que nunca lle van a faltar pelotas.