O colectivo Patrimonio dous Ancares documentou un gravado inédito no dolmen da mámoa número dous da necrópole de Costa de Mera, na parroquia friolesa de Guldriz. "Cremos que é algo único en Galicia", asegura o presidente da asociación, Javier Moure, quen apunta que "na parte inferior interna dun dúas esteos que forman a cámara megalítica ven unhas catorce liñas radiais que parten dun círculo. Tratar dunha representación do astro sol". O achado débese ao integrante de Patrimonio dous Ancares Brais Rodríguez.
Este dolmen, "que aínda conserva sete esteos dá cámara megalítica", foi descuberto polo investigador Juan Núñez Jato, a finais dos 80, e visitado a mediados dos 90 polos arqueólogos César Parcero Oubiña e Carlos Otero Vilariño, "que documentaron na parte superior dun dous chantos tres cruces gravadas de factura moi posterior, pero non o sol", precisa Moure.
Aínda que se consideran soliformes algúns gravados aparecidos nun reducidísimo número de dólmenes galegos, Moure explica que "son moi esquemáticos e de non doada interpretación". Pola contra, a representación deste dolmen de Friol "é clarísima, non admitindo dúbidas canto á figura que quixeron representar vos construtores deste enterramento megalítico duns 6.000 anos de antigüidade. Ademais, dáse a circunstancia de que está orientado cara ou este, cara a saída do sol".
Na Península hai que desprazarse a Andalucía, Cataluña, Estremadura ou Portugal "para ver figuras tan nidias do sol insculpidas nun dolmen, aínda que tamén son escasas", engade Moure.
O colectivo remitiu unha comunicación á Dirección Xeral de Patrimonio para pedirlle que o enterramento reciba a máxima protección legal e sexa catalogado como BIC."Tamén lle suxerimos a necesidade dunha intervención arqueolóxica para determinar se neste ou non resto de esteos poden aparecer máis gravados, traballo fundamental para poder formular as hipóteses sobre ou seu posible significado", di Moure.
Estes enterramentos neolíticos de Friol deben ser obxecto de maior atención, segundo Xabier Moure, "xa que se trata dunha dás maiores concentracións tumulares de Galicia, con preto de 300 mámoas. Outras cen foron destruídas".
