Agarimos para unha pedagoga pioneira

Por que?
Ao longo dos últimos 13 anos foron moitas as noticias que encheron páxinas nesta Chaira sobre Muras, pero a máis emotiva foi sen dúbida a homenaxe que recibiu Antía Cal.
Protagonista
Tita do Mesón, como aínda a coñecen, foi unha muller pioneira na pedagoxía. Fundou a escola Rosalía de Castro en Vigo, bautizando con valentía as súas aulas con nomes de exiliados, literatos e fusilados.
Un chisco de historia
A finais dos anos 50 creou O libro dos nenos, unha enciclopedia pedagóxica escrita en galego na que os pequenos podían aprender xeografía, historia ou hixiene. O traballo foi silenciado, e seis décadas despois, a Deputación publicouno.

A VERDADE máis pura, a que emana das palabras sentidas e que saen do corazón, diso se encheu Muras hai catro anos na agarimosa homenaxe que recibiu Antía Cal, unha pedagoga pioneira que segue a ser un referente pola súa valentía e bo facer.

Volver a aquel día é rememorar escenas entrañables dun acto no que o seu "Muras querido", un pobo que sempre levou e leva por bandeira pese a nacer na Habana en 1923, se rendeu ante a sabedoría da "mestra con maiúsculas" e se derreteu coas ocorrencias e as anécdotas de Tita do Mesón, como aínda a coñecen cariñosamente os seus veciños mureses.

Os mesmos que sorrín e se emocionan cando pasan diante dunha escola que dende hai catro anos leva o seu nome. Un acordo ao que se chegou no pleno municipal, onde tamén aprobaron sen discusión concederlle o título de Filla Adoptiva. Era de xustiza.

Porque Tita demostrou aquel  28 de novembro de 2015 ter unha vitalidade e fortaleza impropia para a súa idade, crecendo varios centímetros ao escoitar as fermosas verbas que lle dedicaron os pequenos da escola. Da súa escola.

"Non te coñeciamos de nada pero tratáchesnos como se foses da nosa familia. Foi un domingo moi especial no Mesón. Contáchesnos moitas historias graciosas e fuches amable, doce e divertida", foron recitando un a un, ante a atenta mirada de Tita, á que se lle encheron os ollos de bágoas ao escoitar: "Fuches valente e atrevida, por iso o noso colexio vai levar o teu nome".

Unha afirmación refrendada polos sorrisos dos asistentes e polas declaracións da tenente de alcalde, Belén Chao, quen confirmou que a homenaxe xurdiu por "petición popular" e demostrou que "o rural galego existe e a escola de Muras é hoxe proba desa vitalidade".

Unha fortaleza castigada cada día máis pola triste despoboación. Esa que pon en serio perigo unha escola que volveu ao pasado convertíndose de novo nunha unitaria na que todos comparten espazo e aula.

E é que o Ceip Antía Cal de Muras é ao fin unha pequena familia unida no bo, pero tamén no malo. Aí están as reivindicacións dos últimos anos nos que se esixían máis docentes, unha petición que chegou incluso ao Parlamento galego, pero que quedou en nada.

Por sorte, ese inmoble infrautilizado ante a falta de alumnado, rexurdiu con outro proxecto necesario para seguir fixando poboación e loitar contra o retroceso no número de habitantes. O Punto de Atención á Infancia (PAI), que abriu as súas portas o pasado ano, dá un raio de esperanza a un municipio envellecido pero vivo.

Igual de viva que está a historia de Antía, a través da guía didáctica que elaborou Alba García Rico para o Observatorio da Mariña pola Igualdade, e que naceu "para divulgar a súa figura", precisa a autora.

Unha figura que tamén protagonizou o documental A palabra xusta, dirixido por Miguel Piñeiro e producido por Atlantis Multimedia, que "foi visto por 800.000 persoas". Un traballo audiovisual que seguirá xirando por medio mundo a través do Instituto Cervantes. Londres, Belgrado, Brasilia, Lisboa, O Cairo, Manila, Rabat... Todos coñecerán a Tita do Mesón.