O castro de Santa María de Cervantes xa é Ben de Interese Cultural (BIC). Esta distinción inclúe ademais a inscrición no Catálogo de Patrimonio Cultural de Galicia de varios dos seus elementos integrantes, como a igrexa, a casa reitoral, as minas romanas de Ribadón e Viña da Moura e a Cea do Río.
O Consello da Xunta aprobou este xoves esta declaración, case un ano logo da incoación do expediente que foi promovido polo colectivo Patrimonio dos Ancares e a Anpa do CPI de Cervantes. Así, o de Santa María convértese no terceiro castro –xunto a Viladonga e Fazouro– que goza desta protección na provincia, que conta con máis dun milleiro de xacementos deste tipo.
Desde a Administración galega destacaron que o castro cervantego é unha peza crave "para comprender a transición ao mundo romano".
A declaración como BIC implica a aplicación dun réxime de protección a toda a contorna e garante que será visitable polo menos catro días ao mes.
Situado nun val de montaña, estímase que foi habitado no ano 50 a.C e o século II, nun período de transición entre a época prerromana e romana.
Grazas ás escavacións que se realizaron na contorna durante os anos 1995,1996 e 1999 atopáronse 26 vivendas de uso doméstico separadas por rúas, canles de desaugadoiro, escaleiras e pequenas despensas de pedra. Tamén apareceron obxectos como moedas romanas, anacos de cerámica ou machadas. No entanto, estímase que aínda queda máis da metade do xacemento por descubrir.
PASO IMPORTANTE. Desde Patrimonio dos Ancares destacaron que esta declaración supón "un paso importante" para protexer o xacemento. O seu presidente, Xabier Moure, recordou que tanto este colectivo como a Anpa cervantega e os propios veciños levan anos loitando para pór en valor esta reliquia. "Este recoñecemento implica unha maior implicación dás administracións, algo fundamental para conservar ou castro. Agora toca avanzar e seguir apostando polo xacemento; para iso é fundamental que se retomen as excavacións que permitirán descubrir ou que aínda tennos que dicir ou contorna", indicou Moure, quen resaltou que a distinción como BIC "supón un aliciente máis para a comarca e ou concello".
