O Pazo de Doncos, nas Nogais, aparece posto á venda no portal Idealista por 2,5 millóns de euros, a cifra máis elevada para este tipo de edificacións na provincia de Lugo e igualada no ámbito galego por outros dous singulares inmobles históricos da Coruña e Pontevedra, que se publicitan en webs do sector.
O edificio, de estilo neoclásico, é "unha dás casas palacegas máis senlleiras dá Montaña luguesa e incluso dá provincia", asegura Xabier Moure, presidente do colectivo Patrimonio dous Ancares. Foi construído a principios do século XIX, e pola súa maxestosidade é coñecido como Casa da súa Excelencia, agrega Moure.
O inmoble, que se atopa nun perfecto estado de conservación, foi obxecto dunha importante remodelación no ano 2002 a cargo do seu actual propietario, Pablo López de Ousaba. O seu bo estado e a súa proximidade á autovía do Noroeste (A-6) son factores que reforzan a proposta de venda, xa que moitos destes inmobles son adquiridos por empresas hostaleiras, como sucedeu hai uns meses co Pazo de Adai, no Corgo.
O Pazo de Doncos está rodeado por un gran muro de pedra cun portón de acceso ao espazo axardinado. é un edificio rectangular, con tres plantas máis ático. Outra das súas características son as súas sete ventás frontais en cada piso. No lado esquerdo da fachada hai unha capela, cun retablo neoclásico, e un pombal.
Este palacio foi construído polo primeiro e único marqués de Vilapún, de nome interminable: José Bruno Antonio Francisco León Manuel Adonay Magdalena García de Vilouta, Santín e Valcarce, López Montenegro, Evia Miranda Sierra e Cienfuegos. Este personaxe histórico faleceu en Madrid en 1847.
Luís López Pombo, na súa obra Hidalgos e casas señoriales da provincia de Lugo, conta que en de 1752 viviu nun antigo palacio, no mesmo lugar do actual, Gabriel López da Magdalena e Montenegro, avó do conde de Villapún. Este historiador apunta que o deseñador do actual inmoble puido ser Carlos Lemaur, un enxeñeiro xefe que dirixiu as obras da antiga estrada de Castela a Galicia.
A familia Saavedra, fincada en Toledo, foi a penúltima propietaria do pazo, "que conservaba un escudo cuartelado coas armas dous Ribadeneira, Lemos, Valcarce e Balboa antes de ser incendiado e destruído durante a invasión napoleónica polas tropas francesas", aclara Moure.
