O goberno municipal de Ribadeo deu un paso decisivo de cara á rehabilitación e conservación da Torre dos Moreno, o máis emblemático dos edificios ribadenses e sen dúbida un dos máis senlleiros de toda a provincia. Esta decisión tómase en conivencia coa empresa propietaria da maior parte do inmoble, Paisaxes de Asturias, coa que chegaron a un acordo. Nel estipúlase que o Concello de Ribadeo cede á empresa o 21% que posúe deste Ben de Interese Cultural (BIC) e esta contrae a obrigación de restaurar o edificio, polo menos no que se refire a problemas estruturais e de seguridade pública, é dicir, a rehabilitación da fachada, que actualmente se atopa moi desgastada e hai numerosos elementos que corren o risco de desprenderse.
A cesión desa porcentaxe á empresa non será gratuíta. O Concello recibe a cambio un edificio rehabilitado na Praza de Abaixo que o alcalde, o nacionalista Fernando Suárez, que foi quen impulsou esta solución para o inmoble, avanzou que irá destinado ao xulgado de paz, que agora se atopa nunha situación case ruinosa.
A operación está pendente de dúas cuestións, unha privada e outra pública. A privada refírese á porcentaxe do 19% da Torre dos Moreno que está en mans de propietarios a día de hoxe descoñecidos. No caso de que aparezan, negociarase con eles e terán que facer fronte a unha serie de pagos da parte proporcional das obras que se foron executando no edificio.
En canto á parte pública, refírese a que a operación ten que ser referendada pola Xunta de Galicia, concretamente por dúas consellerías, a de Facenda e a de Cultura.
A primeira debe dar o visto e prace a nivel económico e a segunda no tocante aos aspectos técnicos e arquitectónicos do edificio xa que se trata dun Ben de Interese Cultural en si mesmo. É dicir, non é un inmoble enmarcado dentro dun BIC, senón que é un BIC propiamente devandito, o que carrexa unhas esixencias importantes.
Fernando Suárez explicou que a Xunta podería exercer os denominados dereitos de tenteo e de retracto para frear a operación, pero apuntou que no caso de que o faga o edificio pasará a ser responsabilidade súa e será o ente autonómico o que tería que afrontar as obrigacións que se expoñan a nivel de rehabilitación, que son moi importantes.
O rexedor explicou que o Goberno galego está no seu dereito de asumir esa parte da propiedade municipal tal e como contempla a Lei de Patrimonio de Galicia "dado que a Xunta se que ten infinitamente máis recursos económicos e competencias legais para facerlle fronte á conservación e uso desde edificio".
ADQUISICIÓN. Suárez Barcia xa se anticipou a unha das cuestións que máis se expón pola veciñanza ribadense durante os últimos anos, que é a opción de que o Concello de Ribadeo adquira a totalidade do edificio para dedicalo a algunha función, nunca especificada. A este respecto, o alcalde apuntou: "É outra posible saída da que se falou, a adquisición total da Torre dos Moreno ou mesmo a colaboración na súa rehabilitación integral coa nosa porcentaxe de participación, pero foron sendo descartadas por motivacións de desproporción económica e por cuestións de legalidade".
En canto á rehabilitación, o alcalde recordou que "hai que ter en conta que unha valoración aproximada do custo de rehabilitación integral suporía uns 5 millóns de euros, o cal sería comprometer todo o investimento municipal durante moitos anos para funcións que non son propias para un Concello nin útiles para os veciños. A opción de participación na rehabilitación na parte que nos correspondería (21,25%) superaría o 1.000.000 euros e supoñería investir fondos públicos a un ben de natureza maioritariamente privada cando a porcentaxe do Concello son partes proindivisas de todo o edificio, polo que tampouco se podería obter ningún rendemento destas inversións".
Para establecer un baremo no que basear canto podería valer o 21% da propiedade do edificio que ten o Concello, este encargou tres tasacións diferentes, dúas delas de organismos públicos e outra máis dunha empresa privada. O resultado foi unha pinza que vai dos 110.000 aos 180.000 euros.
CONTROVERSIA. Unha vez elaborada esta proposta, que o propio rexedor recoñeceu que é "moi complexa" e que estivo á madurar e perfeccionándoa "durante varios anos", agora di estar convencido de que unha vez que saia á opinión pública está seguro de que "xerará debates e controversias, ideas de todo tipo. Pero aquelas persoas que temos a representación pública dúas veciños temos que atender sempre a garantir ou mellor interese público, xunto coa salvagarda da seguridade pública, algo que a día de hoxe non está garantida. Queremos polo tanto que iso mude e que a Torre dos Moreno poida estar rehabilitada e segura nun curto período de tempo".
Recoñeceu que a situación do edificio a nivel estrutural é neste momento complicada porque na fachada hai unha gran cantidade de elementos moi inestables e que ameazan con vir abaixo en calquera momento.
No caso de que iso sucedese agora e de que algunha persoa sufrise danos daríase a circunstancia de que o Concello de Ribadeo sería responsable civil a nivel subsidiario, pero o alcalde seríao a título penal porque existen varios informes técnicos, incluso dos propios técnicos municipais, advertindo de que isto pode suceder e é necesario corrixir o abandono do inmoble.
Non se actuou no mesmo desde que hai uns anos reparásense algunhas vigas na súa parte traseira e outros elementos menores.
