TODAVÍA NON terminaron de madurar os higos nin recolleu a colleita de kiwis na horta da Pontenova, pero María L. González volve ter en flor, a estas alturas de setembro, os manzanos, perales e ciruelos que xa deran o seu froito. O clima, como moitas outras cousas deste raro 2020, está tolo.
A explicación máis recorrente é a do cambio climático pero o profesor da Escola de Enxeñaría Forestal de Pontevedra Enrique Valero non adoita encamiñar por aí o seu grupo de investigación. "É certo que temos castaños en flor en setembro pero eu non iría tan lonxe co do cambio climático porque de ocorrer favorecería a especies máis mediterráneas ou de áreas máis secas e como o meu escepticismo me leva a cuestionar moitas teorías, porque iso fainos avanzar, creo que son as condicións especiais de luz, de fotoperiodo e humidade as que conducen ás árbores e a outras especies a florecer agora", argumenta.
O cambio climático prefire circunscribilo a ciclos máis lentos pois, recorda, "cando aínda andabamos con peles ocorreron catro glaciaciones e catro quecementos globais". E iso probablemente explica que sobrevivan no Courel haxas relictas. As sorpresas florais na horta de María e Loureiro de Foxas responden a un ano climático raro e a que "na primavera e outono poden darse condicións puntualmente moi similares que ‘enganen' ás plantas, da mesma forma que moitos afeccionados á micoloxía poden atopar na primavera algúns boletus e rebozuelos.
"Houbo chantarelas en abril —di Valero—, é un ano raro porque non houbo inverno, proba diso é que as colmeas se puxeron a traballar en decembro e xaneiro, ligadas á floración do eucalipto, que tamén se adiantou, cando normalmente as abellas empezaban a saír en busca do pole alá por marzo".
Cambios de temperaturas alteran as relacións entre polinizadores e a flora, o que pode afectar á reprodución de ambos os
O problema é que, polo menos polo noroeste galego, en maio e abril non deixou de chover, a floración arruinouse e as colmeas quedaron sen néctar. "Morrían de fame e houbo apicultores que tiveron que alimentalas", asegura o profesor da Universidade de Vigo que tamén é afeccionado á apicultura e posúe algunhas colmeas en Brión. "Despois tivemos un verán de altas temperaturas e moito sol para, de novo, porse a chover forte agora, co que as plantas se equivocan' e florecen. é relativamente frecuente, non o consideraría unha anomalía achacable a un cambio radical no planeta", engade Valero.
Xa sexa en Pontevedra ou na Mariña interior e costeira, moitos Ciruelos, manzanos e perales floreceron outra vez estes días na Pontenova. miran con asombro o que ocorre coas árbores. Tamén no norte lucense florecen outra vez os castiñeiros mentres soltan o froito da primeira floración e os naranjos van este 2020 moi adiantados cun froito que adoita madurar a fin de ano.
Santos Gabriel Areas, enxeñeiro forestal e profesor da Escola
Existe bastante coincidencia en que estas floraciones non habituais no outono terán pouco percorrido en canto cheguen as xeadas e para os apicultores buscar boas localizacións vai ser crucial. O propio Valero recoñece que no Barbanza a colleita de mel deste 2020 é 0, aínda que a súa quedouse nun terzo do habitual, e explica as razóns: "Por unha banda teño monte con eucaliptos, alisos, areces e moi preto tamén hai hortas con froiteiras, pero ademais as segundas residencias trouxeron arbustos como lavandas, romeu e incluso camelias e por iso as miñas abellas puideron defenderse".
O propio secretario da Asociación Galega de Apicultura (Aga), Xesús Asorey, confirma que «a colleita de xullo foi moi mala e algún día poida que cheguemos a ter mel de outono; as abellas teñen moitas dificultades polas variacións dous ciclos climáticos». O lado máis positivo dos froiteiros en flor no outono sería que polo menos traballarían para xuntar alimento e manterse fortes no inverno».
O EUCALIPTO. O eucalipto nas zonas de costa é a especie que está a marcar ciclos apícolas moi determinantes. Se outrora ofrecía as súas flores en xaneiro e marzo, agora florece en decembro e xaneiro "e probablemente este ano volva a estar en flor en novembro, tal como imos", di Asorey. O ciclo de calor, choivas e o regreso do sol tamén lle afectan. "Agora temos dous meses de diferenza co eucalipto", asegura o representante dos apicultores.
