O investigador ribadense Alberto Paraje acaba de facer pública a aparición dun documento datado en 1856, un mapa conservado no arquivo do Museo Naval de Madrid, no que xunto á praia de Arnao aparece unha anotación a man orixinal na que se le: "Yan (Concha) Nela salvouse á áncora o Bergantín de Guerra Palomo".
Trátase dunha anotación por mor dun suceso anterior que abre a porta a Paraxe a preguntarse se se refire ao mesmo bergantín Palomo afundido en 1810 en Viveiro xunto fragata Magdalena nunha xigantesca traxedia marítima. Cre que ao tratarse dun documento orixinal é pertinente preguntarse "se serán os seus 18 canóns ou algún dos transportados para artillar Santoña os que repousan no fondo rochoso da ría como consecuencia dunha acción desesperada para evitar encallar. ¿Sería na nosa ría o preludio da tremenda traxedia da praia de Covas en Viveiro?".
Unha posibilidade que se abre é que o Palomo xunto con outros navíos da denominada Expedición 
Cántabra puidesen recalar previamente na ría de Ribadeo "buscando abrigo algún dos navíos de guerra que trataban de alcanzar Viveiro, regresando de Santoña avariados polas tormentas padecidas".
Nesa zona de Yan, xunto a Arnao, é onde se atoparon unha serie de canóns, que aínda non está claro cantos son exactamente, xa que é necesario unha investigación máis a fondo. Alberto Paraje entende que é curioso que a pesar de estar eses canóns localizados aí, non haxa unha embarcación que puidese ser a que transportase toda esa artillería pesada, algo moi estraño. Esa podería ser unha explicación: que o Palomo desfixésese deles para continuar a súa singradura ata Viveiro máis lixeiro de peso. Sabe que non é algo seguro pero que cunha anotación tan clara e case da época é o bastante interesante como para que se poida estudar.
Trátase dunha posibilidade que o propio Alberto Paraje sabe que non é firme en absoluto, aínda que tamén considera que merece a pena avaliar dada a verosimilitud do mapa localizado cunha información tan exacta e sendo unha fonte de primeira man.
SEN PISTAS. Ademais, o ribadense recorda que a día de hoxe "ningún estudo profesional realizouse sobre os canóns ata a data, con excepción do feito en xuño do 2019 por dous arqueólogos da Federación Española de Actividades Subacuáticas en colaboración coa Armada, no que lograron identificar unha das pezas, como un canón de 24 libras pertencente ao regulamento borbónico de 1728".
Cre que só iso xa é importante "porque descartaría a hipótese inicial que se manexaba de que pertencesen a algunha das fragatas afundidas na nosa ría no ataque inglés de 1719. Por outra banda, o feito de non aparecer restos de ningún barco parece indicar que non se trata dun naufraxio, senón dunha exitosa manobra desesperada para evitalo, lanzando ao mar os canóns para gañar flotabilidad".
Para sabelo, será imprescindible acceder aos canóns.
