"Houbo días duros, de dor forte e febre alta, pero canto menos sufrimento transmitas, mellor"

Francisco Rivas Chavarría converteuse en noticia, sen pretendelo, hai un ano. Protagonizou o primeiro caso de coronavirus da provincia de Lugo, onde a pandemia deixa por agora case 12.00 contaxiados e 234 falecidos en doce meses, e foi tamén o primeiro hospitalizado. Este focense, que exerce de director de banca de empresas do Sabadell Galego para Galicia Norte, pasou unha auténtica corentena, illado nunha habitación do hospital Lucus Agusti, onde ingresou con pneumonía bilateral, e na súa casa. A súa experiencia hospitalaria foi dura. "As dores eran moi fortes, máis intensas canto maior era a febre. Moitas veces levantábame da cama para apoiarme na ventá porque non aguantaba dos cadrís. Estás mal, pero queres vivir", relata.

Rivas non trasladou ese drama persoal ao ámbito familiar ou social. Non quería preocupar á súa contorna máis próxima e tampouco á sociedade nos artigos titulados Diario dun aburrido que remitiu a este xornal. "Lamentarse non serve de nada, canto menos sufrimento transmitas, mellor", afirma. É unha máxima que aplica na súa vida e faino con máis afán para loitar contra unha doenza tan descoñecida como temida. "Cada día era un paso cara á meta, a curación, e quería aconsellar á xente que tivese coidado, pero sen caer en estado de pánico", indica.

Aínda que está inmunizado, a Rivas preocúpalle que moitas persoas "non sexan conscientes da gravidade desta pandemia" e alerta ante o risco dunha transmisión comunitaria. "A responsabilidade persoal é a mellor garantía para a recuperación sanitaria e económica", subliña.

A primeira noite no Hula pasouna mal, con moito frío. Tivo febre os 16 días que estivo internado, cinco deles con temperaturas moi altas. Ás dores lumbares uníase o cansazo.

O primeiro lucense con covid tivo a sorte de que o índice de saturación pulmonar non lle baixou de 91, polo que non ingresou na Unidade de Coidados Intensivos, "na que teño entendido que entrabas se tiñas menos de 88". Era consciente de que se enfrontaba a un duro inimigo. E máis aínda cando escoitaba a axitada respiración do becerrense da habitación contigua. Este home desprazouse de Suíza a Lugo para converterse no primeiro paciente de Uci do Hula, onde o tiveron 63 días.

A sensación de malestar provocou que Francisco Rivas deixase moitas chamadas de teléfono sen responder, a pesar da súa irresistible sociabilidade."Esgotábame falar, aínda que as mostras de apoio e as mensaxes eran reconfortantes". Estaba máis cómodo escribindo whatsapps. Pasaba as horas consultando a prensa e as redes sociais no iPad, lendo ou vendo un pouco a televisión.

Estaba illado na habitación e as visitas dos médicos e enfermeiros, con equipos de protección, duraban o imprescindible

A odisea inicial

A súa odisea comezou nunha viaxe a Madrid, a finais de febreiro do ano pasado , para celebrar o seu 60 aniversario e o aniversario da súa esposa, xunto aos dous fillos do matrimonio, un deles residente na capital española. "Alí foi onde me contaxei. Tiven os primeiros síntomas o día 29, xa de volta en Foz, con case 39 graos de febre", puntualiza.

No centro de saúde de Foz diagnosticáronlle unha gripe. A febre non remitía e volveu ao ambulatorio. Ese día xa estaba a súa médica de cabeceira, que o remitiu ao Hospital da Mariña cun síntoma engadido, unha pequena inflamación nos testículos, que, segundo descubriu despois, "pode ser uns dos indicios do covid". As súas peripecias non quedaron aí. Non melloraba e volveu dúas veces máis ao centro hospitalario. "Á terceira foi a vencida. Ao facerme unha placa detectaron a pneumonía bilateral. Tamén din positivo en coronavirus e quedei ingresado", recorda. Era un 8 de marzo.

Desde que enfermou ata que o internaron sentíase mal e apenas fixo vida social, o que evitou contaxios ao seu ao redor. Non permitiu que o visitasen os seus pais, que son octoxenarios, nin a súa sogra, de 92 anos. "Fixémolo por precaución, non porque souberamos que tiña covid. Na casa só estaba a miña muller", precisa. A súa esposa e un dos seus fillos deron positivo, pero apenas tiveron síntomas.

O meu nivel de anticorpos quedou en 113, cando a media oscila entre 15 e 30, polo que me elixiron para doar plasma

Precaución no hospital

Rivas Chavarría chegou ao Hula de noite, "rodeado de moitas precaucións. O coronavirus era entón un gran descoñecido", subliña. Confinárono nunha habitación con vistas, "unha peceira de luxo", cunha ampla ventá e illada cunha dobre porta. Está moi agradecido polo trato que lle dispensaron, aínda que matiza que o contacto con enfermeiros e médicos "era o imprescindible. A persoa coa que máis tempo pasei foi unha empregada que facía unha desinfección minuciosa pola mañá".

Unha supervisora controlaba que o persoal se puxese ben os equipos de protección —batas, máscaras, luvas e lentes—. Un completo uniforme de astronauta, sen físgoas. A demanda de Epis era moi elevada e houbo algún problema de subministración. "Á semana escaseaban as batas, pero arranxaron axiña o problema", conta Rivas.

O afán de minimizar riscos motivou que lle fixesen novas placas en Radioloxía cando saíu do hospital para o seu domicilio. "Atrasaron este exame ata abril, despois da alta", agrega.

O tecido empresarial necesita axuda. Hai que sulfatar con diñeiro as pemes, con criterios de eficacia e viabilidade

Tratamento

Ao internalo advertíronlle de que o seu estado era grave. Enfrontábase a unha doenza demoledora e sen medicación concreta. Deixáronlle claro que "non se sabía moito dela. Pedíronme autorización para darme un tratamento e comentaron que existían outras opcións se non me ía ben", recorda. Os médicos centrábanse en controlar que o virus non lle "danase órganos".

Medicárono con Kaletra, un retroviral usado contra a sida, "que non me fixo efecto" e con altas doses de ibuprofeno e ácido acetilsalicílico.

Aínda non se xeneralizara o uso do Remdesivir, un fármaco utilizado contra o ébola, cuxas propiedades terapéuticas disruptivas atacan o virus en fases precoces e evitan o empeoramento da enfermidade. "Non mo recetaron, pero xa se comezaba a usar", indica. Rivas tivo noticia do Remdesivir a través da neurocientífica e investigadora pastoricense Sonia Villapol, residente en Estados Unidos. "Coñezo á súa familia e mandeille unha mensaxe privada por Facebook. Díxome que ese medicamento era o máis utilizado en Norteamérica contra o covid-19".

Pensaban que tinga a gripe e fun tres veces ao Hospital da Mariña ata que me detectaron covid e pneumonía bilateral

Secuelas

Certificáronlle que estaba libre do virus en abril, tras saír do hospital e pasar dúas semanas en casa. Se se suman os días previos ao diagnóstico, pode dicirse que viviu unha auténtica corentena. Pero saír da lista de contaxios non significaba un alta real. "Tardei en poñerme decente, non digo ben, uns tres meses", recalca.

Cando o enviaron a casa levou unha gran alegría, "xa que a miña muller estaba confinada e soa". Tras un novo peche, e aínda que pasara tempo suficiente para ser negativo, insistiu en que lle fixesen a PCR antes de recibir a alta. "Quería estar seguro", afirma. Co test negativo críase curado, pero deuse de bruzos coas secuelas. "Fun á panadería, a 200 metros da casa, e parei porque me faltaba aire. Cando te ves así si que che traballa a cabeza".

Xa incorporado ao traballo sufría dores na falanxe dunha man. Atribuíuno ao uso do computador, pero era outra secuela, xa liquidada. Salvo unha tose puntual por unha pequena alerxia, Francisco Rivas pode dicir que o coronavirus é "un capítulo superado, pero non esquecido".

En vías de recuperación, fixo máis probas que cando estaba enfermo. "A médica de cabeceira volcouse comigo. Non quería darme a alta ata que estivese ben e deixara de cansarme", di. Nos hospitais de Burela e Lugo tamén espertou interese a súa situación. O seu nivel de anticorpos era 113, cando o normal oscila entre 15 e 30, e elixírono para doar plasma co que combater esta tráxica pandemia.

Tiven febre vos 16 días que estiven non Hula, pero non pasei á Uci porque a saturación pulmonar non me baixou moito