Escintileos e sombras do ouro de Tapia

¿POR QUÉ non ía querer alguén toneladas e toneladas de ouro? Pois por algunha razón en Tapia de Casariego, a dez quilómetros escasos de Ribadeo penetrándose en Asturias, a idea non acaba de facerlles ningunha graza. Ou non a todos. Vai para dúas décadas que unha empresa mineira comezou a sondar o subsolo nunha zona na que xa se sabía que hai milenios rascabas un pouco e saía ouro. Os romanos fixérono moito e ben. E con toda seguridade os celtas antes que eles. Pero non puideron levarllo todo. Os cálculos que se fixeron no primeiro intento de facer unha mina na localidade de Salave determinaron que o subsolo desa contorna albergaba o maior depósito de ouro de toda Europa Occidental. Pero alí segue.

A primeira empresa que intentou extraer ese mineral chamouse Astur Gold, nunha declaración de principios moi rechamante. Actuaron de forma bastante torpe no que se refire a sortear a oposición que o proxecto puidese atopar e fiárono todo a un único punto: crearían moitos postos de traballo en plena crise do 2008. Pero presentaron algún proxecto simplemente basto que aínda que logo foron corrixindo xeroulles unha imaxe e unha fama que xa nunca foron capaces de remontar.

O proxecto de Astur Gold quedou fóra de xogo e durante uns poucos anos parecía que todo acabara. Pero de súpeto os veciños desa zona atopáronse dun día para outro cunhas máquinas que moitos recordaban perfectamente: eran as que realizaban as sondaxes para tratar de establecer canto ouro e en que zonas hai no subsolo. Foi así como decatáronse de que a loita ía ter que continuar, por pura observación. Ninguén lles había comunicado nada en absoluto.

APRENDIZAXE. A oposición á mina de Salave non está formada por catro veciños bienintencionados pero pouco duchos na arte da protesta. Ao contrario. é tan ampla que a conforman multitude de colectivos algúns dos cales están moi afeitos a este tipo de pelexas e contan nas súas filas con persoas ben formadas, que entenden tanto de minería como de funcionamento da administración ou de dereito, así que enseguida retomaron as protestas onde as deixaron.

Ao facelo decatáronse de que a empresa que quería extraer agora o ouro de Salave chámase Black Dragon. E a ese nome lle superpusieron outro moito menos agresivo, Explotacións Mineiras do Cantábrico.

Iso que pode parecer unha nimiedad non é ningunha bobada. A xente que agora se encarga de Black Dragon, encabezados publicamente por Paul Cronin, está a facer as cousas esta vez de forma radicalmente diferente á primeira.

Para empezar, nesta ocasión non aforraron ningún paso administrativo e coidáronse moito de non xerarse ningún tipo de enfrontamento co Goberno do Principado, algo que hai quince anos non fixeron así.

Outra cousa que fan é gardar todo o silencio que poden e aínda que se se lles pregunta si ondean a bandeira dos beneficios económicos que xerarán á comunidade, fan moito máis fincapé en que o que queren facer estará milimétricamente coidado para que non teña impacto ambiental nunha zona tan bela como é esa de Salave.

Tan en silencio foron facendo as cousas que se atopan xa nunha fase moi avanzada da tramitación. O seu proxecto, como non pode ser doutro xeito tratándose dunha mina de ouro, é multimillonario.

Black Dragon desembolsará 84,3 millóns de euros só para empezar a traballar e pór a mina en marcha segundo o propio plan que eles mesmos presentaron denominado Preliminary Eco- Dous enclaves da mina e protesta contra a súa construción. nomic Assessment (PEA).

A ese diñeiro, que non é pouco, sumaranlle outros 17 millóns de euros durante os catorce anos de vida útil que lle calculan á mina. Iso engloba o proxecto completo, que inclúe catro anos de obras antes poder comezar a obter algún retorno da explotación mineira.

A pesar desas cifras Cronin xa declarou nalgunha ocasión que baixo o seu punto de vista trátase de "un gasto de capital inicial relativamente baixo". Tamén afirmou que o proxecto que presentan "minimiza o impacto visual e de superficie" ademais, desde logo, de non contaminar en absoluto.

Todo iso a cambio de sacar de debaixo dos lagos de Silva, como se lles coñece, 19.200 onzas de ouro ao ano durante once anos. En Tapia non só extraerán o mineral, tamén se fará o triturado, moenda e flotación, para despois sacar o produto por mar a outras zonas para acabar o proceso. As súas contas son dar emprego a cincuenta persoas.

OPOSICIÓN. Pero o proxecto, que acaba de pechar no Principado a fase de alegacións, ten centos delas e de todo tipo. Como xa sucedeu a primeira vez situáronse en contra moitísimas persoas e decenas de colectivos. O último en facelo público foi a confraría de pescadores de Tapia de Casariego, onde están convencidos de que a pesca se verá tamén afectada pola construción dunha mina que, en realidade, atópase case pegada ao mar. Xunto a eles, Ecoloxistas en Acción, a Coordinadora Ecoloxista de Asturias ou sindicatos gandeiros e agrarios.

Aínda que as súas alegacións son variadas, hai unha bastante común, que é o tratamento dos residuos, que eles aseguran que non está nada claro.

A extracción de ouro implica complexos procesos químicos nos que se utilizan materiais moi contaminantes. Mentres a empresa sostén que todo se fará coas máximas garantías para que non haxa ningún problema, nas súas alegacións estes colectivos sosteñen o contrario.

Xunto a eles, moitos gandeiros da zona sosteñen que isto acabará co seu modo de vida e acabará por contaminar a contorna no que traballan.

Esta vez os responsables de Black Dragon apelan publicamente desde a súa páxina web a que traballarán de forma moi especial na "aceptación da comunidade". Nela hai quen espera a mina como oportunidade de emprego. A polémica segue brillando.