Todos a unha. Sen fisuras. Unidos ante a incerteza e a preocupación que se cerne sobre As Pontes, un pobo que creceu e prosperou ao abrigo dunha central térmica que leva xa demasiados meses sen botar fume.
Os primeiros en dar a voz de alarma sobre a suba do prezo do CO2 e a falta de traballo foron os camioneiros, que continúan encerrados nas casas consistoriais das Pontes, Vilalba e Ferrol, esixindo unha "transición enerxética xusta".
Despois chegaron os sindicatos para advertir da perigosa situación das empresas auxiliares que operan para Endesa. Despedimentos e contratos sen renovar. Un panorama negro como o carbón que obrigou a centos de traballadores a saír á rúa, unha medida que se amplía este mesmo xoves coa convocatoria dunha folga de 24 horas para as contratas, mentres que o persoal de Endesa está chamado a parar de 12.00 a 13.00 horas.
E agora, con todo no aire, o berro é unánime, compartido polos veciños, pero tamén polos empresarios, comerciantes e hostaleiros da localidade. Todos implicados nunha loita que non será sinxela nin moito menos curta.
"A xente cría que isto era só un problema dos camioneiros e aféctanos a todos", di Estefanía Urueña, de Urbo Moda, quen vaticina que co peche da central "o volume de compras reducirase na metade da metade".
José Rodríguez: "Hai que aproveitar esta crise para buscar alternativas en positivo. As Pontes ten futuro e moito potencial"
Igual de desoladoras son as cifras que baralla Tino Fernández, do Marbella. Calcula que as vendas na hostalería descenderon nos últimos anos "nun 25 ou 30%". "Co peche de Endesa será insostible. O que coñecemos como negocios pasarán a ser medios de vida sacrificados e con dedicación exclusiva", di este hostaleiro pontés, que non se saca o seu chaleco amarelo nin detrás da barra, un símbolo co que busca visibilizar unha loita compartida.
Precisamente á "unión" é á que apela José Rodríguez, o presidente de Cohempo —a asociación que aúna a comerciantes, hostaleiros e empresarios das Pontes, e que suma máis de 120 socios—, para combater este mal momento que vive a localidade.
"Este pobo xa superou outras crises anteriores. Hai que aproveitar esta que temos agora para buscar alternativas en positivo. As Pontes ten futuro e moito potencial, e iso é o que temos que ter presente", argumenta Rodríguez, quen destaca que o 100% dos socios da entidade participaron activamente nas mobilizacións e peches —tamén o fixeron outros comercios que non están en Cohempo—, e este xoves volven mostrar a súa solidariedade baixando o enreixado a partir das 19.00.
A esa hora está convocada unha manifestación, con saída desde a Praza do Carme, na que todo un pobo reclamará solucións ao parón da central. "As expectativas son boas. Logo das mobilizacións anteriores, cremos que se xuntarán máis de 3.000 persoas na rúa", prognostica Rodríguez, quen confía en que todos estarán unidos "ata o final".
Estefanía Urueña Bouza, unha das cabezas visibles de Urbo Moda, defende que a problemática das Pontes non só ten que ver cos camioneiros. "A xente tense que concienciar, é un problema de todos", di a nova empresaria, que cuantifica nun "90%" a porcentaxe de ingresos do seu negocio que dependen de clientes vinculados con Endesa.
Tino Fernández Aldrey, propietario da cafetería O Marbella, non abandona nin detrás da barra o chaleco amarelo. "É unha forma de visibilizar a nosa loita", afirma, recoñecendo que entre os veciños e os propios hostaleiros "hai preocupación, incertidume e xa nalgúns casos empeza a palparse a desesperación".
A moza Sonia Arnoso está á fronte do seu salón de beleza Him&Her desde 2016, un negocio que funciona moi ben, pero que non é alleo á problemática da central. "De momento non, pero se a xente colle medo, non tardarán tanto en deixar de consumir e xa non haberá futuro", confirma a perruqueira, que cre que sen alternativas "isto vai ser un pobo de xente maior".
Marta Otero abriu a súa tenda de roupa hai escasas dúas semanas na céntrica Avenida de Galicia. "Non era o mellor momento, pero aventureime e estou contenta", di a emprendedora, quen se sumou a todos os peches desde o primeiro día. "Pechando perdes, pero hai que ser solidario e implicarse ante este problema. Cada un ten que achegar o seu grao de area", engade.
