Xoán Guerreiro fuma baixo en sal. Está sentado xunto a unha ventá orientada a Portugal. A luz brilla con desgana, tamizada pola chuvia. "Isto é París, Montmartre,...", destaca sinalando o tellado grisón de enfronte. Fala pausado, sabio; como un poeta persa anterior a Cristo. Na mesa branca hai un bodegón de mazás nunha fonte marrón e un cinceiro que foi unha lata de atún desalgado noutra vida.
Enfronte ten un caballete esvelto co cadro no que anda. Será parte da vintena de Inherencias, a mostra que abre o venres na galería La Catedral 1, Bispo Basulto. Guerreiro (Xove, 1956) regresa dous anos despois a Lugo como pintor; como cidadán regresou o ano pasado, cando asentou. O bacherelato é a patria do home, como nunca dixo Rilke. Guerreiro estudou secundaria nos maristas.
O seu apartamento está na parte vella, entre bloques de granito erosionados por ventos seculares e tellados negros. Pinta entre fogóns e potas. Na súa casa recende a caza, cogomelos e outono porque unha parede limita coa cociña dun restaurante e comparte parede coa cociña doutro. A sala de estar é a Praza do Campo. Baixa prolongar cigarros e tomar café. Estes días van visitalo artistas e fálalles de Inherencias, "desas cousas que tes pegadas, que sempre están contigo". Guerreiro ten un aura de imaxes de Lugo e de Porto; de faros, mares, froitas,... que depositará en La Catedral.
Despois do bacherelato, viñeron os estudos de Belas Artes en Madrid. Lugo era o lugar para coller o tren. Agora sérvelle como intercambiador ferroviario. Ten a incertidume e a liberdade dos profesionais ambulantes. O seu cabalete é itinerante e lixeiro.
Guerreiro vai presentar os primeiros lenzos que realizou desde que se mudou a vivir na cidade, dous anos despois da anterior mostra
Frecuentemente vai ao norte, a Xove; outras ao suroeste, a Porto; pero mantén a ilusión de subir a un vagón cara ao leste, á Toscana —"de Siena para arriba"— e botar unha tempada baixo a sol de Boticelli, Ghirlandaio e Bazzi.
Guíase pola luz. A luz de Lugo é parisina, gris e filtrada. "Porto ten unha luz reflectida, a Toscana unha luz directa. Os portenses pintan de cores as casas sen ningún reparo". Gústanlle os tons pastel dos edificios lusos, "hai unha gama preciosa de vermellos, ocres e amarelos". "A luz é a alma das cousas. Se non teñen luz son insulsas. Unha cámara pode reproducir calquera imaxe".
Xoán Guerreiro non precisa do mundo perfecto da fotografía, pero si do mundo ordenado da pintura; dese ámbito no que toma as decisións e non hai imprevistos que o desconcerten.
Na mañá deste luns non ía pintar, ía pasear polo seu salón —arredor do manancial de San Vicente— porque está atento á sáude dun familiar. "Se teño unha preocupación non dou traballado". Guerreiro necesita estar emocionalmente calmo para concentrarse. As catro esquinas do lenzo son unha protección dos medos e os imprevistos, achéganlle serenidade a ese dominio da técnica que mantén afastadas as incertezas.
O xovense soporta os seus temores, pero non se descarga dos alleos. Despois do bacherelato e de Belas Artes seguiron uns anos como panelista en Alcoa. Era responsable de varias máquinas; el que é tan responsable de seu, que teme fallar dende cativo. Como o futuro da empresa na Mariña está grisáceo como un tellado vai doar aos traballadores "unha serigrafía para a caixa de resistencia". Logo se interrumpe. Debe facer unha chamada ao familiar enfermo.
