Cientos de personas abarrotan año tras año por estas fechas el pequeño núcleo de O Cebreiro. Sus escasos 20 habitantes se multiplican por mil con la fiesta de Santa María y este lunes con la romería del Santo Milagre. Estas celebraciones centenarias se siguen manteniendo muy vivas hoy en día, pero las tradiciones han ido cambiando. "Cando eramos nenas era habitual ver á xente subindo ao santuario de pé ou incluso de xeonllos. Había colas de fieis chegados de todos os puntos peregrinando toda a noite cara ao santuario. Hoxe en día a afluencia é a mesma ou incluso maior, pero a xente soe vir en coche e non se fan tantos rituais", explican Marta y Montse Castro, dos vecinas de Pedrafita que conocen muy bien la festividad pues llevan más de 30 años participando como voluntarias.
"A primeira vez que viñen tiña 13 ou 14 anos. Elías Valiña, o promotor do Camiño de Santiago, era o párroco da vila e foi el o que me animou a colaborar coa festividade porque precisaban voluntarios. Desde aquelas veño anualmente", relata Marta, pero reconoce que la fiesta que vivía de niña era distinta a la actual. "Antes o ambiente era máis devoto, agora é máis lúdico. Hai 30 anos só había fieis e hoxe en día xúntanse tamén turistas, peregrinos ou visitantes. Hai xente que ven escoitar unha misa e vaise, outros achéganse a ver os postos ou ás verbenas... Segue habendo moita fe no Santo Milagre, pero as cousas fanse doutro xeito", indica, al tiempo que reconoce que el perfil de gente también es distinto. "Os máis devotos soen ser os maiores, o mozos achéganse máis pola festa, excepto os que viviron a tradición na familia que seguen fieis á celebración de antano".
Pese a todo precisa que aún perdura gente fiel a las tradiciones. "Aínda se pode ver alguna persona dando voltas ao redor do templo de xeonllos, comprando ducias de velas para toda a familia ou escoitando unha misa tras outra. Sen embargo, o que antes era habitual, agora chama a atención".
Hace años las familias también aprovechaban la celebración para llevar la comida y hacer un picnic alrededor del santuario. "Todo o entorno a estaba cheo de xente comendo, era moi fermoso", recuerdan las hermanas. En la actualidad el entorno del templo se llena de puestos, pero aún quedan visitantes que se animan a organizar los banquetes en un área recreativa cercana.
PROCESIÓN. "Onde máis se nota o cambio é na procesión. Antes sobraba xente para levar á Virxe, agora é difícil atopala. Desde hai uns anos son as mesmas persoas as que se encargan disto porque escasean os voluntarios", remarcan las hermanas, quienes tras varias décadas viviendo en primera línea las fiestas recuerdan multitud de anécdotas, pero guardan en la retina una muy especial. "Había un home en silla de rodas que tiña moita fe e acudía todos os anos ao santuario pola romería. Un bo día entrou de pé, foi algo sorprendente. Estaba curado! O señor sempre dixo que fora grazas ao Santo Milagre".
Las voluntarias se afanan los días previos a la fiesta por mantener todo listo, un trabajo que hacen con cariño y dedicación y su devoción por el "Santiño" —como llaman algunos al Santo Milagro— se transmite de generación a generación. "Bauticeime, fixen a comuñón e casei neste templo, e a miña filla de sete anos vai polo mesmo camiño. É algo que se leva dentro", asegura Marta.
