Acceda a todos os contidos da última edición do suplemento 'Táboa Redonda'
AS CATRO cousas que nos poderían ter levado a Francia nese tempo no que era necesario viaxar coa cabeza, sucedía que o cine tiña máis interese en liberarse a si mesmo que ao espectador; a literatura era unha superposición de introspección no ego; a música era francamente adulta, moi adulta, orquestrada e moi dramatizada. Incluso Johnny Hallyday. Estaba moi ben o xersei de colo subido e algunhas rimas guturais pero eran señores, non? Quedaba o teatro, pero o teatro nunca está para as grandes seducións. O teatro é como aquela marca de perfume: sempre xoga nas distancias curtas.
Sempre pensei que os teatros son como os países. Francia é un país que se cre grande cun teatro que se cre grande. Incluso pode que o sexa. Galicia é un país que se pensa pequeno cun teatro que se pensa máis pequeno aínda. Inglaterra é un país que se pensa único, irrepetible e con dereito cultural de pernada. O seu teatro e a súa música tamén. A diferenza da novela, o teatro francés non conseguiu arraigar en Galicia. Tivo algunha fortuna co Centro Dramático Galego naquel tempo de Molière con ‘O enfermo imaxinario’; era 1986 e Galicia estaba disposta a asumir a súa modernidade como unha longuísima ringleira de chalés adosados e que todo o teatro fose unha comedia sen solución de continuidade. Claro, Molière non é Shakespeare. E coa agudeza da frase rematan as posibilidades de ter o teatro francés como referente.
Pero, despois da Revolución, Francia volveuse máis interesante. A pesar do que se diga agora, despois da revolta Francia volveuse burguesa porque non eran as clases populares as que se enfrontaban á aristocracia. En realidade a tensión producíase entre a burguesía que xa posuía o diñeiro e unha monarquía que quería seguir vivindo como se o diñeiro non gardase relación ningunha co poder. Despois da Revolución, Francia foi burguesa, pero esa burguesía amoblada gustaba máis da novela que do teatro. Porque o teatro, despois de todo, precisa da participación do público. A novela pode practicarse a soas. Aínda así, en Galicia teríamos agradecido algo máis de burguesía gala. Por superflua que pareza, a burguesía francesa é moito mellor que o absolutismo español.
Quizais a Francia que tivo máis éxito entre nós foi a que era menos Francia. En parte pola mala prensa das invasións, en parte porque en canto comezou o século XX no país que non é veciño de Galicia dábanse situacións que ampliaban a visión do mundo. Francia apropiouse das vangardas e o teatro abriu unha liña de puntos que quizais podería unir a Jarry, Artaud e Cocteau. Unha liña que nalgún punto tocaría a María Casares e que, noutro itinerario, debería chegar ata Koltès, que tivo máis chamada en Galicia.
Tamén debería buscarlle acomodo a Beckett e ao seu afrancesamento. Pero estou distraído pola importancia de Le Pen en Europa. Porque como no teatro, os intérpretes da historia confunden síntoma e causa. Le Pen é só o síntoma de que Europa abandonou os europeos. Pero agora que o penso, isto non é teatro.
