Desde Brigos a vista que tiña o escritor Jesús Fernández González (fundador en 1900 do xornal As Ribeiras de Chantada) do seu pobo en 1908 fixo que o describise no maurismo conservador como "tacita de prata repuxada". Na ditadura primorriverista aparece de novo esa terminoloxía na revista fomentadora do turismo Madrid, cunha reportaxe titulada Chantada, país pouco visitado. O período republicano incrementou as iniciativas turísticas con importantes cambios desde o Padroado Nacional.
As políticas turísticas empezan a construírse na posguerra. A maquinaria franquista solicita en outubro de 1946 desde a coruñesa Delegación Xeral do Turismo ao rexedor Luis Campo informes turísticos do municipio. O documento datado o 1 de novembro omite a altitude (por descoñecemento) e aloxamentos (por carecemento), indicando no referente a industrias que hai "fábricas de queixos e manteigas, tres de curtidos, dous de tellas e dous serradoiros". No referente a caza, "perdiz, lebre e coello"; e a pesca. "troitas, salmonetes, peixes e anguías nos ríos Asma e Miño".
Destaca en gastronomía que non hai nada típico "fóra da empanada". Menciona as comunicacións, feiras, mercados, festas, romarías e a paisaxe, "en grao sumo fermosa de Galicia, con parte de montaña e ribeira, esta na conca do Miño", e finaliza cos monumentos dos que salientan: "a Torre de Arcos, as sepulturas de Fornas, a igrexa de Pesqueiras e a calzada e ponte romana de Belesar".
O 16 de decembro de 1950 apróbase a Lei de Réxime Local pola cal determina a competencia municipal para "o fomento do turismo, protección e defensa da paisaxe, museos, monumentos artísticos e históricos, praias e balnearios" e a provincial en "a conservación de monumentos e lugares artísticos e históricos e desenvolvemento do turismo na provincia".
Un documento de 1963 xa fai referencia á empanada, a torta de noces ou os viños de San Fiz, Nogueira, San Pedro ou Pesqueiras
Baixo esta Lei, en novembro de 1952 empézase a crear desde as Deputacións "un ficheiro artístico nacional, rexional e pintoresco, pobo por pobo" coa finalidade de favorecer "o desenvolvemento do turismo, ofrecendo facilidades para a visita e coñecemento dos monumentos, divulgación das súas belezas e evitación de posibles danos". En xaneiro de 1953, o alcalde Joaquín Yebra-Pimentel recibe instrucións do Goberno Civil a través de comunicado da Dirección Xeral de Belas Artes-Sección do Tesouro Artístico informando que "ante as continuas queixas pola desaparición de valores artísticos, debida ás reformas dañosas en palacios, casas e conxuntos pintorescos, arcos, pontes antigas e demais elementos tanto urbanos como de paisaxe, lembra o interese porque as autoridades protexan a conservación destes elementos".
A materialización en política municipal referente ao sector turístico non sería ata a reunión dos alcaldes lucenses na I Asemblea Provincial de Turismo, en 1963. Jose Manuel Vázquez asina como alcalde un documento "para polarizar as grandes correntes turísticas internacionais, aínda que habemos de confesar que a provincia de Lugo (cos seus encantos e atractivos) non se atopa comprendida nese grupo de privilexio (as chamadas de primeira magnitude)". Nestas consideracións afirman que a diseminación dos monumentos "poden interesar ao erudito, historiador ou arqueólogo, pero non son tales que basten para espertar a curiosidade do turista medio que, desgraciadamente, non alcanza a valoralos debidamente".
Na proposta de usar os recursos naturais e artificiais do Miño para o turismo tentaron implicar a propia Fenosa
Recoñecen que só a paisaxe "de imponderable beleza, ofrécesenos como arma poderosa para ser esgrimida na loita en prol do turismo", augurando que terían esperanzas de éxito Lugo capital, a costa e O Roteiro dos Encoros para deportes acuáticos (aconsellados polo Congreso de Turismo celebrado en Roma).
CHANTADA. En canto a Chantada, o documento recoñece que a súa rede viaria é pésima, fóra da potencialidade da estrada Lugo-Portugal (N- 540) "cuxa construción se iniciou en 1882 e convértese en auténtico cordón umbilical, non só desde o punto de vista comercial, se non porque por ela hanse de canalizar as correntes turísticas que cheguen a nós".
Danlle importancia ao románico rural (que se impón a súa catalogación) e á Ribeira Sacra, sinalando que preto de Tarrío atópase "un das paraxes máis asombrosas de toda a xeografía galega, dando vista aos históricos Cóbados de Belesar, puidese construírse con pequeno custo un miradoiro de inigualable beleza". En canto á rede hostaleira engade que hai "dúas pensións de terceira, unha de segunda e dúas hospedaxes aínda sen clasificar", inclinándose pola construción dun Parador.
EMPANADA E VIÑO. A gastronomía apóiana coas críticas eloxiosas de Trapero Pardo e Álvaro Cunqueiro, onde destacan "as famosas empanadas, singularmente as de raxo e zorza e as zocas similares ás de Monforte de Lemos, as filloas con sangue de porco con mel e a torta de noces propias da montaña". Recoñecen a súa especialidade no sector vinícola, destacando Do Inferno entre outros das ribeiras de San Fiz, Nogueira, San Pedro, Pesqueiras, moi dignos de alternar cos mellores caldos da rexión galega, onde Moure Mariño propuxo a súa exportación en xerras de bergaza que fabrican os artesáns de Sabadelle, Merlán e Sariña. "Son viños que alegran o corazón, sen subirse á cabeza", dixo.
En xuño de 1964 o Ministerio de Información e Turismo solicita "os servizos de interese turístico para a Guía Hostaleira de 1965" e en agosto desde a Dirección Xeral de Promoción do Turismo insta cubrir un cuestionario para a Axenda Turística 1965 onde se recomenda ao Concello as excursións nun itinerario románico.
Baixo a alcaldía de José Regal, en agosto de 1964 teñen que declinar a recomendación de crear unha Oficina de Información de Turismo por adoecer o Concello dun forte déficit.
POLO RÍO. En abril de 1967 os alcaldes dos municipios da presa de Belesar reuníanse na Deputación co presidente e a Comisión de Turismo e Deportes.
Tiñan un gran interese "na promoción turístico-deportiva e que Fenosa participe nesta inquietude". Ás dez da mañá do 17 de abril organizaron unha xira polo salto de Belesar comprendida entre o "Clube Fluvial de Portomarín ata a illa de Quintela (Guntín) na barca motora do médico-forense de Sarria". Xantaron no Clube Fluvial de Belesar, onde realizaron unha visita á central hidroeléctrica.
O delegado de turismo Alfredo Sánchez Carro avogaba por aquel entón por explotar os recursos naturais e artificiais do río Miño.
OS PARTICIPANTES. Foron a navegar na barca Santa María (lancha de arquiler) o presidente da Comisión de Turismo e Deportes da Deputación de Lugo, o deputado Daniel Varela Piñeiro e os alcaldes de Paradela, Manuel Pallares López; O Páramo, Julio Moreira Arcas; o tenente alcalde de Portomarín, José Pereira López, e José Regal Vázquez (con outros concellais) e o de Saviñao, Manuel Lamelo Díaz.
