Tras a ligazón do monarca Fernando VII con María Cristina de Borbón nacería a súa única descendente. Preocupado pola herdanza do trono, promulgou a Pragmática Sanción pola que se abolía a Lei Sálica de 1713 que excluía do trono as mulleres, coa cal permitía coroar á súa filla Isabel II en detrimento do seu irmán Carlos V. Ao insurxente infante e os seus partidarios non lle fixo moita graza que perdese o reinado e ao morrer o chamado Rei Felón en 1833, ese cóctel ideolóxico de intrigas palacegas e políticas dividirían a sociedade, iniciándose tres guerras civís entre isabelinos (liberais) e carlistas (absolutistas).
Aínda non tiña tres anos cando Isabel II (coa rexencia da súa nai) sentou no trono e en Chantada postulámonos ao seu reinado a noite do 18 de decembro de 1834, cando o alcalde maior Francisco Monseo quixo coñecer "o estado de espírito público ordenando botásense un gran número de ducias de fogos artificiais na praza e repenicasen as campás; así se executou e ben pronto se achou chea de xente que poboaba ao aire de vivas a Isabel II, a María Cristina e ás nosas liberdades". A súa casa apareceu repentinamente iluminada e logo seguíronlle outras, mentres que os "concorrentes pasearon por todas as rúas entoando himnos alusivos ás circunstancias e dando probas nada equívocas da súa firme adhesión á xusta causa".
Na madrugada do 19 fixáronse edictos, polos que dispoñía o alcalde "houbese iluminación xeral e repenique de campás na próxima noite. O mesmo deu conta un abundantísimo convite á tropa destacada nesta vila composto de garavanzos, arroz, carne, pan e viño; a que tivo o gusto de gozalo na propia praza, fronte á casa do dignísimo patriota que a obsequiaba". Ao terminar os soldados empezaron a bailar coas xentes do pobo entre a lucida iluminación e multitude de fogos artificiais de todas clases "que quixeron pagar o señor alcalde maior e os dependentes do xulgado".
O vicepresidente Juan Gómez de Castro escribe que "co repenique de campás, a reunión e contento de vellos, mozos e nenos de ambos os sexos que corrían ás rúas tolos de xúbilo".
As danzas que se dispuxeron con gaitas galegas, os himnos patrióticos e vivas que por todas partes se oían, formaban o contraste máis delicioso, convertían aos virtuosos sentimentos que abrigan nos seus peitos os naturais e era fiel anuncio dun venturoso e próspero porvir.
Nun grupo oíase a letriña máis significativa cuxo retrouso dicía: "Se Don Carlos quer coroa/Que á faga de papel/Que á que deixou Don Fernando/É da súa filla Isabel". E noutro entoaban as mozas da primeira clase desta vila un himno, composto no mesmo día, de cuxo contido se pode vir en coñecemento polo seguinte panfleto con que concluía:
"Ninfas chantadinas/De mirtos, de rosas/Coroas preciosas/Tecede a Isabel/ Veredes dos Minas/As armas gloriosas/Fixar presurosas/O seu sacro dosel".
Gómez de Castro aseguraba que "tal é o sentido deste país e tal a barreira en que se estrelan as tentativas dos inimigos do goberno que estas son as opinións gravadas con caracteres indelebles e penetrantes nos corazóns da maior parte dos españois e que non cambiarán as falsas persuasións, nin o terror dos malvados. Todo o partido será feliz baixo os auspicios deste señor alcalde maior, que sabe con indicible entusiasmo pospoñer os seus propios intereses aos dos seus domiciliarios".
O ENFRONTAMENTO. Na mañá do 9 de marzo de 1835 unha facción de 40 homes, deles 18 a 29 da cabalo, acaudillados polo rebelde Francisco Xavier Martínez Villaverde (irmán de Juan, Presidente da Xunta Carlista Superior Gubernativa de Galicia) e o exoficial Sarmiento, chegaron silenciosamente á praza de Chantada. Eran as cinco e media da mañá e co seu ataque iníciase a primeira Guerra Carlista na vila (1833-1840).
Ao escoitar ruídos sospeitosos o sentinela do retén de Urbanos "deu o quen vive, trataron os facciosos de sorprendela, mais cumprindo coa súa obrigación deulles o alto e chamou ao cabo de garda; fixo lume ao primeiro dos que se lle dirixían e o xefe Sarmiento foi ferido, e dise que mortalmente, en cuxo acto o Urbano foi morto e a facción rompeu un lume vivísimo cara ao corpo de garda e a casa do Marqués de Valladares".
Os Urbanos salváronse ao escapar por detrás da casa e refuxiarse no río Asma, daquela os facciosos dirixíronse "ao cuartel que ocupaba o destacamento da compañía de observación de Monforte, este preparouse á defensa; e habéndolles dito que se rendesen ao berro de viva Carlos V contestaron con vivas a Isabel II, rompéndose o lume por uns e outros. Foi morto un faccioso e feridos outros e vendo que non podían render a aqueles valentes, trataron de poñer lume ao cuartel".
Ás sete sacaron da súa casa ao Corrixidor "para que fixese render aos que se encerraban no cuartel, ofrecendo o rebelde Martínez Villaverde, baixo a súa palabra, que non lles faría ningún dano; aquel ancián convidounos e o sarxento cedeu e entregouse; máis que horror! No acto desarmáronos e espiron e diante da casa do mesmo Corrixidor fixéronos botar boca abaixo, e a tiros e baionetazos matáronos a todos; 14 foron estes desgraciados, tres feridos de gravidade e tres unicamente os que puideron escapar".
SAQUEO. A casa do Corrixidor foi desvalixada e a súa neta ferida gravemente na cabeza e roubaron as casas de "os señores Gutiérrez, Lorenzana, Magesté e Costa e destruíndo o que non levaron, roubaron mulas, cabalos e eguas, e porción de solto e recollendo algúns fusís e as municións que había, marcharon ás dez da mañá".
Un chivatazo ao capitán Francisco Boán (comandante da columna provincial de Monterrei e pertencente ao cantón da vila de Chantada) fixo que o 7 de abril de 1836 sorprendesen en Bandomil (Taboada) á facción do Villaverde ás tres da tarde.
Segundo o parte oficial emitido polo capitán Boán "achábase devandito xefe con 34 cabalos e eguas, 12 infantes quedando ao noso poder, o resto morta con 16 cadáveres vistos, cinco prisioneiros, entre estes tres que din ser os patróns da casa onde se achaban e entre as eguas a famosa que montaba o referido xefe, armas e documentación". Martínez Villaverde consegue fuxir e "entre os detidos que foron pasados polas armas: Domingo Barreal (capitán da facción), Manuel López e o clérigo Juan Jul".
MORTE. O Villaverde atoparía a morte ás catro e media da tarde do 30 de maio de 1836 nas proximidades de Lugo (no lugar do Torrón) cando baixaba con 90 cabalos a facer un recoñecemento á cidade, "chegando ata a ponte do Miño que non dista dela medio tiro de bala".
O Gobernador José García de Villalta escribe que "a morte de Villaverde é de felicísimo auspicio para a pacificación da provincia, pasaba este caudillo rebelde entre os seus secuaces polo máis audaz, activo e intelixente, á vez que o único organizador e o de mellor concepto".
