Acceda a todos os contidos da última edición do suplemento 'Táboa Redonda'
ANDRÉ GIDE viaxou polo Magreb en 1896. Organizara unha viaxe de vodas —ese rito atávico— tras casar coa súa curmán Madeleine. Casou sen ganas, porque llo enconmendara a nai como derradeira vontade. En Túnez métese nun "café escuro, ao que non ían máis que altísimos negros do Sudán. Algúns tiñan un dedo do pé cortado como símbolo da súa submisión". Explica Gide que eses escravos sudaneses que tanto o atraen eran devotos dos perfumes. Colgan dos turbantes uns ramallos de xazmín oloroso que dan "ao seu semblante a expresión dunha languidez voluptuosa". Ás veces, "como non aspiran abondo para o seu gusto, meten nos orificios do nariz algúns pétalos engurrados".
Poida que, no caso de que sexa vostede lector en galego, estea vostede afeito a perfumes e incensos. Manuel Veiga denunciaba hai unha semana en Biosbardia que "a que se denomina literatura galega hoxe en día está demasiado preocupada por agradar, por facilitar o acceso dos lectores aos seus argumentos —sempre manexábeis e oportunos— e por iso mesmo se ve insincera, superficial e claramente superada por outros libros que compiten no mesmo mercado". Non sei que podo argumentar despois de ler isto. Soamente confirmo que a nosa literatura é infantil, tanto a dirixida a nenos como a adultos, e que o trato que recibe por parte da crítica é condescendente.
Mesmo na sucesión do presidente da Real Academia Galega, Xesús Alonso Montero, veremos como se desenvolve o paternalismo académico. Alonso Montero avisou de que marcha en abril —se é que marcha— e xa roda a ruleta da fortuna. Os académicos —agrupados en galácticos, bloqueiros e mareantes— van facendo as súas apostas. Os nomes con máis eco no vento do leste que sopra dende a metrópole compostelá cara a provincias son os de Margarita Ledo e Víctor Freixanes. A primeira achegaría unha poderosa intelixencia e fuste cultural, que se ven acompañados por pertencer xa á directiva da RAG e ser muller. Podería reunir máis votos que Freixanes, que non terá o apoio dos académicos esquerda nacionalista porque non lle atopan o prestixio intelectual por ningures. O exdirector de Galaxia poida que nin sequera conte con todas as papeletas do ámbito da editorial, dado que houbo de deixala con pés de gato.
Tamén soan Ramón Villares e Rosario Álvarez, pero din nos mintireiros verdadeiros que o xermadino pide descanso cando acabe mandato en 2018 no Consello da Cultura Galega (CCG). Daquela sería Rosario Álvarez quen collería as rendas desa cuádriga dourada que é o CCG. A institución carece do pouso e o prestixio da RAG, pero desbórdaa en orzamento e capacidade promotora.
O misterio viático vai ser con quen comungan os ferrinianos na elección da Academia. Xosé Luís Axeitos largoulle a Ana Romaní pola Radio Galega o xoves un discurso capaz de prender a Rosa de Lume polo seu anarquismo: "A Academia está secuestrada". Mesmo acusou a Alonso Montero de ser "un home de palla". Esas expresións podería aplicalas ao seu tempo como secretario da RAG con Ferrín. Se o escritor ourensán non consentira que Axeitos lle gobernase na casa, tería acabado o mandato como presidente.
Os académicos teñen que unha importante decisión que adoptar, pero a miña non é menor. O domingo organizouse na casa unha cata de aceites cordobeses de cinco variedades (hojiblanca, picual, manzanilla, arbequina e frantoio) para que elixísemos dúas de consumo habitual: unha para ensaladas e outra para a ‘cuisine bourgeoise’ que se estila na casa; onde temos superada a cuisine de terroir, que os novos chefs finxen recuperar.
Os aceites de Puente Genil que probamos teñen a cor tolda e o pouso que garanten pureza, e son ricos en aroma e sabor. Probándoos cun pan de moita miga que fornean en Antas de Ulla lembraba a literatura de Ánxel Fole: o talento e o oído para recrear ambientes que brillaban baixo unha prosa sen depurar.
Despois de xantar deiteime para durmir unha sesta pequenoburguesa no meu sillón branco con forma de ovo baixo unha manta tricotada a man. Estiven soñando co café tunecino de André Gide, no que "un dos sudaneses cantaba, outro contaba historias; e pombas amestradas revoloteaban e se lles pousaban nos ombros". Que bonitamente minte Gide!
Espertei para cambiar a postura e volvín quedar durmido. Nese segundo soño abandonei a decadencia sensual do Magreb porque se me apareceu o edificio da Real Academia Galega, que se afundía coma a Casa Usher de Poe. Henrique Monteagudo xa o advertiu.
A miña soneca viuse interrompida por unha chamada intempestiva de Antón Lopo, que se converteu nun proletario estajanovista da edición con Chan de Pólvora. Contoume o seu precioso proxecto: A Biblioteca de Mesopotamia, unha colección que recollerá a literatura desa babilonia fecunda que é a bisbarra de Lemos. Quería consultarme sobre un texto de Ánxel Fole en El Progreso. Con Antón sempre falo en francés, sendo el discreto cos meus titubeos. Como sei que botou un tempo en Essouira (Marrocos) quixen colocarlle unhas reflexións escándalosas sobre André Gide, pero non se deixou.
