Acceda a todos os contidos da última edición do suplemento 'Táboa Redonda'
EL LIBRO de Gloria Fuertes. De Gloria Fuertes. De verdade que hai persoas que pareceron elexir o seu nome antes de nacer, véndose vir. Que para que Gloria escribise tivo que nacer pobre, perder dous amores na guerra ou contar ovos nunha leitería. Tivo que ser tan libre para poder escribir –porque nunca ninguén lle dixo que o fixera– que só podía chamarse Gloria Fuertes. E tivo que ser Gloria, aínda que "si me hubiera llamado Glorio, otro gallo me habría cantado".
Este libro que teño nas mans, que conta todas estas cousas e moitas máis, é o libro de Gloria Fuertes, editado por Blackie Books. Chámase así porque fala dela, desa tremenda poeta "que se la coló por completo a la España más rancia", como di o seu editor, Jorge de Cascante. Pero tamén é o libro de Gloria porque é o libro que a ela lle gustaría ter nas mans. Un libro no que puideran entrar debuxos, notiñas, garabatos. Cousas que non se axustan aos xéneros, como ela: "Si me encasillan, me escapo". Un libro que non segue unha orde cronolóxica, senón a de quen coloca obxectos queridos nas estanterías da casa.
E tal vez foi mesmo así. "Recuerdo un sueño que tuve antes de nacer. En el vientre de mi madre soñé que me aplaudían, que llegué a tener mi nombre. Soñé que me querías, me di prisa en nacer. Nací sietemesina", escribe Gloria Fuertes ao seu gran amor, Phyllis Burrows Turnbull. ‘De cuando Gloria conoció al amor de su vida y gracias a ese amor cruzó un océano’, paréceme un dos capítulos máis fascinantes. Como non, se xuntas crean a primeira biblioteca infantil ambulante de España, se coa súa axuda consigue, ela, que nunca antes pisara a universidade, unha bolsa Fulbright, que aproveita para convencer aos seus alumnos de que rompesen os papeis de recrutamento da Guerra de Vietnam e ler a súa poesía nos Estados Unidos.
É que Gloria pensaba que a poesía non tiña un lugar coutado. Que era de todos. E que, tal vez, era tamén a nosa primeira linguaxe, como cando escoito á miña sobrina decir que 'corren os charcos' ou que coa nebra que entra polo Orzán se baleira o mar. Por iso Gloria recitaba a quen fose, sobre todo a aqueles que vivían ‘lonxe’ do literario. Perseguía o sereno, ou chamaba aos programas de radio que pola noite escoitaban os camioneros. "Fui surrealista sin haber leído jamás a ningún surrealista, y después, aposta... postista", di en referencia á súa participación no movemento que tamén reunía a Fernando Arrabal, Alicia Moctezuma, Juan Eduardo Cirlot ou Carlos Edmundo de Ory, e que definía así: "Postismo, más o menos, es cuando en vez de decir ‘mi amor por ti/es lo más grande’ dices ‘mi amor por ti/se parece a un jabalí’".
Gustaríame moito saber como respondería a Javier Marías, estes días. Porque, como moitas autoras, foi mestra na subversión que devén da apropiación do insulto e do tópico. "Yo, rimera de versos,/ remera de barcas,/ ramera de hombres,/ romera de almas,/ Ramona,/ pa’servirles", di Gloria Fuertes. "Soy un chotis andante, como me dijo un poeta vasco insultante. ‘Tú eres un chotis, Gloria’. Y acertó, no me ofendió". Como ía ofenderse quen soubo estar tan á altura de si mesma, e quen xa antes de nacer sabía que a gloria é só para os ‘glorios’. Aínda que abrindo este libro entremos nela.
